Doğal afetler sonucu yazılan şarkı, şiir, yazı, destan ve efsaneler nelerdir?

DEPREM

Deprem olur dört bir yanda
Enkaz altında kalır tüm insanlar
Pek üzücü bir olayda olsa
Razı olmalı tüm canlılar

Yasla eşyaları duvara
Düşmesin başımıza
Enkazda kalınca
Korur sivil savunma
Deprem anında
Çömelecek yerin olsun
Başını yaralama
Acını arttırma
Yararalanınca sarar yaranı
Zor durumda kalınca
Bundan biri enkazdır
Deprem olunca
Nerede olacağı bilinmez
Yolda veya okulda
Rastlar her zamanda
Sen hazırlıklı ol
Zorlukolmasın başımıza
Deprem anında
Calın yada malın gider
Enkaz altında
Deprem çantasını hazır tut
El fenerini unutma
Hele yemek önemlisi
İlk yardım çantasıda var
Enkaz ne demek derlerse
Acı gelir aklıma
Canın koybola bilir
Enkaz altında

İPEK YEYRAN

DEPREM

Gürültü kopar uzaktan,
Sular fışkırır topraktan.
İnsanlar yolu bulamaz,
Oluşan bir karanlıktan...

Bu bir depremin sesidir.
Bir canavar nefesidir...
Karanlık kaplar her yeri.
Bilmem kentin neresidir?

Anne ağlar, yavrum diye,
Çocuk ağlar, annem diye.
İnsanların hepsi şaşkın...
Bakamazsın bu sahneye.

Elimizden bir şey gelmez,
Bu felâket hiç sevilmez.
Bu sarsıntı yer küreden...
Daha önceden bilinmez.

Sağlam temel sağlam evler,
Sözüm size mimar beyler.
Sağlam yapın her binayı!
Yıkılmasın kentler, köyler!

Halkım hiç acı çekmesin,
Artık gözyaşı dökmesin!
Sağlam yapın her binayı,
Deprem bize kükremesin!

Çok üzgünüm acılardan,
Kurtulalım sancılardan...
Çığlıklara dönüp bakın,
Ders alalım buncalardan.

İbrahim ŞİMŞEK

DEPREMLE SELLE BİZİ TAŞAN TOPRAĞA KATMA

Pakistan harap olmuş gönül artık gülmüyor
Gönül mızrabı kırılmış artık oda artık çalmıyor
Bu kadar felaketten sonra Müslümanlar ders almıyor.
Depreme uygun teknolojik binalarda yapmıyor.
Depren senin dünya senin engellenmiyor
Müslümanları gafletten uyandır sen koru yarabbi
Yarabbi Müslümanlar gaflet içinde doğal afetinle yakma
Sahibimiz sensin doğal afetlerle bizi hesaba çekme.
Sen gafurur rahimsin bizi perişan edip yıkma
Depremle selle bizi taşan toprağan katma Allah'ım

Halil ÇOLAK 7.11.2005 Ankara

KONUT DEYİNCE

Konutumuz sağlam olsun,
Depremde hiç yıkılmasın.
Gece-gündüz neşe dolsun,
Kem gözlerle bakılmasın.

Konutumuz geniş olsun.
Eşyalara yer bulunsun.
Merdivenler dar gelirse,
Asansörden çıkış olsun.

Konutumuz temiz olsun,
Pencereler geniş olsun.
Her adaya güneş girsin,
Perdesinde korniş olsun.

Her durağa yakın olsun,
Mobilyamız takım olsun.
Gürültüden çok uzakta.
Konutumuz sakin olsun.

Aylık gelir dolgun olsun,
Kira, biraz uygun olsun.
Çarşılara gitmek zordur,
Manava da yıkın olsun.

Her köşede oyuncaklar,
Bahçesinde salıncaklar,
Mahallemizde çocuklar,
Benimle arkadaş olsun.

Bahçesinde çiçek açsın,
Ağacında kuşlar ötsün,
Komşularla hep birlikte,
Günlerimiz güzel geçsin.

İbrahim ŞİMŞEK

SAKAT

Kâr üstüne kâr
hırsıyla sırf,
kurulmuş kat kat...
Zemin sakat...
Bina sakat...
Bani sakat...

Fay hattının
insafına kalmış hayat...
Durum sakat...

(1 Aralık '99)
Muammer Erturan

VERİN ZAVALLILARA (DEPREM)

Depremde yıkılmış bir köy… Şu yanda bir çatının
Çürük direkleri dehşetle fırlamış,ötede
Çamur yığıntısına benzeyen bir zemin katının
Yıkık temelleri gözüküyor, uzakta bir ev
Yere doğru eğilmiş, hemen yıkılıp gidecek
Önünde bir kadın…Of artık istemem görmek!
Bu levha yüreğimin çarpması içinse yeter;

Tevfik FİKRET

Kınalı Kar

Ötelerde Bak Bir Köy Var
Güneşi Az, Eksik Bahar
Ayırmışlar Seni Beni
Unuttun Mu Köyünü Yar

Göğe Doğru Avcum Kanar
Duam Sana, Alma Nazar
Sensiz Geçen Günlerime
Hasret Ektim Azar Azar

Kınalı Kar Kınalı Kar
Sende Büyük Bir Ahım Var
Gelinlerin Güveylerin
Kavuşmaz Mı Yüce Dağlar

Nar Çiçeğim, Masal Yüzlüm
Teni Goncam, Kömür Gözlüm
Kınan Karda Bitecekse
Varsın Alsın Beni Ölüm

Doğal afet insanların etkisi olmadan meydana gelen büyük yıkımlar yaparak insanların canına veya malına zarar veren doğa olaylarına verilen isimdir. Kasırga deprem sel bırer doğal afettir...

KASIRGA:

Büyük çaplı ve çok şiddetli Beufort ölçeğine göre saatte 75 milden fazla hızla ve dönerek esen tropik rüzgâr. Doğu Pasifik ve Güney Atlantik hâriç subtropikal ve tropikal iklim kuşağındaki bütün sıcak denizlerde sıksık meydana gelir. Ağustos eylül aylarında Antillerde görülür. Batı Pasifik Okyanusu’nda Tayfun adını alır. Başlangıç ve mevsim sonu kasırgaları Karaiplerin batısında görülür. Orta Amerika kıyılarının biraz açıklarında Pasifik Okyanusunda ve Meksika Körfezinde de sık sık rastlanır.

Kasırgalar mahallî fırtınalar kadar şiddetli sayılmazlar. Orta kuşakta meydana gelen ekstratropik siklonlar kadar da geniş çaplı değildirler. Fakat bunlar nisbeten geniş çapta ve kesafette olursa bütün fırtınaların en tehlikelisi ve tahrip edicisi hâlini alırlar. Atlantikte ortalama yılda yedi kasırga vuku bulduğundan doğu Pasifikte de yaklaşık aynı sayıda kasırga vuku bulur. 1890-1910 arası çok 1910-1930 arası az 1930-1950 arası çok sık kasırga vuku bulmuştur. Kasırgaların ekseni kuzeybatı istikametinde eser.

Meydana geliş ve hareket

Kuzey Atlantikteki kasırgalar ekseriyetle hazirandan ekime kadar olur. Bu müddet zarfında deniz yüzeyinde sıcak ve rutubet en fazla haldedir. Mayıs ve kasım aylarında daha az diğer aylarda ise pek seyrek meydana gelir. Kuzey Atlantik bölgesinde yılda meydana gelen ortalama tropik siklon miktarı sekizdir. Bunun beşi ise kasırga tipindedir. Eylül ayında Atlantik Okyanusunun güneyindeki büyük subtropikal anti-siklon bölgesinde tropik fırtınalar eser. Antisiklon bölgesinin güneyinde esen doğu rüzgârları tarafından tahrik edilerek birkaç günlüğüne batı istikametine kayar. Fırtınaların çoğu antisiklon bölgesinin batı ucundan kıvrılarak bâzıları Amerika’yı kasıp kavurur. Diğerleri ise kıyıdan geçer. Diğer fırtınalar kıvrılmadan batı istikametinde doğruca eserek Meksika Körfezini veya Orta Amerika’yı tesiri altına alır. Mevsimin başında ve sonunda patlak veren kasırgalar meydana geldikten sonra kuzey istikametinde eserler. Fırtınaların hızı ortalama 80-240 km’yi bulur.

Rüzgâr ve yağış

Tropik bir siklonun kasırga olarak adlandırılabilmesi için hızının en azından 117 km/saat olması gerekir. Ekseriya saate 240 km’den fazla hıza sâhiptirler. Sebeb oldukları direkt zarardan başka rüzgarlar felaketlere yol açan büyük deniz dalgalarına ve denizin kabarmasına sebep olurlar. Carolis hareketleri adı verilen hareketler sebebiyle kuzey yarım kürede esen rüzgârlar saat yelkovanının tersi istikametinde güney yarım kürede ise saat yelkovanı istikametindedir. Kasırgalarla birlikte yağış da gelir. Tropik bir rüzgâr kuşağının ortalama yağış miktarı 75-150 mm’dir. Daha çok yağış düştüğü de olur. Böyle yağışlar karaların iç kısımlarında ciddî sellere sebebiyet verir.

Büyüklük ve yapı

Çok yüksek hıza sâhib olan bulutların taşıdığı yağmur nisbeten daha sâkin bir bölge olan kasırganın dönen kısmının arkasına düşer. Kasırga boydan boya 50-800 km genişliğindedir. Büyük kasırgalarda havanın sirkülasyonu 12.000 m’den daha üst bölgelere kadar tesir eder. Hattâ bâzı kasırgalarda bu tesir stosferde dahi görülebilir. Sağnak yağmur getiren kümülüs ve kümülonimbüs bulutları rüzgâr kuşağında spiral bir şekil almaya meyillidirler. Şekiller radar ekranında görülebilmekte ve böylece muhtemel bir kasırganın gelişi anlaşılmaktadır. Kara istasyonları uçaklar ve denizdeki gemiler radarlar vâsıtasıyla kasırgaları tâkip edebilmektedirler. Kasırganın dönen kısmın arkasına (gözüne) yaklaşıldıkça rüzgârın hızı kesilir ama tamâmen durmaz. Yağış durur. Ortadaki bulutlar kaybolur alçak bulutlar ekseriyetle kalır. Aralarından güneş ışıkları geçer. Kuşlar kasırga gözüne kapılır ve sürüklenir. Kasırga gözü geçtikten bir saat sonra aksi istikamette daha kuvvetli bir rüzgâr eser.

Kasırganın orta kısmı (otağında) ısı normalden 10°-15°C daha yüksektir. Çünkü buradaki hava daha az faaldir. Yanlardaki yüksek hava basıncından merkezdeki alçak hava basıncına doğru kuvvetli bir hava akımı meydana gelir. Fakat bu iç hava akımı adı verilen hadisenin kuvveti kısmende olsa sürtünme ile hafifler. Kasırganın göz ve odak merkezi kısmından dış kısımlara bilhassa yukarıya doğru santrafüj kuvvetler vâsıtasıyla bir hava akımı meydana gelir. Bu bölgede rüzgâr hızı azalır. Deniz seviyesindeki şiddetli siklonik akıma tezat teşkil ederek antisiklonik bir akım meydana gelir. Kasırgalar basit bir buharla çalışan motora benzetilebilir. Kasırgayı hareket ettiren dinamo iç hava akımıdır. Hareketini ısı değişiklikleri sağlamaktadır. Mal ve can kaybına sebep olan kasırgalar üzerinde senelerdir çalışmalar yapılmaktadır. Sun’i peykler vasıtası ile kasırgaların doğuşu takip ettiği yollar büyüklüğü ve zararları hakkında yardımcı bilgiler alınmaktadır.

DOĞAL AFETLER

Sel, deprem, erozyon, toprak kayması
Canlar gider, sakat kalır insanlar,
Ses verir göçük altından, zordur duyması,
Sevdiğinden ayrılır, kahrolur canlar.

Yaşayacağız depremle, bir doğal afettir,
Alınmalı tedbirler, yetkiliye bu davettir,
Ülkeni şehrini her zaman, doğru yönet ki,
Gönüllere taht kur, kendini affettir.

Depreme karşı hazırlan, al tedbirini,
Evleri betonarme,sert zemine yapmalı,
Eğit insanları aydınlat,bilinçlendir birbirini,
Afetten az zarar görmek için plan yapmalı,

Gecenin sessizliğinde, sel toprak kayması,
Zaman geçmek bilmez, nefeslerin tutulması,
Kurtarılmayı bekler canlar,saatler geçer,
Bekler umutla, ne zordur çıkanları sayması,

Birçok fay kırığı vardır, yurdumda gör farkını,
Al tedbirini doğru yere yap,evini barkını,
Zararlarını azaltırsın afetin,alacağın önlemlerle,
Acı çekme yıkılmasın evin, çıkarma kırkını

Doğal Afette Duygularım

İçimde volkan kaynar, gözlerimden lav akar,
Hafife alma sakın, depremim seni yıkar.

Duygularım sel olur, kelimelerden taşar,
Doldurur yürekleri, sevda çavlanı coşar.

Hasretim kuraklaşır, çölleşir seni yakar.
Vuslatın yelleriyle, ıssız vahaya bakar.

Sinirlerim heyelan, elem dağında kayar.
Vadilerim akseder, sağır sultanlar duyar.

Çilelerim erozyon, yılları aşındırır.
Asit yağmuru olup, yüzümü kaşındırır.

Hüzünlerim göktaşı, gelip dünyaya düşer,
Afrika sıcağımla, kurumuş çöller pişer.

Feryatlarım fırtına nice çatılar uçar.
Gözlerimde şimşekler, kızıl nehirler kaçar.

Çığlıklarım çığlaşır, patika yolu keser.
Nefesim hortumlaşıp, helezonlaşır eser.

Kalbim orman yangını, ateş-i aşka yanar,
Dilim kaya düşmesi, gidip kalpsize konar,

Hayalim tsunami, okyanuslarda oynar.
Kırılırsa fay hattım, fışkırır ruhum kaynar.

Gözyaşlarım sağanak, kurak toprağa iner,
Haykırışım kasırga, gidip dağlara siner,

Ümitlerim üstüne, muson yağmuru yağar,
Biçare canlıları, felaketlere boğar.

Yalnızlığım soğuktur, düşüncelerim donar.
Afetler dünyasında, yaralar derin kanar.

Aşk iklimim değişse, gönül coğrafyam solar.
Rüyalarım kararır, gam kervanım dolar.

Çevrem sorun olursa, yaşam kaynağım kurur.
Küresel ısınmayla, yüreğime yas vurur.

Dualarım ilkbahar, Anadolu’ya çöker,
Tüm doğal afetlerim sabır tohumu eker.

20.10.2009/ANKARA
Tarık Torun

KONUT DEYİNCE

Konutumuz sağlam olsun,
Depremde hiç yıkılmasın.
Gece-gündüz neşe dolsun,
Kem gözlerle bakılmasın.

Konutumuz geniş olsun.
Eşyalara yer bulunsun.
Merdivenler dar gelirse,
Asansörden çıkış olsun.

Konutumuz temiz olsun,
Pencereler geniş olsun.
Her adaya güneş girsin,
Perdesinde korniş olsun.

Her durağa yakın olsun,
Mobilyamız takım olsun.
Gürültüden çok uzakta.
Konutumuz sakin olsun.

Aylık gelir dolgun olsun,
Kira, biraz uygun olsun.
Çarşılara gitmek zordur,
Manava da yıkın olsun.

Her köşede oyuncaklar,
Bahçesinde salıncaklar,
Mahallemizde çocuklar,
Benimle arkadaş olsun.

Bahçesinde çiçek açsın,
Ağacında kuşlar ötsün,
Komşularla hep birlikte,
Günlerimiz güzel geçsin.

Bütün dünya kan ağladı
Deprem vurdu Marmarayı Milyonlarca can ağladı
Deprem vurdu Marmarayı

Ah Marmara vah Marmara
Bu yara çok acı yara

Yeşil Bursa, Eskişehir
Yalova’da hayat zehir
Göz yaşımız oldu nehir
Deprem yıktı Marmarayı

Ah Sakarya vah Sakarya
Derdin bitmez saya saya

Erganiyim çok derdimiz
Şanlı emniyet, ordumuz
Başın sağolsun yurdumuz

SAKAT

Kâr üstüne kâr
hırsıyla sırf,
kurulmuş kat kat...
Zemin sakat...
Bina sakat...
Bani sakat...

Fay hattının
insafına kalmış hayat...
Durum sakat...