Zeynep Hatun

Zeynep Hatun

Zeynep Hatun, Divan edebiyatının bilinen ilk kadın şairi. Mihrî Hatun ile aynı dönemde yaşamıştır.

Hayatı

15. yüzyılda yaşamış bir kadı kızı ve bir kadı eşidir. Çağdaşı olan Mihri Hatun ile aralarında latifeler ve karşılıklı şiir söyleşmeleri vardır.
Divanı, Sultan Mehmet adına düzenlenmiştir.
Zeynep Hatun, şiirlerinde kadınların yadırgayacağı çeşitli düşünceler barındırır; Kadının isteklerini açgözlülük olarak nitelendirir ve döneminin kadınının aşağılık konumundan sıyrılma isteğini sık sık dile getirir. Zeynep Hatun, bir şair olarak kabul görebilmek için, arzularının “merdane” (erkeğe yakışan, mertçe) olmasını ister. Tıpkı alçakgönüllü bir erkek gibi, bilge olmak isteğini vurgular. Yumuşaklık, sevecenlik gibi kadına özgü bazı değerleri, zayıflık ve ruhsal eksiklik diye nitelendirir.
Aşık Çelebi, “Mesairus Şuara” adlı kitapta, Zeynep Hatun’un yaşamının son döneminde şiiri bıraktığını, inzivaya çekildiğini anlatır.

Eserlerinden örnekler

Gazel
Keşfet nikabını yeri göğü münevver et
Bu âlem anasırı firdevs-i enver et

Depret lebini cüşe getir hacz-i kevseri
Anber saçını çöz bu cinanı muattar et

Hattın berat verdi saba yeline dedi
Tez er Hatay'a Çin'i tamam et müseehhar et

Yâra yolunda âşk ile derdinden ölenin
Kim der sana ki hecr ile cânın mükedder et

Zeynep çü dost zülfü gibi tarümarsın
Divane olma şiirini divan ü defter et

Zeyneb ko meyli zinet-i dunyaya zen gibi
Merdane var Sade-dil ol terk-i ziver it

ZEYNEP HATUN, türk şair (Kastamo nu ya da Amasya ? - Amasya 1474). iyi bir öğrenim gördü. Amasya kadılarından ishak Fehmi ile evlendi. Mehmet II adına düzenlediği Divan'ı günümüze ulaşmadı. Divan şiirinin ortak motiflerini, erkek şairlerin aşk anlayışını sürdüren ürünler verdi: ’ Zeynep ko meyli zıynet-i dünyaya zen gibı/Merdane var sadedil ol terk-i ziver et'' (Zeynep, dünya süslerine kadın gibi yönelmeyi bırak. Erkekçesine saf gönüllü ol, süsü bırak).