Plutarkhos
VIP VIP Üye
Plutarkhos (İS 46 - 120)
MsXLabs.org & Temel Britannica
Yunanlı yazar Plutarkhos, yazmış olduğu çok sayıda deneme ve yaşam öyküsüyle 15. yüzyıldan bu yana hem batıda, hem doğuda pek çok düşünürü ve yazan etkilemiştir. Felsefe dersleri veren, bir felsefe okulunu yöneten ve kent yönetiminde çeşitli görevler üstlenen Plutarkhos'un geniş bir çevresi vardı ve sık sık gezilere çıkardı. Birçok kez Roma'ya gitti.
Plutarkhos'un yazar olarak ünü, önde gelen 50 kadar Yunanlı ve Romalı'nın yaşam öykülerini içeren "Paralel Hayatlar" (Bioi paralleloi) adlı yapıtından kaynaklanır. Bunlardan, meslekleri ya da kişilikleri benzeyen 40 kişiyi ikişer ikişer ele alınmış ve karşılaştırmalı olarak anlatılmıştır. Örneğin, Plutarkhos Yunanlı bir generalin yaşam öyküsünü, ona çok benzediğini düşündüğü Romalı bir generalin yaşam öyküsüyle karşılaştırmış ya da biri Yunanlı, öbürü Romalı olan iki devlet adamı kişilikleri, başarıları, doğum ve ölümlerine ilişkin bilgilerle "Paralel Hayatlar"da yer almıştır. Amacı örnek davranış kalıpları oluşturmak olan Plutarkhos, bu yapıtıyla Yunanlılar ve Romalılar arasında karşılıklı saygıyı artırmak düşüncesindeydi.
Plutarkhos aynı zamanda bir Roma yurttaşıydı. İleri yaşlarında doğum yeri olan Yunanistan'ın kuzeyindeki Khaironea'ya çekildi.
Nükteli bir dil kullanan yazar, kaleme aldığı yaşam öykülerinin arasına yer yer gülünç öyküler serpiştirmiş ve ünlülerin tuhaf alışkanlıklarına değinmekten de geri kalmamıştır. Çoğu zaman Güneş ve Ay tutulmalarının oluşumunu, bazı geleneklerin nasıl başladığını ya da bir sözcüğün nasıl anlam kazandığını da açıklamıştır. Plutarkhos'un önemli bir başka yapıtı da 60'tan fazla denemeden oluşan "Ethika"dır (Latince'de Moralid). Çoğu söylev ya da diyalog niteliğindeki bu denemelerde din, siyaset, felsefe, edebiyat ve ahlak konularını çeşitli yönleriyle ele almıştır. Bu denemeler, "Paralel Hayatlar"la birlikte, özellikle 16. yüzyılda çok etkili olmuştur. Fransız yazar Montaigne ünlü "Denemeler"ini (Essais; 1580-88) Plutarkhos'un "Ethika"sını okuduktan sonra yazmıştır. İngiliz oyun yazarı William Shakespeare ise "Paralel Hayatlar"ın Thomas North'un yaptığı çevirisini nerdeyse ezbere biliyordu ve Roma tarihinden esinlendiği bazı oyunlarında bazı bölümleri olduğu gibi kullanmıştır.
MsXLabs.org & Temel Britannica
Sponsorlu Bağlantılar
Yunanlı yazar Plutarkhos, yazmış olduğu çok sayıda deneme ve yaşam öyküsüyle 15. yüzyıldan bu yana hem batıda, hem doğuda pek çok düşünürü ve yazan etkilemiştir. Felsefe dersleri veren, bir felsefe okulunu yöneten ve kent yönetiminde çeşitli görevler üstlenen Plutarkhos'un geniş bir çevresi vardı ve sık sık gezilere çıkardı. Birçok kez Roma'ya gitti.
Plutarkhos'un yazar olarak ünü, önde gelen 50 kadar Yunanlı ve Romalı'nın yaşam öykülerini içeren "Paralel Hayatlar" (Bioi paralleloi) adlı yapıtından kaynaklanır. Bunlardan, meslekleri ya da kişilikleri benzeyen 40 kişiyi ikişer ikişer ele alınmış ve karşılaştırmalı olarak anlatılmıştır. Örneğin, Plutarkhos Yunanlı bir generalin yaşam öyküsünü, ona çok benzediğini düşündüğü Romalı bir generalin yaşam öyküsüyle karşılaştırmış ya da biri Yunanlı, öbürü Romalı olan iki devlet adamı kişilikleri, başarıları, doğum ve ölümlerine ilişkin bilgilerle "Paralel Hayatlar"da yer almıştır. Amacı örnek davranış kalıpları oluşturmak olan Plutarkhos, bu yapıtıyla Yunanlılar ve Romalılar arasında karşılıklı saygıyı artırmak düşüncesindeydi.
Plutarkhos aynı zamanda bir Roma yurttaşıydı. İleri yaşlarında doğum yeri olan Yunanistan'ın kuzeyindeki Khaironea'ya çekildi.
Nükteli bir dil kullanan yazar, kaleme aldığı yaşam öykülerinin arasına yer yer gülünç öyküler serpiştirmiş ve ünlülerin tuhaf alışkanlıklarına değinmekten de geri kalmamıştır. Çoğu zaman Güneş ve Ay tutulmalarının oluşumunu, bazı geleneklerin nasıl başladığını ya da bir sözcüğün nasıl anlam kazandığını da açıklamıştır. Plutarkhos'un önemli bir başka yapıtı da 60'tan fazla denemeden oluşan "Ethika"dır (Latince'de Moralid). Çoğu söylev ya da diyalog niteliğindeki bu denemelerde din, siyaset, felsefe, edebiyat ve ahlak konularını çeşitli yönleriyle ele almıştır. Bu denemeler, "Paralel Hayatlar"la birlikte, özellikle 16. yüzyılda çok etkili olmuştur. Fransız yazar Montaigne ünlü "Denemeler"ini (Essais; 1580-88) Plutarkhos'un "Ethika"sını okuduktan sonra yazmıştır. İngiliz oyun yazarı William Shakespeare ise "Paralel Hayatlar"ın Thomas North'un yaptığı çevirisini nerdeyse ezbere biliyordu ve Roma tarihinden esinlendiği bazı oyunlarında bazı bölümleri olduğu gibi kullanmıştır.
Biyografi Konusu: Plutarkhos nereli hayatı kimdir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
