Arama

Sophokles

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 14 Şubat 2013 Gösterim: 3.295 Cevap: 1
Efulim - avatarı
Efulim
VIP VIP Üye
14 Şubat 2013       Mesaj #1
Efulim - avatarı
VIP VIP Üye
Sophokles (İ.Ö. 497 Atina yakınları-406 Atina)
MsxLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Sponsorlu Bağlantılar

Yunanlı trajedi şairi. İyi bir öğrenim gördü. Yunan trajedisinin babası Aiskhilos'u tanıdı. Perikles ve Herodot ile dost oldu. Yüksek devlet görevlerinde bulundu. Tiyatro yarışmalarında "Triptolemos" adlı üçlemesiyle ilk kez ödül aldı. Bir başka yarışmada yaşlı usta Aiskhilos'u da geçti. Ölümünden uzun bir süre sonra bile, onu tanrıların sevgili oğlu olarak gören Atinalılar tarafından adına adaklar adandı. Bizans kaynakları onun 130 ya da 123 oyun yazmış olduğunu ileri sürmüşlerdir. Günümüze yedi trajedisi ve bir de "Zağarlar" adlı satir oyununun bir bölümü gelmiştir. Trajedilerinin kesin olmayan bir tarihî sıralaması şöyledir: "Aias", "Trachis Kadınları", "Antigone", "Kral Oidipus", Elektra", "Philoktetes" ve "Oidipus Kolones'ta". "Elektra" kuruluş bakımından onun en yetkin oyunlarından biridir. Annesinin öldürdüğü babası Agamemnon'un öcünü almak isteyen ve bunun için kardeşi Orestes'in dönüşünü bekleyen Elektra'nın yalnızlığı, oyunun ana temasını oluşturur. Sonunda Orestes, Elektra ile karşılaşır, üvey babasıyla annesini öldürerek babalarının öcünü alır. "Antigone" ve "Kral Oidipus", Sophokles'in başyapıtları olarak kabul edilir. "Antigone" tüm çağlar boyunca insanları derinden etkilemiş bir oyundur, bu da büyük ölçüde genç kahraman Antigone'nin kişiliğinden kaynaklanır. "Ben dünyaya kin değil, sevgi paylaşmaya geldim" diyen Antigone, kardeşlik duygusunun, Sophokles'teki insancıllığın sözcüsüdür.

"Kral Oidipus"un konusu kısaca şöyledir:
Bir bilici (kâhin), Thebai Kralı Laios'a çocuk yapmamasını, öz oğullarından birinin onu öldüreceğini söyler. Bunun üzerine Laios yeni doğan oğlu Oidipus'u bir dağ başına bırakır. Oidipus kendisini bulan bir çoban tarafından Korint kralıyla kraliçesine götürülür ve onlar tarafından büyütülür. Günün birinde bir bilici Oidipus'a kendi babasını öldürüp annesiyle evleneceğini söyler. Bunun üzerine Oidipus bir daha Korint'e dönmez. Thebai kentine giderken yolda öz babası Laios'u öldürür, daha sonra kralın dul karısıyla, yani öz annesiyle evlenir ve dört çocuğu olur. Sophokles oyunu bu noktada başlatır. Thebai'de bir veba salgını başlamıştır. Salgının ortadan kalkması, tanrıların isteğine göre Laios'un katilinin bulunmasına bağlıdır: Oidipus katili aramaya başlar. Arananın kendisi olduğunu öğrenince de gözlerini oyarak kentten ayrılır. Annesi ve karısı İokaste de kendisini asar. Yunan trajedisinin, Aiskhilos'tan sonra ikinci büyük ustası olan Sophokles, trajedi türünde önemli değişiklikler yaptı. Koroyu genişletti, trajediye üçüncü oyuncuyu kattı. Ortak bir olay üzerine kurulu üçleme biçiminden koparak, tek trajediyi geliştirdi. Aiskhilos, oyunlarında bütün bir soyun yazgısını ele alırken, Sophokles bir tek insanın yazgısı üzerinde durdu. Yine, insanların tanrılarla çatışmasından çok, insanların insanlarla çatışmasını işledi.

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Biyografi Konusu: Sophokles nereli hayatı kimdir.
Sen sadece aynasin...
Efulim - avatarı
Efulim
VIP VIP Üye
14 Şubat 2013       Mesaj #2
Efulim - avatarı
VIP VIP Üye
Sofokles
MsXLabs.Org & Vikipedi, Özgür ansiklopedi
Ad:  sofokles.JPG
Gösterim: 682
Boyut:  23.9 KB
Sponsorlu Bağlantılar
Sofokles (Yunanca : Σοφοκλῆς) (d. MÖ 495 - ö. MÖ 406), Antik Yunan'ın Eshilos ve Evripides ile beraber 3 büyük tragedya yazarlarından biridir.

Hayatı
Sofokles (MÖ 496-MÖ 406) Atina dışında Kolonos'ta doğmuştur. Babası Sophillos zengin bir silah üreticisiydi. 5. yüzyıl Atina'sında yaşamış, Atina site devletinin hem gelişimini hem de çöküşünü görmüş. Birçok resmi ve askeri görevlerde bulunmuş. 441'de birliğe bağlı site devletlerine katkıları yöneten Kolegiumun üyesiydi. 441-440'ta Perikles ile Sisam'da baş gösteren ayaklanmayı bastırmak üzere görev almış. Salamis deniz zaferini kutlamak üzere düzenlenen gençler korosunu yönetmiş. Kendisinden 16-17 yaş küçük olan Euripides'in ölüm haberi üzerine tragedyalarına yas giysileriyle gelerek meslektaşına duyduğu saygıyı göstermiştir.Sofokles'in ilk birinciliği MÖ 468 yılındadır. İlk ödülünü Dionysia şenliğindeki tiyatro oyunu yarışmalarında aldı. Uzun yaşamı boyunca eserler yazmaya devam etmiş. Filoktetes adlı oyununu 88 yaşında kendisi sahneye koymuştur. MÖ 420 yılında Asklepios'un heykelini tapınağa yerleşinceye kadar evinde tutmuştur. Bu davranışıyla ölümünden sonra da Atinalılar tarafından onurlandırılmıştır. MÖ 413'te Peloponnesos Savaşı boyunca Sicilyadaki Atinalı kuvvetin yıkımına karşılık veren komutanlardan biri olmuştur.
Tragedyalarında bir yazarın seyircilerine söylediklerinden çok bir yurttaş olarak diğer yurttaşa söylemek istedikleriydi.Seyircileri düşünmeye yönelten bir uyarıcı ve danışmandı. Suda'ya göre Sofokles 123 oyun yazmış ancak 7 tanesi tam şekliyle günümüze ulaşmıştır. Bunlar Troyalı Kadınlar, Aias, Kral Oidipus, Oidipus Kolonos'ta, Antigone, Elektra, Filoktetes.
Sofokles'in sahneye getirdiği yenilik korodakilerin sayısını 12'den 15'e çıkarmıştır.Sanat yapıtının temel koşutu site ilişkileri olmuştur.
Sofokles'in eserlerinin bize en iyi ulaşanları MS 950'de Bizanstaki elyazmalarıdır. Aiskhylos, Sofokles ve Rodoslu Apollonios'un Argonauticasından meydana gelen bir metin destesi Giovanni Aurispa tarafından 1453'te İstanbul'dan İtalya'daki Floransa Medici kitaplığına getirildi. Bu elyazmalarının yanında Sofokles'e ait olduğu kesin olmayan elyazmaları vardır.

Eserleri ve konuları

Aias ve Antigone'yi,Oidipus Kolonos'ta ile Filoktetes'ten önce sahneye koymuştur.Aias adlı eserinde Arkaizm (edebiyat) izlerine rastlanır.Bu eserde Troya Savaşı'ndaki bir olayı ele alır.Sofokles bu oyununda karakterden çok konuya ağırlık vermiştir.Antigone ile dünya edebiyatında ilk direniş oyununu yazmıştır.Antigone'nin yanında İsmene ve Kreon karakterleri de belirgin olarak gösterilmiştir.Trakhisli Kadınlar'ın temelini oluşturan mitos Herakles'in mitosudur.Kral Oidipus Sophokles'in başyapıtı olarak görülür.Aristoteles'in Poetika adlı eserinde tragedya hakkında bilgi verirken özellikle Kral Oidipus üzerinde durmuştur.
Aristoteles ideal tragedyanın birincil etkisi olarak belirlediği birlikte acı çekme ve dehşete uğramanın ilk kez Sofokles ile tam anlamıyla biçimlendiği görülür. Kral Oidipus MÖ 430'lu yıllarda, Yunan aydınlanma hareketinin sofizm akımına doğru eriştiği dönemde ortaya gelmiştir. Elektra, Filoktetes ve Oidipus Kolonos'ta adlı oyunlarda ana karakterler baştan sona oyunu tek başına belirler. Aias, Antigone ve Deianeira intihar etmiş; Herakles öldürülmüş; Kreon ile Oidipus acı bir sonla tükenirken, Elektra, Filoktetes ve Oidipus yüceltilmiştir.
Elektra mitosunu daha önce Aiskhylos da işlemiştir. Aiskhylos'ta olayların akışı doğrusaldır. Sofokles'te ise olay akışı daha karmaşık bir haldedir. Filoktetes Sofokles'in sanatsal olarak en olgun oyunu ve dönemindeki akılcılık ve bilgicilikle olan kesin bir hesaplaşmadır. Bu oyunda ahlakı vurgulayarak kanıtlamıştır. Oidipus Kolonos'ta adlı eserinde insan aklını, kendini her değerin üstünde ve kendini sınırsız ve güçlü gören yapısıyla hesaplaşmadır. Sofokles'in asıl dile getirmek istediği akıl üstü değerlerin geçerliliğini kanıtlamak için kendi üstün aklını ortaya koymasıdır.

Oyunlar

  • Aias
  • Antigone
  • Kral Oidipus
  • Trakhisli Kadınlar
  • Elektra
  • Filoktetes
  • Oidipus Kolonos'ta

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Sen sadece aynasin...