Bankacılık nedir?
Ziyaretçi
Bankacılık nedir? Türkiye'deki bankacılık sektörü hakkında bilgiler verir misiniz?
Bankacılık ve Türkye'deki Bankacılığın Tarihçesi
Bankacılık, banka olarak adlandırılan kurumların İşlem ve/veya faaliyetlerini İfade etmektedir. Bankaların üstlendikleri fonksiyonlar, hem ulusal, hem de uluslararası düzeyde para ve para ile ifade edilen değerlerin alımını, satımını, değişimini, transferini ve plasmanını kapsamaktadır. Bankalar genel bir eğilim olarak şu şekilde sınıflandırılmakladır:
1-Ticari bankalar ve merkez bankaları;
2- Ticari banka kapsamına girmeyen kuruluşlar. Bu kuruluşlar tasarruf ve kredi birlikleri gibi organizasyonlardır.
Günümüzde en Önemli bankacılık türleri, ticari bankacılık ile merkez bankacılığıdır. Ticari bankacılık, para ve paranın ikamesi olan menkul değerlerin alım-satım faaliyeti olarak tanımlanabilir. Bunun yanında bu tür bankacılıkta bir çok finansal hizmet sunulabilmektedir. Ticari bankaların bireylerden, firmalardan ve resmi kurumlardan sağladıkları mevduat ve öz sermayeleri, fon kaynaklarını oluşturmaktadır. Fon kullanım alanları ise, krediler ve diğer plasmanlardır. Bankaların kârı, fon kullanım alanlarından sağladıkları faiz ve gelirler ile fon kaynaklarına ödedikleri faiz ve giderler arasındaki farktan doğmaktadır.
Bankalar kendilerine yatırılan mevduatı talep edildiğinde ödeyebilmek için daima nakit bulundurmak zorundadırlar. Bu nedenle, aktiflerin bir kısmı kolayca nakle çevrilebilecek şekilde tutulmaktadır. Uygulamada zorunlu ve gönüllü karşılıklar olarak adlandırılan bu fonlar, bankacılık sisteminin güvenilirliğini
sağlamada son derece önemlidir. Fon kaynaklarından gelecek herhangi bir talebi karşılayabilecek pozisyonu gerçekleştiren bankalar, kaydi para İhraç ederek veya yeni kredi imkânları sunarak müşterileri için ilave kredi kolaylığı sağlayabilmektedir. Bankaların bu şekilde sunabilecekleri kredi miktarı toplam nakit miktarım önemli ölçüde aşabilmektedir. Bankaların bu faaliyetlerine devam edebilmeleri bankacılık sistemine güvenirliliği sürmesine bağlıdır. Daha açık bir ifadeyle, bankalar karşılık miktarını ve mevduatını nakte çevrilme ihtimalini gözönünde bulundurarak, mevduatın bir kaç katı kadar kredi verebilmektedir.
Merkez bankacılığı, merkez bankalarının fonksiyonlarıyla ilgilidir. Merkez bankaları devletlerin bankeri durumundadır ve aynı zamanda ticari bankalar ve/veya diğer finansal kuruluşlar için önemli fon kaynağı olma özelliğine sahiptir. Merkez bankaları, hükümetle işbirliği içinde ülkenin para ve kredi politikalarının formülasyonundan ve icrasından sorumludur. Bazı ülkelerde merkez bankaları özellikle bankacılık sisteminin düzenlenmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. ABD'dekİ Ve-dera! Reseıvc System buna örnektir. Bazı durumlarda ise, merkez bankaları bir gelişme süreci içerisinde yukarıdaki fonksiyonları yerine getirebilecek düzeye gelmiştir. İngiltere'deki Bank of Englaml'm durumu buna örnek teşkil etmektedir.
Finansman şirketleri, tasarruf bankaları ve yatırını bankaları gibi banka olarak adlandırılan bazı kurumlaryukarıda tanımlanan bankacılık fonkisyonlcırını yerine getirememekledir. Bu kurumlar literatürde finansal aracılar olarak ifade edilmektedir. Ekonomik fonksiyonları, fon fazlası olanlar ile fon ihtiyacı olanlar arasında bağlantı sağlamaktır. Bu tür finansal aracılar ticari bankalar gibi, para veya satmalına gücü olan herhangi bir araç yaratmamaktadır. Diğer bir ifadeyle, kendilerine gelen fonlardan daha fazla miktarda kredi sağlayamamaktadır.
Bankacılık uzun bir geçmişe sahiptir. Günümüzdeki bankacılık sistemlerinin oluşması uzun bir zaman İçinde gerçekleşmiştir. İlk bankalar genellikle, değişik ülke paralarının değişmesi ve arayla ilgilenmiştir. Daha sonraki dönemlerde, hem mal, hem de kıymetli evrakla ilgili işlemler yapan ve para transferi ve hesap yoluyla ödeme imkânları sağlayan tüccar bankacılık ortaya çıkmıştır. Tarihsel gelişim içinde önemli bir faaliyet de, bankacılıkta mevduat kabulünün söz konusu olmasıdır. Özellikle İngiliz bankacıları mevduat bankacılığı alanında önemli yenilikler getirmiştir. Bu yeniliklerden sonra çek kullanımı, bankaların para yaratma işlevleri gelişmiştir. Bankacılığın gelişmesinde rol oynayan önemli faktörlerden biri de devredilebilir kredi araçlarının kullanılmaya başlanmasıdır.
Değişik ülkelerdeki bankacılık sistemleri kısmen farklılık gösteriyor olsa da, bir çok açıdan ortak Özellikler taşımaktadır. Temel farklılıklar, kullanılan organizasyon ve tekniklerin detaylarıyla ilgilidir. Bununla beraber, uluslararası iletişim imkanlarının artması ve başarılı ülke uygulamalarının diğer ülkelerde de benimsenmesi sonucu, bu tür farklılıklar zamanla azalmaya başlamıştır. Bankacılık sistemleri, genel olarak sistemin dayandığı yapılar dikkate alınarak sınıflandırılmaktadır. Günümüzde ünite, şube ve karma olmak üzere üç bankacılık sistemi bulunmaktadır. ABD'deki bankacılık sistemi ünite bankacılığına örnektir, 1971 yılında bu ülkede 205 milyon nüfusa hizmet veren 24.600 şubeli 14.300 banka bulunmaktaydı. Buna karşılık aynı yılda İngiltere'de 49 milyon nüfusa hizmet sunan 14.300 şubeli 6 banka bulunmaktaydı. İngiltere'deki sistem ise şube bankacılığının tipik bir örneğidir. Fransa, Batı Almanya ve Hindistan'daki karma bankacılık sistemlerinde de bölgesel veya yerel bankalar ulusal düzeyde hizmet sunan bankalarla birlikte faaliyet göstermektedir.
Planlı ekonomilerde nisbeten farklı bir bankacılık sistemi oluşmuştur. Sovyetler Birlİği'n-de bankacılık sistemi 1930'tardaki kredi reformlarından sonra ortaya konulmuştur. Devlet bankası durumundaki Gosbank, merkezi-lcştirilmiş bulunan tüm kısa vadeli kredi işlemlerini kontrol etmektedir. Bununla beraber bu bankanın faaliyetleri sadece finansal işlcm-lerlesınırlandınlmamıştır.Gosbank'ın uzman-
ları Komünist Parti organlarında yer alarak devletin ekonomik ve finansal faaliyetlerinde etkin rol oynamaktadır. Sosyalist ekonominin kaynak tahsisini sağlamak, sistemde yer alan bir yatırım bankasına (Stroibank) verilmiştir. Bunun yanında uluslararı finansal İşlemleriyü-rütmek amacıyla Dış Ticaret Bankası (Vncs-horgbank) da bankacılık sisteminde önemli bir yere sahiptir. 4000 şubeye sahip Gesbank 240 milyon nüfusa hizmet vermektedir. Ges-bank'ın fonksiyonu, sadece ulusal bankacılık hizmetlerini (nakit, kredi ve ödeme ihtiyaçlarına cevap verme gibi) karşılamaktır.
Dikkat çeken diğer bir bankacılık sistemi de İslâmi prensiplere göre örgütlenen ve faizsiz bankacılık olarak da bilinen özel finans kurumlandır. İslam bankaları üç kategoride örgütlenmiştir: Kalkınma bankaları, özel amaçlı İslâm bankaları ve İslâmi ticari bankalar. İslâm bankaları, bir taraftan ticari bankaların sunduları fonksiyonların bir kısmını İcra ederken diğer yandan da bu bankaların İslâmi prensiplere göre uygun olmayan faaliyetlerini değiştirerek sunmaktadır.
Bankacılık kapsamına giren işler büyük ölçüde ödünç alma ve verme işlemleridir. Diğer iş kollarında olduğu gibi bankacılıkta da sermaye önemlidir. Bununla beraber bankalar işlem ve/veya faaliyet hacimlerine oranla nisbeten daha küçük bir sermaye miktarıyla çalışmaktadır. Bu nedenle bankaların sermaye ve rezerv pozisyonları, plasmanlarından doğabilecek zararlara karşı önemli bir güvencedir. Bir çok ülkede, bankanın plasmanları ile sermayesi arasında olması istenen oran veya oranlar yasal olarak belirlenmektedir.
Bankacılık işlemlerinin temel Özellikleri, ana hatlarıyla, bilançolardan elde edilebilmektedir. Bankaların temel pasifleri rezervleri, sermayeleri ve mevduattır. Mevduat yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerden toplanabil-mektedir. Mevduat değişik açılardan tasnif edilebilmektedir. Vadeli ve vadesiz mevduat; tasarruf mevduatı ve cari hesaplar gibi. Bankaların aktif yapıları ise değişik bir kompozisyon göstermektedir. Nakit, likit aktifler (risksiz bir şekilde nakte çevrilebilen kısa vadeli menkul kıymetler) orta ve uzun vadeli menkui kıymet portföyü veya yatırımlar, krediler, avanslar ve sabit aktifler (bina, mobilya vb.) önemli olan aktif kalemlerdir. Ayrıca bankalar bilançolarında tahakkuk etmiş, fakat gerçekleştirilememiş işlemleini yansıtabilmek amacıyla özel aktif ya da pasif hesabı kullanmaktadır.
Bankalar mevduatlarını değişik yollarla artırma imkanına1 sahiptir, banka açtığı bir krediyi bir cari hesaba transfer etliğinde veya bu kredinin çekle kullanımın sağlayabildiği durumlarda yeni mevduat yaratabilmektedir. Bunun yanında merkez bankasınca finanse edilen devlet harcamaları arttığında, bankaların mevduatında bir artış olmaktadır.
Banka, aktiflerini de değişik şekillerde mobi-Iize edebilmektedir. Kredilerin geri ödenmesini lalep etme, menkul kıymet satışı ve merkez bankasından borçlanma en çok uygulanan şekillerdir. Şüphesiz, nakit elde etmenin fiyatı kullanılan yönteme göre değişiklik göstermektedir. Likit aktifler ve yatırımlar genellikle bir arada bulunmaktadır. Bu iki fon kullanım alanının ayrımı, kişisel tercihlere bağlı bulunuyor olsa da aralarında önemli birfarklılık vardır. Bu da, likidite ve pazarlanabilmc arasındaki ilişkilere bağlı olmaktadır.
Endüstriye uzun vadeli kredi veren bankalar likidite sorunuyla karşılaşmamak için daha fazla sermaye fonu vadeli mevduatlar daha fazla kısmını kullanmaktadır. Her ülkede bankacılık işlemlerinin temeli olan kısa vadeli krediler işletme sermayesi ve geçici olarak sabit sermaye sağlamaya yöneliktir. Diğer önemli bankacılık türü olan merkez bankacılığı XIX. yüzyılda İngiltere'de yaşanan finansal krizden sonra güdneme gelmiş ve bir çok ülkede uygulama alanı bulmuştur. Piyasa ekonomilerinde sık sık ortaya çıkan üretim ve istihdamdaki dalgalanmaları bankaların etkileyebildiği anlayışı, bankacılık faaliyetlerinin bir üst kurum tarafından kontrol edilmesi fikrini yaygınlaştır-mıştır. Bu nedenle merkez bankaları, ülkelerin ekonomik ve finansal gelişmelerinden sorumlu tutulmuştur. Merkez bankalarının en önemli görevi sağlam bir ticari bankacılık sistemini oluşturmak ve korumaktır. Şüphesiz, tüm finansal yapının merkez bankalarının denetimi altında olması gerekitği de gözden kaçırılmamalıdır. Çünkü ekonomik İstikrarın bir
kaynağı para arzıdır. Merkez bankaları ülkelerin dış ticaret ve finansal ilişkilerini de düzenlemektedir. Merkez bankasının diğer bir fonksiyonu da bankacılık hizmetleri sunmasıdır. Gelişen ülkelerde ise Özel finansal kurum ve araçların geliştirilmesi görevi de merkez bankalarında bulunmaktadır.
Merkez bankaları ticari bankaların faaliyetlerini etkileme, düzenleme ve kontrol etmede değişik teknikler geliştirmiştir. Temel amaç bankaların para yaratabilme iktidarını yönlendirmektedir. Açık piyasa İşlemleri, reeskont politikası, kanuni karşılıklar politikası ve kre-dİ tavanları bunların en önemli olanlarıdır. Para arzının bu genel kontrol aletleri yanında, farklılaşiırılmış ıskonto oranları, menkul kıyma portföylerinin yenidnc düzenlenmesi ve tüketici kredilerin kontrolü gibi özel araçlar da kullanılmaktadır.
Sponsorlu Baglantilar
1-Ticari bankalar ve merkez bankaları;
2- Ticari banka kapsamına girmeyen kuruluşlar. Bu kuruluşlar tasarruf ve kredi birlikleri gibi organizasyonlardır.
Günümüzde en Önemli bankacılık türleri, ticari bankacılık ile merkez bankacılığıdır. Ticari bankacılık, para ve paranın ikamesi olan menkul değerlerin alım-satım faaliyeti olarak tanımlanabilir. Bunun yanında bu tür bankacılıkta bir çok finansal hizmet sunulabilmektedir. Ticari bankaların bireylerden, firmalardan ve resmi kurumlardan sağladıkları mevduat ve öz sermayeleri, fon kaynaklarını oluşturmaktadır. Fon kullanım alanları ise, krediler ve diğer plasmanlardır. Bankaların kârı, fon kullanım alanlarından sağladıkları faiz ve gelirler ile fon kaynaklarına ödedikleri faiz ve giderler arasındaki farktan doğmaktadır.
Bankalar kendilerine yatırılan mevduatı talep edildiğinde ödeyebilmek için daima nakit bulundurmak zorundadırlar. Bu nedenle, aktiflerin bir kısmı kolayca nakle çevrilebilecek şekilde tutulmaktadır. Uygulamada zorunlu ve gönüllü karşılıklar olarak adlandırılan bu fonlar, bankacılık sisteminin güvenilirliğini
sağlamada son derece önemlidir. Fon kaynaklarından gelecek herhangi bir talebi karşılayabilecek pozisyonu gerçekleştiren bankalar, kaydi para İhraç ederek veya yeni kredi imkânları sunarak müşterileri için ilave kredi kolaylığı sağlayabilmektedir. Bankaların bu şekilde sunabilecekleri kredi miktarı toplam nakit miktarım önemli ölçüde aşabilmektedir. Bankaların bu faaliyetlerine devam edebilmeleri bankacılık sistemine güvenirliliği sürmesine bağlıdır. Daha açık bir ifadeyle, bankalar karşılık miktarını ve mevduatını nakte çevrilme ihtimalini gözönünde bulundurarak, mevduatın bir kaç katı kadar kredi verebilmektedir.
Merkez bankacılığı, merkez bankalarının fonksiyonlarıyla ilgilidir. Merkez bankaları devletlerin bankeri durumundadır ve aynı zamanda ticari bankalar ve/veya diğer finansal kuruluşlar için önemli fon kaynağı olma özelliğine sahiptir. Merkez bankaları, hükümetle işbirliği içinde ülkenin para ve kredi politikalarının formülasyonundan ve icrasından sorumludur. Bazı ülkelerde merkez bankaları özellikle bankacılık sisteminin düzenlenmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. ABD'dekİ Ve-dera! Reseıvc System buna örnektir. Bazı durumlarda ise, merkez bankaları bir gelişme süreci içerisinde yukarıdaki fonksiyonları yerine getirebilecek düzeye gelmiştir. İngiltere'deki Bank of Englaml'm durumu buna örnek teşkil etmektedir.
Finansman şirketleri, tasarruf bankaları ve yatırını bankaları gibi banka olarak adlandırılan bazı kurumlaryukarıda tanımlanan bankacılık fonkisyonlcırını yerine getirememekledir. Bu kurumlar literatürde finansal aracılar olarak ifade edilmektedir. Ekonomik fonksiyonları, fon fazlası olanlar ile fon ihtiyacı olanlar arasında bağlantı sağlamaktır. Bu tür finansal aracılar ticari bankalar gibi, para veya satmalına gücü olan herhangi bir araç yaratmamaktadır. Diğer bir ifadeyle, kendilerine gelen fonlardan daha fazla miktarda kredi sağlayamamaktadır.
Bankacılık uzun bir geçmişe sahiptir. Günümüzdeki bankacılık sistemlerinin oluşması uzun bir zaman İçinde gerçekleşmiştir. İlk bankalar genellikle, değişik ülke paralarının değişmesi ve arayla ilgilenmiştir. Daha sonraki dönemlerde, hem mal, hem de kıymetli evrakla ilgili işlemler yapan ve para transferi ve hesap yoluyla ödeme imkânları sağlayan tüccar bankacılık ortaya çıkmıştır. Tarihsel gelişim içinde önemli bir faaliyet de, bankacılıkta mevduat kabulünün söz konusu olmasıdır. Özellikle İngiliz bankacıları mevduat bankacılığı alanında önemli yenilikler getirmiştir. Bu yeniliklerden sonra çek kullanımı, bankaların para yaratma işlevleri gelişmiştir. Bankacılığın gelişmesinde rol oynayan önemli faktörlerden biri de devredilebilir kredi araçlarının kullanılmaya başlanmasıdır.
Değişik ülkelerdeki bankacılık sistemleri kısmen farklılık gösteriyor olsa da, bir çok açıdan ortak Özellikler taşımaktadır. Temel farklılıklar, kullanılan organizasyon ve tekniklerin detaylarıyla ilgilidir. Bununla beraber, uluslararası iletişim imkanlarının artması ve başarılı ülke uygulamalarının diğer ülkelerde de benimsenmesi sonucu, bu tür farklılıklar zamanla azalmaya başlamıştır. Bankacılık sistemleri, genel olarak sistemin dayandığı yapılar dikkate alınarak sınıflandırılmaktadır. Günümüzde ünite, şube ve karma olmak üzere üç bankacılık sistemi bulunmaktadır. ABD'deki bankacılık sistemi ünite bankacılığına örnektir, 1971 yılında bu ülkede 205 milyon nüfusa hizmet veren 24.600 şubeli 14.300 banka bulunmaktaydı. Buna karşılık aynı yılda İngiltere'de 49 milyon nüfusa hizmet sunan 14.300 şubeli 6 banka bulunmaktaydı. İngiltere'deki sistem ise şube bankacılığının tipik bir örneğidir. Fransa, Batı Almanya ve Hindistan'daki karma bankacılık sistemlerinde de bölgesel veya yerel bankalar ulusal düzeyde hizmet sunan bankalarla birlikte faaliyet göstermektedir.
Planlı ekonomilerde nisbeten farklı bir bankacılık sistemi oluşmuştur. Sovyetler Birlİği'n-de bankacılık sistemi 1930'tardaki kredi reformlarından sonra ortaya konulmuştur. Devlet bankası durumundaki Gosbank, merkezi-lcştirilmiş bulunan tüm kısa vadeli kredi işlemlerini kontrol etmektedir. Bununla beraber bu bankanın faaliyetleri sadece finansal işlcm-lerlesınırlandınlmamıştır.Gosbank'ın uzman-
ları Komünist Parti organlarında yer alarak devletin ekonomik ve finansal faaliyetlerinde etkin rol oynamaktadır. Sosyalist ekonominin kaynak tahsisini sağlamak, sistemde yer alan bir yatırım bankasına (Stroibank) verilmiştir. Bunun yanında uluslararı finansal İşlemleriyü-rütmek amacıyla Dış Ticaret Bankası (Vncs-horgbank) da bankacılık sisteminde önemli bir yere sahiptir. 4000 şubeye sahip Gesbank 240 milyon nüfusa hizmet vermektedir. Ges-bank'ın fonksiyonu, sadece ulusal bankacılık hizmetlerini (nakit, kredi ve ödeme ihtiyaçlarına cevap verme gibi) karşılamaktır.
Dikkat çeken diğer bir bankacılık sistemi de İslâmi prensiplere göre örgütlenen ve faizsiz bankacılık olarak da bilinen özel finans kurumlandır. İslam bankaları üç kategoride örgütlenmiştir: Kalkınma bankaları, özel amaçlı İslâm bankaları ve İslâmi ticari bankalar. İslâm bankaları, bir taraftan ticari bankaların sunduları fonksiyonların bir kısmını İcra ederken diğer yandan da bu bankaların İslâmi prensiplere göre uygun olmayan faaliyetlerini değiştirerek sunmaktadır.
Bankacılık kapsamına giren işler büyük ölçüde ödünç alma ve verme işlemleridir. Diğer iş kollarında olduğu gibi bankacılıkta da sermaye önemlidir. Bununla beraber bankalar işlem ve/veya faaliyet hacimlerine oranla nisbeten daha küçük bir sermaye miktarıyla çalışmaktadır. Bu nedenle bankaların sermaye ve rezerv pozisyonları, plasmanlarından doğabilecek zararlara karşı önemli bir güvencedir. Bir çok ülkede, bankanın plasmanları ile sermayesi arasında olması istenen oran veya oranlar yasal olarak belirlenmektedir.
Bankacılık işlemlerinin temel Özellikleri, ana hatlarıyla, bilançolardan elde edilebilmektedir. Bankaların temel pasifleri rezervleri, sermayeleri ve mevduattır. Mevduat yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerden toplanabil-mektedir. Mevduat değişik açılardan tasnif edilebilmektedir. Vadeli ve vadesiz mevduat; tasarruf mevduatı ve cari hesaplar gibi. Bankaların aktif yapıları ise değişik bir kompozisyon göstermektedir. Nakit, likit aktifler (risksiz bir şekilde nakte çevrilebilen kısa vadeli menkul kıymetler) orta ve uzun vadeli menkui kıymet portföyü veya yatırımlar, krediler, avanslar ve sabit aktifler (bina, mobilya vb.) önemli olan aktif kalemlerdir. Ayrıca bankalar bilançolarında tahakkuk etmiş, fakat gerçekleştirilememiş işlemleini yansıtabilmek amacıyla özel aktif ya da pasif hesabı kullanmaktadır.
Bankalar mevduatlarını değişik yollarla artırma imkanına1 sahiptir, banka açtığı bir krediyi bir cari hesaba transfer etliğinde veya bu kredinin çekle kullanımın sağlayabildiği durumlarda yeni mevduat yaratabilmektedir. Bunun yanında merkez bankasınca finanse edilen devlet harcamaları arttığında, bankaların mevduatında bir artış olmaktadır.
Banka, aktiflerini de değişik şekillerde mobi-Iize edebilmektedir. Kredilerin geri ödenmesini lalep etme, menkul kıymet satışı ve merkez bankasından borçlanma en çok uygulanan şekillerdir. Şüphesiz, nakit elde etmenin fiyatı kullanılan yönteme göre değişiklik göstermektedir. Likit aktifler ve yatırımlar genellikle bir arada bulunmaktadır. Bu iki fon kullanım alanının ayrımı, kişisel tercihlere bağlı bulunuyor olsa da aralarında önemli birfarklılık vardır. Bu da, likidite ve pazarlanabilmc arasındaki ilişkilere bağlı olmaktadır.
Endüstriye uzun vadeli kredi veren bankalar likidite sorunuyla karşılaşmamak için daha fazla sermaye fonu vadeli mevduatlar daha fazla kısmını kullanmaktadır. Her ülkede bankacılık işlemlerinin temeli olan kısa vadeli krediler işletme sermayesi ve geçici olarak sabit sermaye sağlamaya yöneliktir. Diğer önemli bankacılık türü olan merkez bankacılığı XIX. yüzyılda İngiltere'de yaşanan finansal krizden sonra güdneme gelmiş ve bir çok ülkede uygulama alanı bulmuştur. Piyasa ekonomilerinde sık sık ortaya çıkan üretim ve istihdamdaki dalgalanmaları bankaların etkileyebildiği anlayışı, bankacılık faaliyetlerinin bir üst kurum tarafından kontrol edilmesi fikrini yaygınlaştır-mıştır. Bu nedenle merkez bankaları, ülkelerin ekonomik ve finansal gelişmelerinden sorumlu tutulmuştur. Merkez bankalarının en önemli görevi sağlam bir ticari bankacılık sistemini oluşturmak ve korumaktır. Şüphesiz, tüm finansal yapının merkez bankalarının denetimi altında olması gerekitği de gözden kaçırılmamalıdır. Çünkü ekonomik İstikrarın bir
kaynağı para arzıdır. Merkez bankaları ülkelerin dış ticaret ve finansal ilişkilerini de düzenlemektedir. Merkez bankasının diğer bir fonksiyonu da bankacılık hizmetleri sunmasıdır. Gelişen ülkelerde ise Özel finansal kurum ve araçların geliştirilmesi görevi de merkez bankalarında bulunmaktadır.
Merkez bankaları ticari bankaların faaliyetlerini etkileme, düzenleme ve kontrol etmede değişik teknikler geliştirmiştir. Temel amaç bankaların para yaratabilme iktidarını yönlendirmektedir. Açık piyasa İşlemleri, reeskont politikası, kanuni karşılıklar politikası ve kre-dİ tavanları bunların en önemli olanlarıdır. Para arzının bu genel kontrol aletleri yanında, farklılaşiırılmış ıskonto oranları, menkul kıyma portföylerinin yenidnc düzenlenmesi ve tüketici kredilerin kontrolü gibi özel araçlar da kullanılmaktadır.
Son düzenleyen ahmetseydi; 20 Mayıs 2015 14:17
