Büyük Rift Vadisi (Büyük Rift Vadisi Hakkında)

Büyük Rift Vadisi yaklaşık 6.000 kilometre uzunluğunda, Suriye'nin kuzeyinden Afrika'nın doğusunda Mozambik'in ortalarına kadar uzanan engin bir coğrafi ve jeolojik şekildir. Vadinin genişliği 30 ilâ 100 kilometre arasında değişir. Derinliği ise birkaç yüz metreden binlerce metreye değişir. Adı kâşif John Walter Gregory tarafından konmuştur. Aynı zamanda bu çöküntü hattı Dünyanın en büyük fay hattıdır. Doğu Afrika'dan başlar. Türkiye'nin güneyinde Amik Ovası'nda son bulur.

Büyük Rift Vadisi, Doğu Afrika Rift Vadisi olarak da bilinir. Afrika'nın güneydo­ğusunda Mozambik'ten Doğu Afrika'nın dağlık bölgelerine kadar uzanır ve burada iki kola ayrılan vadi Etiyopya'yı boydan boya geçer. Rift Vadisi'nin bu bölümü toplam 2.900 km uzunluğundadır. Vadinin kuzey yönündeki uzantısı da yaklaşık aynı uzunluktadır. Kızıldeniz, Akabe Körfezi ve deniz yüzeyinin 400 metre altındaki Lût Gölü bu bölgede yer alır. Lût Gölü yerkabuğunun en alçak noktasıdır. Büyük Rift Vadisi Suriye'de sona erer.
Vadide Kızıldeniz ve çok tuzlu olan Lût Gölü'nden başka birçok tatlı su gölü de vardır. Örneğin, güneyde Tanganika Gölü dünyanın en uzun ve en derin ikinci tatlı su gölüdür. Ayrıca, bugünkü adı Malavi olan
Nyasa Gölü de Rift Vadisi içindeki göllerden biridir. Afrika kıtasının en büyük su kütlesi olan Victoria Gölü, Doğu Afrika'da Rift Vadisi'nin iki kolu arasında kalan yüksek bölgede sığ bir çukuru kaplar.
Büyük Rift Vadisi son 10 milyon yıl içinde, yerkabuğu hareketlerinin Güneybatı Asya ve Doğu Afrika kayalarında çatlaklar oluşturma­sı sonucunda ortaya çıktı. Bu hareketler yeryüzü kabuğunda bir dizi uzun kırıklar ve faylar oluşturdu. Kayaların araları­nın açılması, toprakların boydan boya fayla­rın arasında kalan bölgeye kaymasına ve böylece dik yamaçlı uçurumların oluşmasına yol açtı. Aynı zamanda, Rift Vadisi'ni çevreleyen kara kütleleri de bu hareketlerle yukarı doğru itildi. Zaire ve Uganda arasındaki Ruwenzori Sıradağları bu oluşuma iyi bir örnektir. Kaya­ların parçalanmasıyla birlikte bazı yerlerde volkanik patlamalar da görüldü. Bu patlama­lar sonucu Afrika'nın en yüksek dağı olan Kilimanjaro ile Rift Vadisi'nin iki yanındaki yanardağlar ortaya çıktı.
Jeologlar Rift Vadisi'ni oluşturan yer hare­ketlerinin hâlâ sürdüğünü düşünüyorlar. Rift Vadisi'nin doğusunda kalan toprakların yavaş yavaş doğuya doğru kaydığına ve milyonlarca yıl sonra bu kara parçasının ayrı bir kıta olacağına inanıyorlar.