
Maddenin hangi değişimi kimyasal hangi değişimi fiziksel bir nitelik taşır?
Fiziksel ve kimyasal değişimlerin hangisinde maddenin yapısı korunur?
Örnekler:
- Kağıdın yırtılması
- Suyun donması
- Mumun erimesi
- Tuzlu suda çözünme
- Camın kırılması
- Suyun buharlaşması
- Odundan talaş elde edilmesi
- Yoğurdun ayran olması
- Küp şekerden toz olması
- Buzun erimesi
- Kağıdın yırtılması
- Tebeşirin toz haline getirilmesi
- Küp şekerin ezilerek toz şeker haline getirilmesi
- Suyun donması
- Çaydanlıktaki suyun buharlaşması
- Camın buğulanması
- Akşamları gökyüzünün renginin maviden kızıla dönüşmesi
- Altından bilezik yapılması
- Odunun kırılması
- Camın kırılması
- Yemek tuzunun suda çözünmesi
- Yoğurttan ayran yapılması
- Bakırdan tencere yapılması
- Havucun rendelenmesi
- Yanma
- Kokuşma
- Çürüme
- Mayalanma
- Paslanma
- Pişme
- Ekşime v.b olaylar kimsayal değişime örnektir.
- Kağıdın yanması
- Mumun yanması
- Dişlerimizin çürümesi
- Tüm yanma olayları
- Sütün mayalanması
- Yoğurdun ekşimesi
- Demirin paslanması
- Kömürün yanması
- Sütten yoğurt ve peynir yapılması
- Meyvelerin çürümesi
- Un ve sudan hamur yapılması
- Kumdan cam yapılması
- Ekmeğin küflenmesi
- Kabartma tozunun üzerine limon sıkılması
- Canlıların ölmesi
- İnsanın sindirim ve solunum yapması
- Bitkilerin fotosentez yapması
- Üzüm suyundan sirke yapılması
- Doğalgazın yanması
- Yumurtanın haşlanması
- Gümüşün açık havada zamanla kararması
*Kimyasal Değişim => Maddenin yapısı tamamen değişir ve önceki maddeden farklı yapıda başka bir madde oluşur. Geri dönüşümü yoktur.
*Fiziksel Değişim => Maddenin sadece dış yapısında değişmeler olur. Geri dönüşüm yapılabilir.
Yukarıdaki bilgileri baz alarak maddelerdeki fiziksel ve kimyasal değişimleri kolayca birbirinden ayırabilirsiniz.
• Suyun, alkolün buharlaşması
• Karın veya buzun erimesi
• Suyun donarak buza dönüşmesi
• Islak çamaşırların kuruması
• Camın kırılması
• Havucun, kaşarın rendelenmesi
• Fındığın havanda dövülmesi
• Ekmeğin, peynirin dilimlenmesi
• Tuzun veya şekerin suda çözünmesi
• İyotun alkol içinde çözünmesi
• Mürekkebin su içinde dağılması
• Etin kıyma olması
• Kıymadan köfte yapılması
• Çikolatanın, tereyağının, dondurmanın erimesi
• Sütün dondurulması
• Mumun erimesi
• Kağıdın katlanması
• Hamurun açılması
• Ağacın kesilerek odun elde edilmesi
• Gazın sıkıştırılıp sıvıya dönüşmesi
• Demir telin kesilerek parçalanması
• Portakalın soyulması, dilimlenmesi, suyunun sıkılması
• Kaya parçasının toz haline getirilmesi
• Kumun su ile ıslatılması
• Odunun talaş haline getirilmesi
• Şekerli suyu buharlaştırarak şeker kristalleri elde etme
• Sucukları dilimlemek
• Yumurtanın yıkanması, kırılması ve çırpılması
• Kalem ucunu kırılması, kalemtıraşla açılması
• Ekmeğin güneşte kuruması
• Patatesin, elmanın soyulması
• Soğanın (sebzelerin) doğranması
• Sarımsağın ezilmesi
• Saçın kesilmesi
• Yoğurttan ayran yapılması
• Kumaşın kesilmesi
• Metal ataşın eğilip bükülmesi
• Zeytinyağının donması
• Kağıdın buruşturulması, yırtılması
• Altından bilezik yapılması
• Hamurun yoğurulması
• Tahtadan masa yapılması
• Küp şekerin toz haline getirilmesi
• Bulutların havada yer değiştirmesi
• Toprağın sulanması
• Tebeşirin toz haline getirilmesi
• Elektrik tellerinin genleşmesi
• Yağmurun, karın, dolunun, sisin oluşması
• Naftalinin donması
• Camın buğulanması
• Gün batımında gökyüzünün renginin maviden kızıla dönüşmesi
• Gökkuşağının oluşması
• Kolonyanın uçması
• Meyve salatası yapılması
• Kaya tuzunun
* ezilerek toz haline getirilmesi, * suya atılarak çözülmesi * suyun buharlaştırılarak tuzun geri elde edilmesi
• Otomobilin kaza yapması sonucu kaportasının eğilip kırılması
• Cevizin kırılması
• Perdenin buruşması
• Silginin parçalanması
• Sütün ısıtılması
• Demirin eritilmesi
Kimyasal değişimler
• Yumurtanın suda haşlanarak katılaşması
• Yumurtanın bozulması
• Hamurun mayalanması
• Hamurun pişirilerek ekmek yapılması
• Demirin, vidanın, çivinin (metallerin) paslanması (oksitlenmesi)
• Etten kavurma yapılması
• Kağıdın yanması
• Bitkilerin fotosentez yapması
• Dişlerin çürümesi
• Saç telinin yakılması
• Kibritin yakılması
• Canlıların solunum, sindirim, boşaltım ve dolaşım gibi faaliyetleri
• Şekerin yakılması
• Köftenin pişmesi
• Elmadan, üzümden sirke yapılması
• Besinlerin sindirilmesi
• Hidrojen ve oksijenden suyun oluşması
• Soğanı yağda kızartmak
• Yemeğin bozulması
• Yaprakların sararması
• Aracın boyasının aşınması
• Çaya limon sıkılması
• Gümüşün kararması
• Turşu yapımı
• Patatese iyot çözeltisi damlatılması
• Kekin fırında pişirilmesi
• Ateş böceğinin ışık üretmesi
• Örümceklerin ağ yapması
• Arının bal yapması
• Metalin asit çözeltisinin içine atılması
• Alkolün yanması
• Dinamitin patlama