Gümrü Antlaşması hakkında bilgi verir misiniz?

Gümrü Antlaşması hakkında bilgi verir misiniz?

Gümrü Antlaşması

Kurtuluş Savaşı’nda, TBMM Hükümeti ile Ermenistan arasında imzalanan ve Ermenistan’la Türkiye arasındaki savaşı sona erdiren antlaşma (2 Aralık 1920).

Sponsorlu Bağlantılar

Ankara Hükümeti’nin imzaladığı ilk uluslararası antlaşmadır.
30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi’nden sonra Osmanlı Devleti Kafkasya Cephesindeki birliklerini geri çekmek zorunda kalınca Ermenistan Doğu Anadolu’daki bazı bölgeleri işgal etmişti. İşgalcilere karşı bir süre milisler aracılığıyla mücadele eden Doğu Cephesi komutanı Kâzım Karabekir 26 Nisan 1920’de TBMM Hükümeti’ne başvurarak askeri bir harekât için izin yerilmesini istedi. Ama Ankara Hükümeti, İtilaf Devletlerinin San Remo’daki toplantılarını öne sürerek, böyle bir harekâtın siyasal açıdan doğru olmayacağını belirtti.

Ermenilere karşı mücadelenin Elviye-i Selâse’deki (Kars, Batum, Ardahan) direniş çetelerinin güçlendirilerek yürütülmesini istedi. Ankara, harekâtı ikinci kez de Sovyet hükümetiyle yeni ilişki kurulmakta olduğunu öne sürerek erteledi. Ama sonunda koşulların elverişli duruma geldiğini düşünerek Doğu Harekâtı’nın başlatılmasına karar verdi.

Harekete geçen birlikler 29 Eylül 1920’de Sarıkamış'ı, 30 Ekim’de de Kars’ı geri aldı. Karabekir komutasındaki kuvvetler Gümrü (bugün Kumayri, Ermenistan) yönünde ilerlerken buradaki Ermeni komutanının ateşkes istediği öğrenildi. Doğu Cephesi komutanlığı, hareketin ancak Gümrü’ nün de boşaltılması kaydıyla durdurulacağını bildirdi. Ermeniler bu öneriyi önce kabul ettiler, ama ardından TBMM Hükümeti’nin ilettiği yeni önerideki silah ve cephane isteğini gerekçe göstererek direnişi sürdüreceklerini açıkladılar. Doğu Cephesi harekâtı 12 Kasım’da yeniden başladı. Türk birlikleri 13 Kasım’da İğdır’a girdiler. Bu arada Ermenilerin Gümrü’yü boşalttıktan sonra çekildikleri Cesur da ele geçirildi. Ermeniler bunun üzerine yeniden barış istediler.

DEVAMI Antlaşmalar - Gümrü Antlaşması