Sandor Ferenczi

Sandor Ferenczi

Sandor Ferenczi İlk adı Sandor Fraenkel. (Miskolc, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 7 Temmuz 1873 - Budapeşte, Macaristan, 22 Mayıs 1933), Macar psikanalist. Orta halli bir Yahudi ailesinin 10 çocuğundan sekizincisi olarak dünyaya geldi. Babası 1848-49 bağımsızlık savaşı sırasında Krakow' dan Miskolic'e göçtü. Ailesi Macarca, Lehçe, Yiddiş ve Almanca dillerini konuşabiliyordu. Ferenczi, ailesinden Macarca ve Almanca'yı, sonradan da İngilizce ve Fransızca'yı öğrendi. Babası, Macar toplumuna uyum sağlamak amacıyla, Freankel olan soyadını değiştirerek Ferenczi soyadını almıştır.
Babası kitap ticareti ve yayın işiyle uğraştığından, küçük yaşlardan itibaren şehrin sanat ve edebiyat çevreleriyle tanıştı, onlarla dostluk kurdu. Liseden sonra tıp öğrenimi için Viyana'ya gitti. 1894 yılında tıp fakültesinden mezun oldu. Üniversite yıllarında Richard von Krafft-Ebing'in cinsel işlev bozuklukları üzerine olan düşüncelerinden, Darwin'in doğal seleksiyon kuramından ve Jean-Baptiste Lamarck ve Ernst Haeckel'in filogenetik ve ontogenetik kuramlarından etkilendi. Yine bu yıllarda okuduğu, Freud ve Breuer'in histeri oluşumu üzerine olan çalışmalarını ise pek beğenmedi ve uzun yıllar hatırlamadı.
İlk görev yeri olan Budapeşte'deki St. Rokus Hastanesi'nde cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yollarıyla ilgili olarak çalıştı. Bu dönemde Gyógyászat (Terapi) adlı tıp dergisinde otomatik yazı yazma ve ruhbilim konulu makaleler yayınladı. 1897-1908 yılları arasında Freud'un psikanaliz kuramı, biliçaltı, hipnoz, büyü fenomeni ve düşlerle ilgilenmeye başladı. 1908 yılında tanıştığı Freud'la arkadaşlığı yaşam boyu sürdü. Bu tarihten sonra kendini tamamen psikanalize adadı. Erken nesne ilişkileri kuramı konusundaki ilk çalışmasını bu yıllarda yayınladı. Yansıtma savunma düzeneğine karşı içe atma düzeneğini tanımladı. 1910 yılında psikanalizle ilgili çalışmalarını kitap halinde yayınladı.
1911 Weimar kongresinde Uluslararası Psikanaliz Birliği'nin kurulmasına öncülük etti. 1913 yılında Macaristan Psikanaliz Derneği'ni kurdu ve ölümüne dek başkanlığını yürüttü.
I. Dünya Savaşı sırasında askere alınınca, edindiği kişisel deneyimleri burada uygulama olanağı buldu. Savaş nevrozunun gelişimi ve tedavisi konusunda çalıştı. Savaşın son yıllarında Budapeşte'de 5. Uluslararası Psikanaliz Kongresi'ni düzenledi, bu kongrede Uluslararası Psikanaliz Birliği başkanlığına seçildi. Ekim 1918'de Avusturya-Macaristan savaş komutanlığı, askeri psikiyatrik bozukluklarda psikanalizin kullanılmasını öneren bir emir yayınladı.
1918-20 yıllarında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda başgösteren karışıklıklar ve bu ülkeyle diğer Avrupa ülkeleri arasında ulaşım ve iletişim güçlükleri nedeniyle Uluslararası Psikanaliz Birliği başkanlığından istifa etti.
Nisan 1919'da kurulan, kısa ömürlü Macaristan Sovyet Cumhuriyeti sırasında Budapeşte Tıp Fakültesi'nde psikanaliz kürsüsünü kurdu ve kürsü profesörlüğüne atandı. 1919 sonunda bu cumhuriyetin son bulmasıyla kürsüsü kapandı. 1920'de Gizella Pálos'la evlendi.
1926-27 yılları arasında New york ve washington'da bir dizi konferans verdi. 1920-30 yılları arasında aktarım-karşı aktarım, erken anne-çocuk ilişkisi ve psikanalitis psikosomatik kuramları üzerinde çalıştı. Son yıllarda Freud'la bazı görüş ayrılıkları nedeniyle arası bozuldu.
Beklenmedik bir şekilde 22 Mayıs 1933'de 60. doğum gününden kısa süre önce Budapeşte'de öldü.