William Tell / Giyom Tell

William Tell
Vikipedi, özgür ansiklopedi

William Tell (Almanca: Wilhelm Tell, Fransızca: Guillaume {Giyom} Tell), 13. yüzyılda ve 14. yüzyılın başlarında yaşadığı iddia edilen efsanevi İsviçreli kahraman. İsviçre'de Uri kantonundaki Bürglen kentinde yaşadığı iddia edilir. Üstün okçuluk yeteneğiyle nam salmıştır. Tell'in gerçek bir şahsiyet olduğu konusu oldukça tartışmalıdır. Popüler efsaneye göre Bürglen kentinden fakir bir tarla işçisidir.

• İsviçre'deki Tell heykeli

William Tell'in 14. yüzyıl başında, İsviçre'yi Avusturya boyunduruğundan kurtarmaya yardım ettiğine inanılır. İsviçre'yi, İmparator I. Albert adına yöneten Vali Gessler, düklük şapkasını Altdrof meydanında bir direğe astırır ve gelen geçenin buna selâm vermesini emreder. Tell, Gessler'in şapkasını selâmlamadığı için tutuklanır. Tell'in okçuluktaki ününden haberdar olan Gessler, Tell'in oğlunun başına konulacak bir elmayi okla vuramaması halinde ikisini de idama çarptıracağını söyler.

Tell bu güç işi başarır ve oğlunu yaralamadan elmayı ikiye böler. Fakat atışı yapmadan önce eline iki ok aldığını gören dük, bunun sebebini sorunca, Tell, ikinci oku oğlunun ölmesi halide dükü öldürmek için kullanacağını söyler. Bunun üzerine, dük tarafından hapse mahkûm edilir ve bir kaleye gönderilir. Gemi ile nakledilirken çıkan bir fırtınadan istifade ederek kaçar ve Gessler'i bir okla öldürür. Bu olayın, İsviçrelilerin Avusturya'ya karşı giriştikleri ayaklanmanın başlangıcı olduğu iddia edilir.

Tell'in hayat hikâyesi bir çok şaire ve besteciye ilham kaynağı olmuştur.

William Tell

Sponsorlu Bağlantılar

Efsanevî İsviçreli kahraman.

13. yüzyıl sonlarında yaşadığına ve Uri kantonundaki Bürglen köyünde doğduğuna, büyüyünce de iyi bir avcı ve nişancı olduğuna inanılır. Wilhelm Tell'in de yaşadığı Dört Kanton Gölü'nün çevresindeki halk, Avusturyalı yöneticilerin baskısı altındadır. Bir gün, oğluyla birlikte Altdorf kentine gelen Tell, Avusturyalı vali Gessler'in şapkasının kent meydanına dikilen bir sırığın tepesine asılmış olduğunu görür. Meydandan geçen herkesin, Avusturya egemenliğini simgeleyen bu şapkayı saygıyla selâmlaması gerekmektedir. Son derece gururlu bir kişi olan Tell, şapkayı selâmlamayınca vali tarafından ilginç bir biçimde cezalandırılır: Tell, kendi oğlunun başına konan elmaya belli bir uzaklıktan ok atacaktır. İyi nişancı olan Tell, oğluna zarar vermeden elmayı vurur. Sadağından çıkarıp beline taktığı bir ikinci oku, valiyi öldürmek için kullanacağı gerekçesiyle yakalanır. Hapsedilmek üzere Gessler'in Luzern Gölü kıyısındaki şatosuna götürülürken çıkan bir fırtınadan yararlanarak kaçmayı başarır. Daha sonra da, Küssnacht yakınlarında Gessler'i öldürür. Bu olaylar, halkın Avusturya'ya karşı ayaklanması için bir işaret olur. Politik özgürlüğün simgesi olan Tell, birçok sanatçıya esin kaynaklığı yaptı.

Aegidius Tschudis'in "Chronicon Helveticum" (1734) ve J. von Müller'in "İsviçre Konfederasyonu'nun Öyküleri" (1786-1788) adlı yapıtlardan yola çıkan Schiller, ünlü "Wilhelm Tell" (1804) adlı lirik tiyatro oyununu yazdı. Rossini de "Guillaume Tell" (1829) adlı operasında aynı temayı işledi.