Arama

Maksim Gorki

Güncelleme: 13 Eylül 2011 Gösterim: 18.068 Cevap: 3

Cevap Yaz

Misafir

Ziyaretçi

26 Ekim 2006 Mesaj #1

Ziyaretçi

Maksim Gorki

Maksim Gorki, dünya edebiyatında, toplumcu gerçekçilik akımının öncüsüdür. Usta romancılığının yanısıra, Ekim Devrimi’nin en önemli isimlerindendir. Gorki, 16 Mart 1868’de Nizni Novgorod’da doğdu. Köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Gorki, zorlu bir gençlik dönemi geçirir. İlk kısa öyküsü, 1892’de yayınlanır. Ardından, 1898 yılında yayınlanan “Skeçler ve Öyküler”, onu tüm Rusya’da ünlü bir isim yapar. Maksim Gorki’nin en büyük özelliği, işçi sınıfını anlatan ancak, anlatırken sevecen ve sıcak anlatıma sahip ilk Rus yazarı olmasıdır. Ana ve Çocukluğum, Benim Üniversitelerim gibi birçok ünlü romana imzasını atan Gorki, 18 Haziran 1936’da hayata gözlerini yumar. Bu yapım, Maksim Gorki’nin, yaşamının tüm evrelerini ve eserlerini yaratırken onu etkileyen tüm olayları, tarihsel görüntülerle anlatmaktadır.
Sponsorlu Bağlantılar

28 Mart 1868’de Rusya Novgorod’da (bugünkü adı Gorki) doğdu. 14 Haziran 1936'da Moskova'da yaşamını yitirdi. Asıl ismi Aleksey Maksimoviç Peşkov. Çocukluğu Astrahan'da geçti. Nakliyecilik yapan babasını 5 yaşındayken kaybetti. Annesi yeniden evlenince doğum yeri olan Novgorod'a döndü. Anneannesi ve büyük babası tarafından büyütüldü. Yalnızca birkaç ay okula gidebildi. 8 yaşında çalışmaya başladı. Bu sayede Rus işçi sınıfının yaşamını yakından tanıdı. Bir gemide bulaşıkçılık yaparken okuma merakı sardı. Yoksullukla ve acıyla dolu bir hayat sürdüğü için Rusça'da "acı" anlamına gelen "Gorki" takma adını aldı. İlk gençlik yıllarını Kazan'da geçirdi. İntihara kalkıştı, bir serseri gibi bütün Rusyayı dolaştı. İlk öyküleri Tiflis'te bulunduğu yıllarda dergilerde yayınlandı. 1895'te Petersburg'da yayınlanan bir dergide çıkan "Çelkaş" adlı öykü ile ünlendi. Ardından "Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız" öyküsü yayınlandı. Ünü hızla yayıldı. Bu öyküler kadar başarılı olmayan bir dizi roman ve öykü daha yazdı. İlk romanı "Foma" 1899'da basıldı. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun tartışmalara girmesi sonucu romanları başarısız sayıldı. 1906'da yazdığı ve Rus Devrimi'ne adadığı "Ana" en başarılı romanı. 1899-1906 arasında Petersburg'da (bugün Leningrad) yaşadı. Marksizmi benimsedi. Komünist Parti içinde 1903'teki bölünmede Bolşevikler'e destek verdi. Ama partiye hiçbir zaman resmi üye olmadı. 1901'de "Fırtına Kuşunun Türküsü" isimli kısa şiiri yüzünden tutuklandı. Kısa sürede serbest kaldı, Kırım'a gitti. 1902'de Petersburg Bilim Ve Sanat Akademisi'ne üye seçildi, üyeliği tekrar alındı. Bilgi isimli bir yayınevi kurdu. Bu dergiyle 1905 devriminde önemli bir rol oynadı. 1906'da ABD'yi gezdi. 1906'da Rusya'dan ayrılıp Kapri Adası'ndaki villasında yaşadı. Marksistlerden uzak durdu. 1913'te tekrar Rusya'ya döndü. Rusya'nın 1'inci dünya savaşına girmesine karşı çıktı. 1917'de Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirdi. Ama 1919'dan başlayarak Lenin'le işbirliği yaptı. Ama süreç içinde hep Bolşeviklerden hem Rusya'dan uzaklaştı. 1921-1928 arasını İtalya'nın Sorrento kentindeki villasında geçirdi. Israrlı çağrılar üzerine 1929'da tekrar Rusya'ya döndü. Ölünceye kadar orada yaşadı. Stalin'in baskıcı yöntemlerini destekledi. Sovyet Yazarlar Birliği Başkanı oldu. 1936'da tedavisi sırasında aniden öldü. Ölümü kuşkulu bulundu. Arkadaşları suikast iddasını artaya attı. Toplumcu gerçekçi romanın kurucusu sayılır. Eserlerinde çocukluk ve gençlik yıllarında yaşadığı acılı hayatı, Rusya'daki yoksulluk yıllarını anlattı. Zaman zaman uzun felsefi tartışmalara girerek eserlerinin sanatsal düzeyini düşürdü. Betimlemelerdeki ustalığıyla keskin bir gözlemci olduğunu gösterdi. Başlangıçta bizzat katılarak destek verdiği Sovyet devriminden daha sonra soğudu. Dönem dönem verdiği gönülsüz desteklerin dışında Rusya'dan uzak kalmaya çalıştı. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi dönemi ele aldı. Tiyatro oyunları ve anılarını kaleme aldığı eserleriyle de Rus edebiyatına katkıda bulundu.

Türkçe'ye çevirilen Eserleri
Roman

Foma (1899, 1983)
Ana (1906, 1979)
Halk Düşmanı (1907, Türkçe'ye "Yararsız Bir Adam" adıyla (1979)
Matveya Kojemyakin (1910, 1984)
Klim Samgin'in Hayatı (1936, 1975)
Artamonovlar (1977)
Küçük Burjuvalar (1901, 1967)

Öykü

Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız (1939)
İtalya Hikayeleri (1911, 1970)

Oyun

Ayaktakımı Arasında (1941, 1967)

Anı - Otobiyografi

Benim Üniversitelerim (1941, 1986)
Çocukluğum (1947, 1976)
Ekmeğimi Kazanırken (1949, 1986)
Tolstoy'dan Anılar (1919, 1967)
Güncemden Yapraklar (1924, 1984)
Lenin (1924-1936) "Türkçe'ye Gorki Lenin'i Anlatıyor" adıyla (1980)

BEĞEN Paylaş Paylaş

Biyografi Konusu: Maksim Gorki nereli hayatı kimdir.

Cevapla

TiglonBoYs

Ziyaretçi

31 Temmuz 2008 Mesaj #2

Ziyaretçi

Sponsorlu Bağlantılar

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Daisy-BT

Ziyaretçi

17 Ağustos 2010 Mesaj #3

Ziyaretçi

Ad: 455px-Maxim_Gorky_authographed_portrait.jpg
Gösterim: 913
Boyut: 64.2 KB

Aleksey Maksimoviç Peşkov, (Rusça: Алексей Максимович Пешков, daha çok bilinen adı ile Maksim Gorki (Максим Горький))
Doğumu: 28 Mart 1868
Ölümü: 18 Haziran 1936
Sovyet/Rus yazar, 1 Mayıs marşının söz yazarı, sosyalist gerçekçi yazımın öncüsü politik eylemci.

Hayatı

Gorki, nakliyecilik yapan babasını 5 yaşındayken kaybeder, annesi yeniden evlenince doğum yeri olan Novgorod'a döner. 11 yaşında tamamen öksüz kalır ve anneannesi ve büyük babası tarafından Astrahan'da büyütülür. Masalları ile büyüdüğü anneannesinin üzerinde büyük etkisi vardır. Gorki yalnızca birkaç ay okula gidebilir. 8 yaşında çalışmaya başlar, bu sayede Rus işçi sınıfının yaşamını yakından tanır. Bir gemide bulaşıkçılık yaparken okuma merakı sarar. İlk gençlik yıllarını Kazan'da geçiren Gorki, Aralık 1887’de intihar girişiminde bulunur. Sonraki 5 yıl boyunca değişik işlerde çalışarak, daha sonra yazılarında kullanacağı pek çok izlenimi edindiği büyük Rusya turuna çıkar. Gorki'nin daha sonra eserlerinde görülen güçlü betimlemeler ne kadar keskin bir gözlemci olduğunu gösterecektir.

Yazarlık Kariyeri

1892 yılında Tiflis’de Kafkasya gazetesinde çalışmaya başladı. Yoksullukla ve acıyla dolu bir hayat sürdüğü için Rusça’da acı anlamına gelen Gorki takma adını kullanmaya başladı. 1895'te St. Petersburg'da yayınlanan bir dergide çıkan Çelkaş adlı öyküsü ile ünlendi. Ardından Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız öyküsü yayınlandı....
Ünü hızla yayıldı. Bu öyküler kadar başarılı olmayan bir dizi roman ve öykü daha yazdı. Gorki’nin 1898 yılında yayınlanan ilk kitabı Hikâye Denemeleri (Очерки и рассказы) çok beğenilir ve yazarlık kariyerinin başlatangıcı sayılır. İlk romanı Foma 1899'da basıldı. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun felsefik tartışmalara girmesi romanlarının başarısını düşürür. 1906'da yazdığı ve Rus Devrimi'ne adadığı Ana en başarılı romanıdır. 1899-1906 arasında St. Petersburg'da yaşar. Gorki, Çar rejimine açıkça karşı çıkmış ve bu yüzden birçok kez tutuklanmıştır. Çarlık tarafından kontrol ve baskılara maruz kalmıştır. 1901'de Fırtına Kuşunun Türküsü isimli kısa şiiri yüzünden tutuklandı. Kısa sürede serbest kaldı, Kırım'a gitti.

Gorki birçok devrimci ile tanıştı. Lenin’le tanıştığı 1902 yılından itibaren aralarında yakın bir arkadaşlık oluşmuştur.
1902 yılında Rusya Edebiyat Akedemisi'ne seçilir. Ancak Çar II. Nikolas buna izin vermez. Anton Çehov ve Vladimir Korolenko bu tavrı protesto eder ve Akademiden ayrılır.
Başarısız olan 1905 Rus Devrimi sırasında Peter ve Paul Kalesi'nde kısa bir süre daha hapis kalır. Gorki Güneşin Çocukları adlı oyununu yazar.

Ekim Devrimi ve Gorki

Gorki 1905'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne resmi olarak üye olur ve bolşeviklerle beraber hareket eder.
1905 Devrimi'nde önemli bir rol oynayan Bilgi isimli bir yayınevi kurar. 1906'da ABD'ye seyahat eder aynı yıl Rusya'dan ayrılıp İtalya’da Kapri Adası'ndaki villasında yaşamaya başlar. 1913'te tekrar Rusya'ya döner ve Rusya'nın I. Dünya Savaşı'na girmesine karşı çıkar.
I. Dünya savaşı sırasında Petrograt'taki dairesi Bolşevik ofisi gibi çalışmaya başlar. Lenin’in devrim fikrini erken bulan Kamenev ve Zinovyev’in eleştirel yazıları Gorki’nin gazetesi Yeni Hayat’da basılır. Gorki de gazetesinde Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirir. 1918'de Bolşeviklerin Vakitsiz Düşünceleri isimli makalelerini yayınlar.
Lenin Gorki ile dostluğuna zarar vermek istememiş bu dönem boyunca kendisini ikna etmeye çalışan uzun mektuplar yazmıştır.
Lenin'in Gorki'yle 1919'daki yazışmalarında Petrograd’ın boğucu havasının ve çevrenin onu kötü etkilediğini ve bir hava değişikliğine ihtiyacı olduğunu düşündüğünü yazmıştır.Bu mektuplarda Olayların Pentograd’dan göründüğü gibi olmadığını gelmek isterse bu tür bir ziyareti planlayabileceklerini yazmış, bu tür fikir ve davranışların hayatı kendisi için zorlaştıracağını söylemiştir.
Ancak Komünist Enternasyonal Dergisi'nde Gorki’nin yazdığı bazı yazıları yakışıksız bularak 31 Haziran 1920’de Politbüro’ya bu tür makelelerin Komünist Enternasyol’de yayınlanmaması gererektiğini belirten mektubunu göndermiştir. [2] Bu yıllar Gorki ile Bolşeviklerin fikir ayrılıkları olarak tanımlanacak tartışmalarla geçmiştir. Zira devrimin hemen yapılması konusunda Lenin’le fikir birliğinde olmayan birçok parti üyesi bulunmaktadır. Ancak Gorki’nin Parti ile ilişkisinde tam anlamı ile bir kopukluk veya destekten bahsetmek mümkün değildir.

Maksim Gorki

Ağustos 1921'de bir yazar arkadaşı ve Anna Ahmatova'nın kocası Nikolay Gumilyov'un Petrograd Çeka'sı tarafından monarşist görüşleri nedeni ile tutuklandığını öğrenir. Gorki arkadaşının bizzat Lenin tarafından bırakılmasını sağlamak için hemen Moskova'ya gider. Ancak Petrograd'a döndüğünde Gumilyov'un zaten öldüğünü öğrenir. Ekim ayında tüberküloza yakalanır ve İtalya'ya göçer.
1921-1929 arasındaki yıllarını tekrar İtalya'nın Sorrento kentindeki villasında geçirmiştir. 1929'dan sonra SSCB'ni birçok kez ziyaret etmiştir. Haziran 1929'da Gorki Solovki'yi ziyaret etmiş ve batıda kötü bir üne sahip olan Gulap Kampı hakkında olumlu şeyler yazmıştır. 1932'de Stalin Gorki'yi ülkeye kesin dönüş yapmaya çağırmış ve ülkesinde büyük bir memnuniyetle karşılacağını garantilemiştir.
Aleksandr Solzhenitsin'e göre Gorki kendi ilgileri nedeniyle dönmüştür. Gorki’nin Faşist İtalya'dan geri dönüşü Sovyet zaferinin büyük bir propagandası olur. Gorki'ye Lenin Nişanı verilir ve eskiden milyoner Ryabuşinskiy'e ait olan ve şimdi Gorki Müzesi olan Moskova'daki malikaneye yerleştirilir. Şehir dışında da bir yazlık ev tahsis edilir. Moskova'nın büyük caddelerinden biri olan Tverskaya Caddesi'ne ve doğduğu şehire adı verilir. 1990’da şehrin adı tekrar Nizhni Novgorod olarak değiştirilecektir.
1930'larda dünyanın en büyük uçaklarından olan Tupolev ANT-20'ler de Maksim Gorki olarak isimlendirilmişlerdir.
Ancak Stalinist baskı arttıkça ve özellikle 1934 yılının aralık ayındaki Sergey Kirov Suikastı'ndan sonra Gorki Moskova'daki evinde bir nevi hapis hayatı yaşamıştır. Son dönem yapıtlarının hemen hepsinde devrim öncesi dönemi ele almıştır.

Ölümü

Oğlunun Mayıs 1935’deki ani ölümünü takiben Gorki de, 1936 yılında Haziran ayında öldü. Her ikisinin de ölümü şüphe altındadır. Zehirlendikleri iddia edilmiş, ama bu iddia hiç bir zaman ispatlanamamıştır. Gorki’nin cenaze töreninde tabutu taşıyanlar arasında Stalin ve Molotov da yer alacaklardır.
1938’de Buharin’in mahkemesinde Gorki’nin NKVD başkanı Yagoda tarafından öldürüldüğü itiraf edilmiştir.

Eserleri

Roman

Foma (1899, 1983)
Ana (1906, 1979)
Halk Düşmanı (1907, Türkçe'ye "Yararsız Bir Adam" adıyla (1979)
Matveya Kojemyakin (1910, 1984)
Klim Samgin'in Hayatı (1936, 1975)
Artamonovlar (1977)
Küçük Burjuvalar (1901, 1967)
Arkadaş
Fırtınanın Habercisi
Çocukluğum
Üçler , (1900)
Soytarı
Ekmek İşçileri
İki Kafadar ve filer
Düşkünler
Ekmeğimi Kazanırken
Benim Üniversitelerim
Çocukluğum
İnsanlarımız

Öykü

Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız (1939)
İtalya Hikayeleri (1911, 1970)
Yol Arkadaşım

Oyun

Ayaktakımı Arasında (1941, 1967)
Sonuncular
Yazlıkçılar (Yaz Misafirleri)
Vassa Jeloznova
Güneşin Çocukları
Barbarlar
Küçük Burjuvalar
Yegor Buliçov ve Digerleri

Anı/otobiyografi

Benim Üniversitelerim (1941, 1986)
Çocukluğum (1947, 1976)
Ekmeğimi Kazanırken (1949, 1986)
Tolstoy'dan Anılar (1919, 1967)
Güncemden Yapraklar (1924, 1984)
Lenin (1924-1936) "Türkçe'ye Gorki Lenin'i Anlatıyor" adıyla (1980)

Ad: 464px-Painting_of_maxim_gorki.jpg
Gösterim: 789
Boyut: 48.8 KB

Vikipedi

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Daisy-BT

Ziyaretçi

13 Eylül 2011 Mesaj #4

Ziyaretçi

Maksim Gorki

Doğum: 1868, Nijni/Novgorod
Ölüm: 1936, Moskova
Rus yazarı.

Asıl adı Aleksey Maksimoviç Peçkov'dur. Küçük yaşta ailesini yitiren Gorki'nin çocukluğu, yoksulluk içinde geçti. Sayısı belirsiz birçok işte çalıştı. 1884'te Kazan Üniversitesi'ne girmeyi denediyse de başaramadı. Tam bir umutsuzluk içinde kendini öldürme girişiminde bulundu (1887). Hemen ardından Rusya içinde uzun süren gezilere çıktı.

1890'ların sonuna doğru Nijni-Novgorod'da "Nobe Slovo" ve "Zizn" dergilerinde çalışmaya başladı. 1892'de "acı" anlamını taşıyan "Gorki" takma adıyla ilk öyküsü "Makar Çudra"yı yayımladı. Bu arada Marksistler ile ilişki kurdu, Tolstoy ve Çehov ile tanıştı, Moskova'daki Sanatçılar Tiyatrosu çevresine girdi. Bolşevik "Novaja Zizn" dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Petersburg'da Lenin ile tanıştı. 1905 Devrimi'nden sonra tutuklandı, bir süre sonra serbest bırakıldı. Yeniden tutuklanmasının önüne geçmek için Finlandiya üzerinden yurt dışına çıktı, İsveç, Almanya, Fransa ve Amerika'ya gitti. Londra'da Rus Sosyal Demokratlarının 5. Kongresi'ne katıldı (1907). 1906'da hastalığı nedeniyle 7 yıl kalmak üzere Capri Adası'na yerleşti. 1917 Şubat Devrimi'nden sonra Kerenski Hükümeti'nde Güzel Sanatlar Bakanı oldu. 1921-1924 yıllarını Almanya ve Çekoslovakya'da geçirdi, 1924'te Sorrent'e yerleşti. 1931'de kesin olarak Rusya'ya döndü.

1934'te I. Sovyet Yazarlar Kongresi'nde başkan olarak yer aldı. Gorki'nin geniş halk kitlelerince tanınması, 1898 yılında yayımlanan eski öyküleriyle gerçekleşti. Bu öykülerinin kahramanlarını genellikle, Rusya içinde yaptığı gezilerde karşılaştığı toplum dışı kişiler oluşturdu.

İlk romanı "Foma Gordeyev"den (1899) sonra, öykülerinde romantik coşkularından sıyrılarak toplumsal eleştirilere yöneldiği görüldü. Bu durum özellikle "Troe" "Üç İnsan, 1900-1901) adlı romanında belirginleşti.

1901-1906 yılları arasında çalışmalarının ağırlık noktasını oyun yazarlığı oluşturdu. İlk oyunu "Meşçane" (Küçük Burjuvalar, 1902) Moskova Sanatçılar Tiyatrosu'nda sahnelendi. Ardından "Na Dne" (Ayaktakımı Arasında, 1902) adlı oyunu oynandı. "Mat" (Ana, 1907) adlı romanıyla "Vragi" (Düşmanlar, 1906) adlı oyunu sosyalist gerçekçiliğin başarılı örnekleri olarak kabul edildi. "Detstvo" (Çocukluğum, 1913), "V Lyudyah" (Yabancı İnsanlar Arasında, 1915; Türkçeye Ekmeğimi Kazanırken adı altında çevrildi), "Moi Universiteti" (Benim Üniversitelerim, 1922) başlıklarını taşıyan üçlü otobiyografisi, Gorki'nin yapıtlarının doruk noktasını oluşturdu. Devrim öncesi Rus aydınlarının durumunu konu alan "Delo Artamonoviç"te (Artamonovlar, 1925) üç kuşak boyunca bir ailenin çöküşünü anlattı. Tamamlanmamış olan "Zizn Klima Samgina"da (Kilim Samgin'in Yaşamı, 1927-1936) ise Rus yakın tarihini ele aldı.

MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

Cevap Yaz