Dünya Gölleri - Victoria Gölü

Victoria Gölü (Victorianyanza Gölü)

Victoria Gölü

Victoria Gölü Ekvator’un güneyinde ve doğu Afrika platosunda bulunan Kenya, Uganda ve Tanzanya sınırları içerisinde yer alan, Superior Gölü’nden sonra dünyanın 2. en büyük tatlı su gölüdür.

Kagera, Victoria Gölünü besleyen en büyük ve en önemli ırmaktır. Kagera’’nın kuzeyinde Katonga da Victoria Gölü’ne su taşır. Victoria Gölü, Nil Nehri’nin su ihtiyacının çok büyük bir kısmını karşılamaktadır. 1958 yılında İngiliz bir kaşif olan, John Hanning Speke tarafından görüldüğünde, büyüleyici ve devasa görüntüsü ile kendine hayran bırakan bu göle, uygun olacağını düşündüğü İngiltere kraliçesi Victoria’’nın adını verdi. Daha önceleri bu gölün adı, Ukerewe olarak bilinirdi. Gölün detaylı araştırması 1901 yılında Sir William Garstin tarafından yapıldı.

Yapılan bu araştırmalar sonucunda, Victoria Gölü’nün uzunluğu 337 km, genişliğinin ise 240 km olduğu belirlendi. Denizden yüksekliği 1.115 m olan gölün havzasının yüz ölçümü 69.400 km2’’dir. En derin yeri 84 m olarak belirlenmiştir. Ortalama derinliği 40m civarındadır. Afrika’nın en büyük gölü olan Victoria Gölü’nün kıyı kesimleri, birbirinden çok farklı özellikler göstermektedir. Bazı kesimlerde 90-100m’lik uçurumlar yer alırken, bazı bölgelerinde ise bataklıklar bulunmaktadır. Bataklık çevresi genelde papirüs ve dikenli ağaçlarla çevrilidir. Kenya topraklarında ise 25km’lik Victoria koyu bulunur. Gölde 200 çeşit belki daha fazla balık bulunmaktadır. Ekonomik açıdan özellikle Tanzanya ve Uganda’ya büyük katkı sağlar. En değerli balık cinslerinden olan Tilapia’‘dır, tatlı su levreğine benzeyen bu balık, halka en çok kazanç sağlayan balıktır. Bölge halkının başlıca yiyeceği olarak da bilinmektedir.

Victoria Gölü'nün Harita Üzerindeki Görünümü

Göl kıyı şeridi itibariyle birbirinden çok farklı çeşitte özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının hemen arkasında 90 metreye varan uçurumlar bulunmaktadır. Bu uçurumlar batı kıyısı üzerinde Kagera ırmağının deltasını oluşturmakta olan papirüs, bölgeye özgü dikenli ağaçların bulunduğu bataklıklar gözlemlenir. Derin girintiler ile oyulmuş kuzey kıyısında ise düzlükler ekseri çıplaktır. Kuzeydoğu kesiminde ortalama 25 km genişliğinde bulunan bir koy 64 km kadar Kenya bölgesi içlerine doğru sokulur.

Victoria Gölünde Bulunan Adalar ve Özellikleri

Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri Viktoria gölünün kuzey kıyısında kurulmuştur. Gölün güneydoğu kısmında Speke, güneybatı kısmında ise Emin Paşa körfezi bulunmaktadır.

Göldeki sayısız ada gözlemlenmektedir. Bu adalar suyun yüksekliğiyle bazen suyun altında, bazen de suyun azalmasına bağlı olarak üstünde görülen irili ufaklı türdedir. Gölde bulunan en büyük ada ise Speke körfezinin kuzeyinde bulunan Ukerewe adasıdır. Kuzeybatı kısmında ise 62 ada ile Sese adaları önemli yere sahiptir. Ada halkı geçimini toprak işleyerek ve göl üzerinde yapılan balıkçılık ile sağlamaktadır.

Victoria Gölünde Bulunan Irmaklar ve Özellikleri

Victoria gölü besleyen ırmakların en önemlisi ve büyüğü Kagera 1° güney enleminin hemen kuzeyine doğru batı da Victoria gölüne dökülür. Gölün batı kısımdan aldığı diğer ırmaklardan ise yalnızca Kagera'nın kuzeyinde bulunan Katonga önemli su taşır.

Victoria Gölünün İsminin Kaynağı ve Keşfi

Viktoria gölünün tek hareketli gideğeni ise kuzey kıyısında bulunan Victorya Nili'dir. Nil nehrinin kaynağını arayan Avrupalı kaşif İngiliz kaşif John Hanning Speke 1858 yılında gölü görerek ve daha öncesinde Araplarca Ukereve olarak bilinmekte olan göle İngiltere kraliçesinin şerefine Victoria adını verdi. Victoria gölüyle ilgili ciddi anlamda çalışma yaparak ayrıntılı araştırmayı ise 1901 yılında Sir William Garstin gerçekleştirdi. Victorian gölünün Nil’e açılan yerine Ripon Falls denilmektedir. Bu keşfi ise Speke gerçekleştirmiştir. Fakat bu keşifte ona eşlik eden arkadaşı Grand gibi önemli isimleri hastalıklardan dolayı geri bırakmıştır. Bölgede sıklıkla görülen sıtma ve sakatlıklarından dolayı keşifler düzenli devam edememiştir. Viktoria gölü muazzam güzelliği ve doğa güzellikleri sebebi ile bir kısım yabancı ve yerli şirketlerle gezilebilmektedir. Ayrıca uzmanlar gölün yapısı itibariyle araştırmalarını Victoria gölünde devam ettirmektedir.