Arama

Yeryüzü Şekilleri - Düden (Obruk/Dolin)

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 15 Temmuz 2016 Gösterim: 5.943 Cevap: 4
Daisy-BT - avatarı
Daisy-BT
Ziyaretçi
29 Haziran 2011       Mesaj #1
Daisy-BT - avatarı
Ziyaretçi
Düden (Obruk/Dolin)
Bir tür doğal kuyu, mağaradır.
Sponsorlu Bağlantılar
Düden, obruk veya dolin, uvala ve polye gibi yüzeyden kapalı havza ya da çukurlukların tabanında veya kenarında bulunan ve buralara gelen suları emen ve yeraltına boşaltan şekillerdir.

Bir tür doğal kuyu, mağara. Kireçli bölgelerde yeraltına giren akarsuların alçıtaşı, kireçtaşı gibi taşları eritmesiyle oluşur. Bazıları çok derindir ve bunlara dolan sularla göller oluşmuştur. Düdenlere aven, dolin gibi adlar da verilir.

Kelime anlamı için bakınız
Düden Nedir?

MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen perlina; 15 Temmuz 2016 00:45
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
25 Şubat 2012       Mesaj #2
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Düden

Sponsorlu Bağlantılar
Kalkerli arazide erime ile oluşan daire biçimli kapalı çukurluklara düden denir. Düdenler yer altı sularını birbirine bağlayan kanallardır. Düdenlere halk arasında su çıkan, su batan gibi adlar da verilir. Karstik bölgelerde karstik maddelerın sular tarafından çözünmesi veya mağara ta yanının çökmesi ile oluşan, birkaç metreden birkaç yüzmetre derinliğe kadar ulaşabilen kuyu. Kireçtaşı, alçıtaşı gibi sularla eriyebilen taşların, tabakaların geniş yer tuttuğu, karstik bölgelerde oluşan çeşitli biçimde, türlü büyüklükte çanaklar. Düden, yerine göre değişmekle beraber, Batı dillerindeki dolin teriminin dilimizdeki karşılıklarının biridir. Düden kelimesi, yurdumuzun bir çok yerlerinde yaygındır. Düden’in eskiden beri kullanıldığ bilinmektedir Yüzlerce yıl önceki kaynaklarda düden bataklık, girdab anlamına gelmiştir. Düdene benzer birtakım çukurluklara yurdumuzda obruk adı da verilir. Düdenler türlü derinlikte olur. Bir kaç metreden birkaç yüz metre derinliğe kadar. Düdenlerin kimisi doğruca suyun eritmesinden, kimisi de mağara tavanların çökmesinderı doğmuştur. Düdenlerden kir içinde sular birikerek göl olur ki, bunlara düden gölu adı verilir. Kireç taşlarının çözünmesi ile oluşan huni biçiminde bir karst şeklidir. Bazı göl ve akarsular, düdenlerce yutularak yer altı akarsularını oluşturur.


theMira
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
22 Şubat 2016       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM


Görselde gördüğünüz deprem sonucu oluşan bir çukur değil. Dünya'nın "toz pembe", "kusursuz" veya "dingin" olmadığının en çarpıcı örneklerden biri. Bu, "küvet deliği" olarak da bilinen bir obruk! Üstelik düdenlerin oluşma ihtimalinin yüksek olduğu yerler olsa da, bir düden her an, her yerde oluşabilir ve siz de dahil olmak üzere etraftaki birçok şeyi bir anda yutabilir!
Obruklar, doğal süreçler ve ya karstik süreçler sonucu oluşan çukurlardır. Bu deliklerin çapı ve derinliği 1 – 600 metre arasında değişirken kase ve kaya kenarlı kanyonlar gibi çeşitleri vardır.
Birdenbire meydana gelebilecekleri gibi, yavaş yavaş da meydana gelebilirler ve su kanallarının, durgun suların olduğu yerlerde oluşabileceği gibi yüksek ve kuru yerlerde de oluşabilir. Bu yapının oluşumu, erozyon, mağara çatısının çökmesi, az çözünür kayaçların su sızıntısıyla yavaş yavaş yok olması gibi doğal süreçleri içerisine alır.
Toprağın altındaki karbonat kayaların, tuz yataklarının ya da yer altı suyu ile çözülebilecek türden kayaların bulunduğu yerler de görülen obruklar daha fazladır.
Yavaş yavaş oluşan bir obrukların oluşumuna örnek verecek olursak, yer altı sularının etkisiyle kum taşı partiküllerini birlikte tutan çimento yavaş yavaş yumuşamaya başlar ve bu yumuşayan parçaların taşınmasıyla da çukurlar oluşur.
Diğer obruk oluşum çeşidi ise, yüzeyin altındaki toprağın çökmesine rağmen, destek bitene kadar yüzeyin bundan hiç etkilenmediği obruk şeklidir. Bu şekilde destek yetersizleştiği an yüzey aniden çöker. Bu ise aniden oluşan obruktur.

Guatemala'da oluşan ve 30 katlı bir binayı içine yerleştirebileceğiniz kadar geniş ve derin olan bir obruk (yaklaşık 18 metre çapta ve 90 metre derinlikte)
Ad:  guatemala düden1.jpg
Gösterim: 2160
Boyut:  53.8 KB Ad:  guatemala düden2.jpg
Gösterim: 1237
Boyut:  79.6 KB

Belize'nin meşhur "Mavi Delik" obruğu:
Ad:  Belizenin meşhur Mavi Delik düdeni.jpg
Gösterim: 1056
Boyut:  100.1 KB


BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
22 Şubat 2016       Mesaj #4
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Avon Park, Florida'da oluşan bir obruk:

Ad:  Avon Park, Florida'da oluşan bir düden.png
Gösterim: 2214
Boyut:  903.8 KB
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
22 Şubat 2016       Mesaj #5
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Ülkemizden, Erzincan (30 metre derinlikte) ve Zonguldak'tan iki obruk:

Ad:  Ülkemizden, Erzincan (30 metre derinlikte) ve Zonguldak'tan iki obruk.jpg
Gösterim: 2598
Boyut:  162.2 KB
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM

Benzer Konular

25 Şubat 2016 / Misafir Cevaplanmış
23 Şubat 2016 / ThinkerBeLL Coğrafya
22 Şubat 2016 / diem Coğrafya
22 Şubat 2016 / buz perisi Coğrafya
22 Şubat 2016 / ThinkerBeLL Coğrafya