Rupert Keith Murdoch

Rupert Keith Murdoch
MsXLabs.org

Avustralya asıllı Amerikalı girişimci Murdoch küçük bir yayınevini dünya çapında bir medya imparatorluğu haline getirdi. Murdoch sendikalarla yaptığı tartışmalardan sonra katı, acımasız bir kapitalist olarak ünlendi.

İskoçya kökenli bir ailenin oğlu olarak Melbourne'da dünyaya geldi. Babası Keith Avustralya gazeteciliğinin öncülerinden biri olarak bilinmektedir. Rupert, ailesinin çiftliği Cruden'de büyüdü. Geelong Grammar adlı, seçkin tabakaya mensup çocukların gittikleri okulda okudu ve 16 yaşındayken öğrenci gazetesinin redaktörlüğünü üstlendi. "Melbourne Herald" gazetesinde staj gören genç, 1950'den sonra Oxford'da siyasal bilgiler tarih ve siyasal ekonomi okudu ve bu eğitimini 1953'te tamamladı. Babasının ölümünden sonra Murdoch'a Adelaide'de News Ltd. adlı küçük bir yayınevi miras kaldı.

23 yaşındaki yayınevi patronu Murdoch, 1955'e kadar "Adelaide News" ve "Sunday Mail" adlı gazetelerinin tirajım belirgin bir ölçüde artırmayı başardı. Başka gazeteleri kredi esasına dayanarak satın almak suretiyle kendi yayınevini büyütmeye başladı. Yeni gazeteler satın alarak girdiği borçlan ödeyebilmek için satışı çok çabuk arttırması gerekiyordu. Bunu da bulvar gazeteciliğine yönelerek sağladı. Kitlelere seslenen gazetelerinde sansasyonlara, seks ve suç haberlerine yer veriyordu.

Murdoch 1957'de ortaklıklar yoluyla radyoculuk sektörüne girdi. Bundan bir yıl sonra Adelaide'de ilk televizyon istasyonu olan Kanal 9 için gerekli lisansı aldıktan ve üç özel vericiye ortak olduktan sonra, 1960'tan itibaren Sydney'in çok rakipli gazete piyasasına girmeye çalıştı. Yeni aldığı "Daily Mirror", "Sunday Mirror" ve "Truth" (Gerçek) adlı skandal gazetesi sayesinde News Ltd. şirketi Avustralya'nın dördüncü büyük yayınevi oldu.

Şatış için gerekli altyapı yeterince geliştirilmediği halde, 60'lı yıllardaki prestij projesi ilke çapında günlük bir gazetenin kurulmasıydı. "Ciddi" bir şekilde başlatılan (25.000 tirajlı) "Australian" (Avustralyalı) adlı gazete Murdoch'ın zarar ettiği tek tük işlerden biri oldu. İlk evliliğinden bir çocuğu olan Murdoch,1967'de muhabir Anna Maria Torv ile ikinci evliliğini yaptı ve ondan da üç çocuk sahibi oldu.

Murdoch daha 1964'te Yeni Zelanda ve Hong Kong'da bazı iştiraklere imza atmıştı. 60'lı yılların sonunda krizlerin sarstığı Büyük Britanya'nın medya piyasasına girmeye başladı. Geleneklere bağlı "News of the World" (Dünya Haberleri) adlı, o zamanın en büyük Londra pazar gazetesini satın aldıktan sonra, 1969'da aldığı "The Sun" (Güneş) adlı gazeteyle çok kârlı bir vurgun yapmayı başardı. Murdoch uyguladığı yeni pazarlama stratejileri (Bingo oyunu üçüncü sayfada boy gösteren seks bombaları gibi) sayesinde tirajı on yılda 650.000'den 4 milyona yükseltti ve bu sansasyonel gazeteyi İngiltere'nin en çok satan günlük gazetesi haline getirdi.

Kendisine her yıl birkaç milyon dolarlık bir kayba malolan en eski Amerikan gazetesi "New York Post"u almakla yayıncılık kariyerinin en büyük fiyaskosunu yaşadıktan sonra, Amerika'daki basın girişimleri daha çok yerel gazetelere yönelik kaldı ve sonunda onları da bıraktı. Yeni hedefi, Amerikan televizyon piyasasına girmekti. Bu amaçla Murdoch'un 1985'te Amerikan yurttaşlığını kabul etmesi gerekli oldu. Önce skyband adlı"uydu istasyonunu ve Metromedia adlı yedi yerel yayıncısı bulunan televizyon şirketini aldı. Ardından 20th Century Fox adlı fılm şirketini satın alarak hepsini Fox Television adı altında bir TV yayın zinciri olarak birleştirdi.

Sky Channel'i almakla Murdoch ilk Avrupalı uydu kanalına sahip oldu. Bu yayın istasyonu sonradan dört kanala bölündü (Sky One, Sky News, Sky Movies, Eurosport).

Eskiden beri çok itibarlı bir gazete olan ve 1981'den beri sahibi bulunduğu "Times" (1981'den beri) adlı Londra gazetesinin üretim mahallini Fleet Street'ten dikenli tellerle korunan liman mahallesindeki Wapping adlı basımevleri merkezine taşımakla, Murdoch gazete manşetlerine geçti. Sendikalar buraya taşınmayı reddedip greve hazırlanınca, Murdoch 5.500 işçinin işine son verdi ve örgütlenmemiş matbaacı ve dizgiciler tuttu.

Her ne kadar ekonomik açıdan personel sayısını azaltması ve işletme masraflarını kısması sayesinde başarılı olduysa da, Murdoch 13 ay kitlesel gösterilerle, sokak kargaşalıkları ve sürekli grevlerle uğraştıktan sonra, İngiliz ekonomi tarihine buz gibi soğuk işadamının ve sendika düşmanının prototipi olarak geçti.

Devam ettiği gazetelerle Murdoch Avustralya'da bir tür basın tekeli kurdu. İngiltere'de "Today" (Bugün) gazetesini de alan Murdoch, burada piyasanın yaklaşık olarak üçte birine egemendi. Triangle Publications (aralarında TV Guide de bulunan) şirketini satın almakla ayrıca ABD'nin en büyük dergi yayıncısı oldu. Alış tutarları ve TV kayıpları yüzünden Murdoch'un uzun vadeli borçları 90'lı yılların başında yaklaşık olarak 11 milyar DM'ı buldu.