Besin piramidinde üst basamaklara çıkıldıkça enerji neden azalır?
Ziyaretçi
Besin piramidinde üst basamaklara çıkıldıkça enerji neden azalır?
Besin Zinciri ve Enerji Akışı
Canlılar su ve besin olmaksızın yaşayabilirler mi? Hiç şüphesiz ki bu sorunun cevabı olumsuz olacaktır. İnsanlarla birlikte diğer tüm canlılarda yaşamak için su ve besin maddelerine ihtiyaç duyarlar. Canlılar ihtiyaç duydukları yaşam şartlarını toprak, su, güneş ve atmosferin oluşturduğu ortam sayesinde gerçekleştirir. Yaşamın gerçekleştiği hava küre, su küre, taş küre ve canlı kürenin birbirleriyle en çok etkileşimde bulundukları alan ise ekosistemi oluşturur. Ekosistemler mikro alanlardan canlı küreye kadar çok farklı boyutlarda olabilir. Örneğin, bir ağaç gövdesi, bir nehir, bir bataklık ekosistem olabileceği gibi dünyada başlı başına bir ekosistemdir. Hangi boyutta olursa olsun ekosistem; niteliği, yapısı ve içindeki elemanlarla birlikte sürekli dinamik bir yapı göstermektedir. Bir ekosistemin bünyesinde barındırdığı tüm canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar.
Dünyada besin üretmek için su, oksijen, azot gibi gerekli olan her türlü madde bulunur. Ancak bu maddeler canlılar tarafından doğrudan kullanılamayıp ancak karbonhidrat, protein ve yağlar gibi organik besinlere dönüştürülmesi gerekir. Bitkiler, algler ve bazı bakteriler fotosentez yoluyla inorganik maddeleri güneş enerjisinden faydalanarak organik besinlere dönüştürebilen canlılardır. Bu besin maddeleri ve onlardan sağlanan enerji bitkilerden otçullara , otçullardan da etçillere geçer. Daha sonra bu canlıların ölmesiyle birlikte toprağa karışır. Ayrıştırıcılar ise canlı kalıntılarını ayrıştırarak tekrar doğaya katarlar. Besin maddelerinin bu şekilde üreticiden tüketiciye doğru aktarılmasını sağlayan canlılar dizilimine besin zinciri denir. Besin zincirinde enerjinin bir gruptan diğerine aktarıldığı her halka bir beslenme seviyesini oluşturur. Besin ağında, bir besin düzeyinden diğerine geçişte besin enerjisi tümüyle aktarılamaz. Besin zinciri boyunca aktarılan enerjinin büyük bir kısmı o canlının yaşam gereksinimleri için kullanılır. Geriye kalan ise zincirin bir sonraki halkasına aktarılır. Birinci basamaktaki bitkiler daha üst basamaktaki et oburlardan daha fazla besin depolayabilir. Basamaktan basamağa değişen bu enerji miktarı bir piramit oluşturur. Besin zincirinin her bir halkasındaki canlıların birey sayılarının karşılaştırılmasıyla enerji piramidi oluşur. Bu nedenle enerji piramidinin ilk katında üreticiler, orta katında otçullar son katında ise yırtıcı canlılar bulunur. Ayrıştırıcılar ise her bir katla ilişki halindedir. Güneşten alınan ışık enerjisi birinci kattan yukarıya doğru besinler içerisinde tek yönlü olarak aktarılmaktadır. Enerji piramidinde, aşağıdan yukarıya doğru her kattaki; canlı ve tür sayısı ile toplam besin ve enerji miktarı azalır.
BAKINIZ Besin Zinciri ve Enerji Piramidi
Canlılar su ve besin olmaksızın yaşayabilirler mi? Hiç şüphesiz ki bu sorunun cevabı olumsuz olacaktır. İnsanlarla birlikte diğer tüm canlılarda yaşamak için su ve besin maddelerine ihtiyaç duyarlar. Canlılar ihtiyaç duydukları yaşam şartlarını toprak, su, güneş ve atmosferin oluşturduğu ortam sayesinde gerçekleştirir. Yaşamın gerçekleştiği hava küre, su küre, taş küre ve canlı kürenin birbirleriyle en çok etkileşimde bulundukları alan ise ekosistemi oluşturur. Ekosistemler mikro alanlardan canlı küreye kadar çok farklı boyutlarda olabilir. Örneğin, bir ağaç gövdesi, bir nehir, bir bataklık ekosistem olabileceği gibi dünyada başlı başına bir ekosistemdir. Hangi boyutta olursa olsun ekosistem; niteliği, yapısı ve içindeki elemanlarla birlikte sürekli dinamik bir yapı göstermektedir. Bir ekosistemin bünyesinde barındırdığı tüm canlılar yaşamlarını devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar.
Sponsorlu Bağlantılar
Dünyada besin üretmek için su, oksijen, azot gibi gerekli olan her türlü madde bulunur. Ancak bu maddeler canlılar tarafından doğrudan kullanılamayıp ancak karbonhidrat, protein ve yağlar gibi organik besinlere dönüştürülmesi gerekir. Bitkiler, algler ve bazı bakteriler fotosentez yoluyla inorganik maddeleri güneş enerjisinden faydalanarak organik besinlere dönüştürebilen canlılardır. Bu besin maddeleri ve onlardan sağlanan enerji bitkilerden otçullara , otçullardan da etçillere geçer. Daha sonra bu canlıların ölmesiyle birlikte toprağa karışır. Ayrıştırıcılar ise canlı kalıntılarını ayrıştırarak tekrar doğaya katarlar. Besin maddelerinin bu şekilde üreticiden tüketiciye doğru aktarılmasını sağlayan canlılar dizilimine besin zinciri denir. Besin zincirinde enerjinin bir gruptan diğerine aktarıldığı her halka bir beslenme seviyesini oluşturur. Besin ağında, bir besin düzeyinden diğerine geçişte besin enerjisi tümüyle aktarılamaz. Besin zinciri boyunca aktarılan enerjinin büyük bir kısmı o canlının yaşam gereksinimleri için kullanılır. Geriye kalan ise zincirin bir sonraki halkasına aktarılır. Birinci basamaktaki bitkiler daha üst basamaktaki et oburlardan daha fazla besin depolayabilir. Basamaktan basamağa değişen bu enerji miktarı bir piramit oluşturur. Besin zincirinin her bir halkasındaki canlıların birey sayılarının karşılaştırılmasıyla enerji piramidi oluşur. Bu nedenle enerji piramidinin ilk katında üreticiler, orta katında otçullar son katında ise yırtıcı canlılar bulunur. Ayrıştırıcılar ise her bir katla ilişki halindedir. Güneşten alınan ışık enerjisi birinci kattan yukarıya doğru besinler içerisinde tek yönlü olarak aktarılmaktadır. Enerji piramidinde, aşağıdan yukarıya doğru her kattaki; canlı ve tür sayısı ile toplam besin ve enerji miktarı azalır.
BAKINIZ Besin Zinciri ve Enerji Piramidi
Son düzenleyen Safi; 23 Mart 2018 17:38
