Ek fiilin yüklem olduğu cümlelere örnek verir misiniz?
Ziyaretçi
Ek fiilin yüklem olduğu cümlelere örnek verir misiniz?
Ek Fiil (Ek Eylem)
Mastar olarak bir anlamı olmayan, isim ve isim soylu sözcüklere gelerek onları cümlede yüklem olarak kullandıran ve çekimlenmiş fiillere gelerek birleşik çekimli fiiller oluşturan “imek” fiiline denir.
Bu fiilin dört basit çekimi bulunur. Basit çekimli durumda sadece isim soylu sözcüklerde bulunur. Üç bildirme (haber), bir dilek kipi bulunan bu fiilin çekimini şu şekilde gösterebiliriz.
Sponsorlu Bağlantılar
1. Bilinen Geçmiş Zaman (idi)
Öznenin önceden içinde bulunduğu bir oluşu bildirir.- Öğrenciydim (Öğrenci idi – m)
- Öğrenciydin
- Öğrenciydi
- Öğrenciydik
- Öğrenciydiniz
- Öğrenciydiler
Sadece isme değil zamire, edata, tamlamalara da eklenebilir.
- “Seni buraya çağıran bendim.” cümlesinde zamire,
- “Dün biraz rahatsız gibiydi.” cümlesinde edata,
- “Elinde taşıdığı paket, düğün hediyesiydi.” cümlesinde isim tamlamasına,
- “Yeni aldığım ev bahçeli bir evdi.” cümlesinde sıfat tamlamasına gelerek onlara zaman anlamı kazandıran “-di” ekleri hep ekfiildir.
2. Öğrenilen Geçmiş Zaman (imiş)
Öznenin başkasından duyulan bir oluş içinde bulunduğunu gösterir.
- Doktormuşum (Doktor imiş – im)
- Doktormuşsun
- Doktormuş
- Doktormuşuz
- Doktormuşsunuz
- Doktormuşlar
Bu da zamire, edata vs. eklenebilir.
3. Şart Kipi (ise)
- Hastaysam (Hasta ise – m)
- Hastaysan
- Hastaysa
- Hastaysak
- Hastaysanız
- Hastaysalar
şeklinde çekimlenir ve isim soylu söcüklere şart anlamı yükler.
4. Geniş Zaman
Bu zaman çekiminde ekfiil diğer çekimlerinde olduğu kadar belirgin değildir. Diğerleri, eklendiği sözcükten “idi”, “imiş”, “ise” diye ayrılabileceği halde, geniş zamanda ayrılmaz.
Bu zaman çekiminde ekfiil diğer çekimlerinde olduğu kadar belirgin değildir. Diğerleri, eklendiği sözcükten “idi”, “imiş”, “ise” diye ayrılabileceği halde, geniş zamanda ayrılmaz.
- Ben şair – im
- Sen şair – sin
- O şair(dir)
- Biz şair – iz
- Siz şair – siniz
- Onlar şairler(şairdirler)
Ek Fiilin Olumsuzu
Ekfiille çekimlenmiş sözcükler “değil” edatıyla olumsuz yapılır.
- Öğretmen değildim.
- Doktur değilmiş.
- Hasta değilse.
- Şair değilim.
Örneklerinde ekfiilin olumsuz çekimi görülmektedir. Diğer fiillerin “-ma, -me” ile, ekfiilin “değil” ile olumsuz yapılması, ekfiilin bulunmasını oldukça kolaylaştırır.
Ek Fiilin Soru Şekli
Bu fiilin soru şekli de diğer fiillerde olduğu gibi “mi” ile yapılır. “mi” sözü isimle ekfiil arasına girerek kullanılır.
Bu fiilin soru şekli de diğer fiillerde olduğu gibi “mi” ile yapılır. “mi” sözü isimle ekfiil arasına girerek kullanılır.
- Öğretmen miydim?
- Doktor muymuş?
- Şair miyim?
Ekfiilin geniş zamanında kullanılan ekler çekimlenmiş fiillerden sonra gelmez. Ancak üçüncü tekil şahısta kullanılan “-dir” eki çekimli fiillerden sonra gelerek onlara ihtimal ya da kesinlik anlamı katabilir. Bu görevi üstlendiğinde bu ekin adı bildirme eki olur.
DEVAMI
Ek Fiil (Ek Eylem)
Fiil Çekim Ekleri
DEVAMI
Ek Fiil (Ek Eylem)
Fiil Çekim Ekleri
Son düzenleyen Safi; 16 Aralık 2016 02:09
