Üsame İbn Munkız

ÜSAME İBN MUNKİZ, arap şair, tarihçi (Şeyzer, Suriye, 1095 - Şam 1188). Şeyzer emirinin oğluydu. Şeyzer Haçlılar tarafından kuşatıldığında 15 yaşında savaşa katıldı, iyi bir asker olduğu kadar bilgin ve edebiyatçı olarak da yetiştirildi. Emirlik makamında bulunan amcası onu veliahtlıktan azledince Şam’a giderek (1130) Haçlılar'a karşı savaştı. Musul atabeyi imadettin Zengi'nin, daha sonra Şam atabeyinin hizmetinde bulundu. Yapıtlarının birçoğunu 1144'te gittiği Kahire’de yazdı. Şama döndükten sonra Nurettin Zengi, Şeyzer'i kendi ülkesine bağlayınca üsame Mardin'de Fahrettin Karaaslan'ın yanına giderek bazı yapıtlarını orada yazdı. Onu kendi emirleri arasında sayan ve şiirlerini beğenen Selahattin Eyyubi Şam’ı alınca Üsame buraya yerleşti. Şiirleri (Divan üşşiir) dolayısıyla çağında “edebiyatçıların emiri” diye övülmüştü. el-Bedi fı nakd işşiir adlı yapıtı edebi sanatlarla ilgilidir Kitab ül-a'şâ adlı yapıtında. Şiirleriyle birlikte hikâye ve masallar yer alır, el Menazil ve'ddiyar adlı yapıtı kendi memleketi olan Şeyzer ve başka yerlerdeki kalıntıları, yapıları konu edinir. Anılarını derleyen Kitab ül-itibar çağının toplumsal, siyasal geniş bir görünümünü verir.