Edward Wadie Said

Edward Wadie Said (1935 - 2003). Karşılaştırmalı edebiyat profosörü ve aktivist, teorisyen. Amerikan vatandaşı Hristiyan Filistinli bir baba ile Lübnanlı Hristiyan annenin Filistin'de dünyaya gelmiş tek oğlu.

Doğu'nun Batı tarafından (ve Batıda) temsili konusunu, dönemin ünlü şarkıyatçı yazarlarının metinlerini kaynak olarak kullanıp analiz ettiği ve yorumladığı Orientalism ("Oryantalizm") isimli kitabı ilk olarak 1978 yılında yayımlandı. Said'in -akademik bir dal olarak da nitelenebilen- şarkıyatçılık konusunu ele alışındaki titizliğini ve incelediği metinler üzerindeki uzmanlığını bir araya getirdiği bu temel eser birçok teorisyen için bu konuda çığır açmıştır. Günümüz postmodern kültür teorilerine geçişten önce, modernliğin eşliğinde kapitalizm ve emperyalizmin kök salma sürecine dair de önemli fikirler barındıran eser birçok dile çevrilmiştir.

Said, bu temel eseri dışında klasik müzik üzerine yazdığı kitaplarla ve Filistin meselesine değindiği sayısız makaleleriyle de tanınmaktadır.
Edward Said İngiliz yönetimi altında Kudüs'de doğdu. Babası zengin Hristiyan Filistin'lilerden bir iş adamı ve Amerikan vatandaşı, annesi Hristiyan Lübnanlı ve Filistin kökenliydi ve Nazaret'de doğmuştu. Said 12 yaşına kadar Kahire ve Kudüs arasında gidip geldi ve 1947'de Anglikan St. George Akademisine kabul edildi. 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında aile mülteci konumuna düşüp Mısır'a gitti.

Yayınları
* Acts of Aggression: Policing "Rogue States" (with Noam Chomsky and Ramsey Clark)(1999)
* After the Last Sky: Palestinian Lives (1986) [with photographs by Jean Mohr]
* Beginnings: Intention and Method(1975)
* Blaming the Victims: Spurious Scholarship and the Palestinian Question (1988) [contributor and co-editor with Christopher Hitchens]
* CIA et Jihad, 1950-2001: Contre l'URSS, une désastreuse alliance (2002), with John K. Cooley
* Covering Islam: How the Media and the Experts Determine How We See the Rest of the World (1981)
* Criticism in Society
* Culture and Imperialism (1993) (Türkçe'ye çevrildi)
* Culture and Resistance: Conversations with Edward W. Said (2003) [Interviews by David Barsamian]
* Humanism and Democratic Criticism (2005)
* Edward Said: A Critical Reader
* Entre guerre at paix (1997)
* Freud and the Non-European
* From Oslo to Iraq and the Road Map (Collection of Essays) (2003)
* Henry James: Complete Stories, 1884-1891 (Editor) (1999)
* Jewish Religion, Jewish History (Introduction)
* Joseph Conrad and the Fiction of Autobiography (1966)
* Literature and Society (editor) (1980)
* Musical Elaborations (1991)
* Nationalism, Colonialism, and Literature
* On Late Style: Music and Literature Against the Grain (will be published posthumously April 2006)
* Orientalism (1978) (Türkçe'ye çevirildi)
* Orientalisme (1980)
* Out of Place (1999) (a memoir)
* Parallels and Paradoxes: Explorations in Music and Society (with Daniel Barenboim)
* Peace and Its Discontents: Essays on Palestine in the Middle East Peace Process (1996)
* Power, Politics and Culture: Interviews with Edward W. Said (2001)
* The Edward Said Reader (2000)
* The End of the Peace Process: Oslo and After (2000)
* The Pen and the Sword: Conversations with Edward W. Said (1994) [Conversations with David Barsamian]
* The Politics of Dispossession (1994)
* The Question of Palestine (1979)
* The World, the Text and the Critic (1983)
* Reflections on Exile (2000)
* Representations of the Intellectual: The Reith Lectures (1994)
* Yeats and Decolonization (1988)

Edward Said aslen Filistinli. 1935 yılında varlıklı bir Hristiyan ailenin çocuğu olarak Kudüs'te dünyaya geldi. 1948 yılında ailesi göçmen olarak Mısır'a yerleşti ve İngilizce dışında başka bir dilin konuşulmasının yasak olduğu seçkin koloni okullarında eğitim aldı. Aldığı bu Anglosakson eğitim sırasında kendisine 'Avrupalı olmayan diğer' olduğu da öğretildi. Kendisi bu durumu şöyle anlatıyor: "Biz'i Onlar'dan ayıran dilsel, kültürel, ırksal ve etnik çizgi idi. Benim Anglikan kilisesine bağlı olarak doğmuş, orada vaftiz edilmiş ve kilisenin bir üyesi olmuş olmam işimi kolaylaştırmıyordu."

Said, 1951'de Mısır'daki okuldan haylazlık nedeniyle uzaklaştırılınca babası tarafından eğitimini sürdürmek üzere Amerika'ya gönderildi. O yıllar Ortadoğu'nun giderek karıştığı yıllardır. Üniversite eğitimini Princeton ve Harvard'da tamamlar. Bu yıllarda, tatillerinde ailesinin Mısır'dan ayrılarak yerleştiği Lübnan'a gitmekte, edebiyat, müzik ve felsefe eğitimi almaktadır. 1963 yılında New York'da Columbia Üniversitesinde ders vermeye başlar.

O yıllarda Arap ya da Filistin'li olarak değil herkesi daha rahatlatan bir terimle, Orta Doğulu olarak anılmaktadır. Durumunun garipliğini hissetmekle birlikte bilinçli bir tepki oluşturmadığı, geleneklerinden kopuk olarak yaşadığını söylediği 1967 yılına kadar politik bir eylemin içinde yer almaz. 1967 yılındaki Arap-İsrail Savaşı ile çakışan üniversitedeki politik hareketlilik ve Vietnam Savaşı değişikliklerin başlangıcıdır. Filistin milliyetçiliği hareketine katılır. Yahudi karşıtı olduğu gerekçesiyle ABD'de eleştiri alır. Kazanılmış kimliği ile doğduğu ve uzaklaştırıldığı kültür arasındaki farklılıkların oluşmasına izin verdiği düşüncesinden hareketle daha önce yapmadığı birşeyi yapar ve 1972 yılında sabbatical hakkını Beyrut'da Arap edebiyatı konusunda çalışarak kullanır. Böylece, hem Arap hem de Amerikalı olarak, hem birlikte hem de birbirine karşı düşünmeye ve yazmaya başlar.

70'lerin sonlarında Enver Sedat ve Yaser Arafat tarafından barış görüşmelerine Filistin temsilcisi olarak atanır. Sürgünde Filistin Parlamentosunda 14 yıl görev yapar. 1980'lerin sonunda FKÖ lideri sonunda FKÖ lideri Yaser Arafat'la görüş ayrılığına düşerek barış görüşmelerinde görev almaz ve barış karşıtı olmakla suçlanır. 1985'de İsrail Savunma Gücü tarfından Nazi olmakla suçlanan Said çeşitli tehditler alır. 1999'da "Out of Place" adını verdiği anılarını yayınlamıştır. İngilizce ve Arapça dışında Fransızcayı da iyi bilen Said, Londra'da yayınlanan The Guardian, Fransa'da yayınlanan Le Monde Diplomatique ve Arapça yayınlanan günlük Al-Hayat gazetelerine düzenli olarak yazılar yazmaktadır.

1978 yılında yayınlanan "Oryantalizm" (Şarkiyatçılık) üzerinde çok konuşulan ve tartışılan bir kitap olmuş. Bunu "Kültür ve Emperyalizm", Filistin ve İslam'a dair diğer kitapları izlemiş ve yayınladığı toplam 10 kitabı 14 dile çevrilmiş. Üç ayrı yayınevi tarafından Türkçe'ye de çevrilmiş ve basılmış olan "Orientalizm" dışında Türkçe'de basılmış diğer kitapları; "Filistin Sorunu", seçme yazılarının yer aldığı "Kış Ruhu", "Haberlerin Ağında İslam", "Kültür ve Emperyalizm", "Entelektüel; Sürgün, Marjinal, Yabancı", ve F. Jameson T. Eagleton ve E. Said'in yazılarından oluşan "Milliyetçilik, Sömürgecilik ve Yazım".

1990'lı yılların başından bu yana lösemi hastası olan Said, 25 Eylül 2003'te New York'taki bir hastanede 67 yaşında hayata veda etti.

.