Ali Tanoğlu

TANOĞLU (Ali), türk coğrafyacı (Seniçe, Kosova, 1904 - İstanbul 1974). Türkiye’ de çağdaş beşeri ve iktisadi coğrafyanın kurucusu sayılır. İstanbul Üniversitesi edebiyat fakültesi coğrafya bölümü'nü bitirdi (1929). Açılan bir sınavı kazanarak Fransa' ya gönderildi. Burada da Martonne ve de Mangeon gibi dönemin dünyaca ünlü fiziki ve beşeri coğrafya hocalarının yanında Sorbonne Üniversitesi'nde lisans öğrenimini tamamladı (1933). Yurda dönüşünde Edebiyat fakültesi beşeri ve iktisadi coğrafya doçentliğine atandı (1934) ve 1942’de bu kürsünün profesörlüğüne yükseltildi. Türkiye'nin yükselti basamaklarını hesapladı ve Martonne’nun kuraklık indisi formülünü kullanarak Türkiye yağış etkinliği bölgelerinin haritasını yayımladı. Fransız jeoloji profesörü E. Chaput'nün Türkiye’nin jeolojisi ve jeomorfolojisine ilişkin yapıtını türkşeye çevirdi. Bu çalışmalarının yanı sıra, beşeri-iktisadi konular üzerinde araştırmalarını yoğunlaştırarak Türkiye’de nüfus yoğunluğu, kırsal yerleşmeler, tarım ve arazi kullanımına ilişkin özgün makalelerle, uzmanlık alanındaki boşluğu gidermeyi amaçlayan ders kitapları yayımladı. Yönetici olarak da görevler üstlenen Tanoğlu, iki kez (1950-1952 ve 1956-1957) İstanbul Üniversitesi edebiyat fakültesi dekanlığı ile 1957-1959 arasında İstanbul Üniversitesi rektörlüğü yaptı. Başlıca yapıtları: Enerji kaynakları (1940), Ziraat hayatı (1942), Türkiye'de jeolojik ve jeomor- fojenik seyahatlar (çeviri, 1947), Türkiye atlası (S. Erinç ve E. Tümertekin ile birlikte, 1961); Nüfus ve yerleşme (1966).