Ritter Carl
(d. 7 Ağustos 1779, Quedlinburg, Prusya - ö. 28 Eylül 1859, Berlin),
Alexander von Humboldt’la birlikte modern coğrafya bilimini kuran Alman coğrafyacı.
Doğa bilimleri alanında yetkin bir öğrenim gördü; tarih ve ilahiyat konularında da derin bilgisi vardı. İsviçreli öğretmen Johann Heinrich Pestalozzi’nin eğitim ilkeleriyle Alman felsefeci Johann Gottfried von Herder’in insan-çevre ilişkisi üzerindeki görüşlerinin etkisiyle coğrafyaya yöneldi. 1820’den yaşamının sonuna değin Berlin Üniversitesi’nde profesörlük yaptı. Coğrafyayı deneysel bir bilim olarak gören Ritter, coğrafyanın metodolojisinin genel kanı ya da varsayımlardan gözlemlere doğru değil, bir gözlemden ötekine doğru ilerlemesi gerektiğini savundu.
Coğrafyanın da yasaları olduğuna inanmakla birlikte bu yasaları apaçık biçimde belirlemeye ağırlık vermedi. Bunun yerine, coğrafyanın benzersiz yapısını biçimlendirmede bütün bilimlerden yararlanmanın önemini vurguladı.
Ritter, coğrafya konusundaki yazılarını bir ölçüde Humboldt’un görüşlerine dayandırdı. Genellikle bir coğrafyacıdan çok, tarihçi gibi yazdı; yaklaşımı zamanla tarihin coğrafi yorumu olarak görüldü. Coğrafyayı tarihe bağımlı kıldığı gerekçesiyle ölümünden sonra eleştiriye uğradı.
Ritter’in Avrupa’ya ilişkin olan ilk coğrafya yazıları 1804 ve 1807’de yayımlandı. Die Erdkunde im Verhâltniss zur Natur und zur Geschichte des Menschen (Doğa ve İnsanlık Tarihi Açısından Yer Bilimi) adlı yapıtını tamamlayamadı. Yapıtın Afrika’yla ilgili ilk cildinin 1817’de (yb 1822) yayımlanmasından sonra Berlin Üniversitesi’nde profesörlüğe getirildi. 1832’den yaşamının sonuna değin daha çok Asya üzerine düzenli biçimde yeni ciltler yayımladı. Yapıt tamamlanamamasına karşın 19 ciltte 20 bin sayfaya ulaştı.
kaynak: Ana Britannica
Carl Ritter
