Yörük Ali Efe

Ali Efe (YÖRÜK)

(d. 1893, Yenipazar, Aydın - ö. 1953, Nazilli),
Milli Mücadele’ye katkılanyla tanınan Aydınlı efe.

Yunan birliklerinin 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal etmesinden sonra kurulan Kuva-yı Milliye çetelerinin önde gelen adlarındandır.
Sarı Tekeli Yörük aşiretindendi. I. Dünya Savaşı sırasında cepheye gönderilmek üzere askere alındı, ama İzmir’de birliğinden kaçarak, Aydın yöresinde zeybeklik yapan Alanyalı Molla Ahmet çetesine katıldı. (Zeybekler, merkezî devletin zayıflamasına bağlı olarak ortaya çıkan, özellikle de Aydın yöresinde etkili olan bir tür eşkiya grubu üyesiydi.) Mondros Mütarekesi’nden sonra bağışlanarak köyüne dönen Yörük Ali Efe, bir cinayet soruşturması nedeniyle gene dağa çıktı.

Yunan işgali sonrasında, Çine’de bulunan 57. Tümen’in önde gelen subayları yerel bir direniş örgütü oluşturmaya çalışırlarken, yörenin en etkili adı olan Yörük Ali Efe’nin çetesinden yararlandılar. Yörük Ali Efe çetesi yörenin ilk ulusal birliğiydi. Yunan birliklerine karşı verilen ilk silahlı baskınlar ve vur-kaç eylemleri onun tarafından gerçekleştirildi. Bu çete 16 Haziran 1919’da Kuvayı Milliye’nin Yunan birliklerine karşı kazandığı ilk zafer olan Malgaç baskınını gerçekleştirdi. Ardından Yunanlıların boşalttığı Nazilli’ye girdi. Yörük Ali Efe’yi örnek alan bir çok zeybek işgale karşı direnişe katıldı. Aydın’ın 19 Haziran 1919’da Yunanlılardan geçici olarak geri alınışı onun önderliğindeki bir harekâtla gerçekleştirildi.

Aydın’ın Yunanlılarca ikinci kez işgalinden sonra Kuva-yı Milliye’nin Köşk Cephesi’nin oluşturulmasına katıldı. 16 Ağustos 1920’de, Hacı Şükrü Bey’le birlikte Kuva-yı Milliye’nin ilk toplu saldırısı olan Üçyol Savaşı’nı yönetti. Köşk Cephesi’nin kurulma

çalışmaları sırasında Demirci Mehmet Efe’yle aralarında anlaşmazlık çıktı. Ali Efe daha sonra düzenli ordu birliklerine katıldı; milis albayı rütbesi aldı.
Aydın’ın kurtarılmasına büyük katkısı olan Yörük Ali Efe kurtuluştan sonra çetesini dağıtarak köyüne çekildi. Sonradan Yörük soyadını aldı. Kurtuluşun simgesi haline gelen Ali Efe türkülere konu olmuştur.

ALİ EFE Yörük

türk milis albayı
(Kavaklı, Nazilli, 1896 - ay. y. 1957).

Nazilli’nin Kavaklı yöresinde efelik yaparken, Yunanlıların İzmir'e çıkıp içerilere doğru ilerlemeleri karşısında, zeybekleriyle silahlı direnişi başlattı (1919). Balıkesir kongresi kararları doğrultusunda Nazilli cephesinde savaştı. Yeni katılımlarla giderek genişleyen birliklerine "Milli Aydın alayı” adı, kendisine de milis albayı rütbesi verildi. 1920 kasımında alayıyla düzenli ordu birlikleri saflarına katıldı. Kurtuluş'tan sonra istiklal madalyasıyla ödüllendirildi.