Tarjei Vesaas

VESAAS (Tarjei), norveçli yazar (Ytre Vinje, Telemark, 1897 - Oslo 1970). Bir köylü çocuğuydu, yapıtlarını yeni norveççe (nynorsk) yazdı, Knut Hamsun ve Selma Lagerlöf'ten beslenen bir gerçekçilik ile, onun görünüşleri değiştirmeye yönelten bir serüven ve efsane tutkusu arasında kararsız kaldı; Dei svarte hestane (1928) adlı yapıtından sonra, yalnızlığın boğuntusu ile tamamen İskandinavya’ya özgü bir sorumluluk duygusunun çatıştığı bir roman dizisi, ardından Ultimatum (1934) adlı bir oyun ve köylü yaşamını dile getiren romanlar (Det store Spelet, 1934; Kvinnor roparheim, 1935) ve psikanalizin etkisi ile güncel olayların iç içe geçtiği ve kendine özgü bir çağrıştırma sanatıyla dikkati çeken Kimen'i (1940) yayımladı. Vesaas, Norveç'in Almanlar tarafından işgalini işleyen Huset i morkret'den (1945) sonra, yapıtlarını simgeler üzerine kurmaya başladı. Başyapıtlarını (Fuglane, 1957; Bran- nen, 1961; Isslotlet, 1963) da bu dönemde kaleme aldı; bunlar, düşmanlıklarla dolu bir dünyayı yumuşatabilecek yegâne varlıklar olan yüreği temiz, aklı kıt kahramanları ya da küçük kızları konu alan ve hikâyelerinde (Vindane, 1952) daha da belirginleşen bir lirizme sahip duygulu yapıtlardır. XX. yy.’ın ikinci çeyreğinde Norveç edebiyatı üzerinde etkisini duyuran Vesaas'ın yapıtı, doğadan ayrı düşünülmesi olanaksız tipik İskandinav dehası ile, çöken bir dünyayı konu alan modern düşünceyi birleştirmeyi başarır; insanı, benliğindeki kutsal yanla uzlaştırmak ancak sarsıcı bir yalınlığa sahip olan simgâ sayesinde olanaklıdır.