Arama

Didaktik Nedir?

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 9 Ocak 2012 Gösterim: 34.255 Cevap: 5
Daisy-BT - avatarı
Daisy-BT
Ziyaretçi
18 Haziran 2011       Mesaj #1
Daisy-BT - avatarı
Ziyaretçi

Didaktik
Sponsorlu Bağlantılar

Öğretici. Amacı bilgi vermek olan edebiyat ürünleri bu sözcükle nitelenir.

Başlangıçta bu bölümleme yalnız şiir için söz konusuydu. Edebiyat türü olarak yalnız şiir vardı. Dualar, dinsel amaçlı metinler kolay akılda tutulabilmesi için şiir biçiminde yazılıyordu. Türlerin gelişimi sonucu didaktik terimi tiyatro, öykü, roman için de kullanılmıştır.

Dinsel şiirlerin yanı sıra Aisopos'un hayvan öyküleri (fabller) didaktik yapıtların ilk örnekleridir. Türk edebiyatında eski Uygur metinleri, Şaman duaları didaktik bir nitelik taşır. Sonraki yüzyıllarda Müslümanlığın benimsenmesiyle yeni dinin ilkelerini açıklayıcı didaktik ürünler verilmiştir.

Osmanlı dönemi Türk edebiyatında dinsel ve tasavvufi amaçlarla yazılmış yapıtların hemen tümü didaktiktir. Tanzimat'tan sonra ise edebiyatın toplumu, insanları eğitmek için bir araç olduğu düşüncesi sanatçıların öğreticilik niteliğini öne almalarına yol açmıştır.

MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
AndThe_BlackSky - avatarı
AndThe_BlackSky
VIP VIP Üye
18 Haziran 2011       Mesaj #2
AndThe_BlackSky - avatarı
VIP VIP Üye
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar
Didaktik Şiir belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür. Kısaca öğretici şiirdir. Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig, Aşık Paşa’nın Garibname, Nabi’nin Hayriye bu türün ünlü örnekleridir. Tanzimat’tan sonraki Türk EdebiyatındaZiya Paşa’nın Terkib-i Bend; Tevfik Fikret’in Haluk'un Defteri ve Şermin; Mehmet Akif’in Süleymaniye Kürsüsünde, Asım adlı eserleri de bu tarzda yazılmış ünlü eserler. Fabl türündeki eserler de örnek olarak gösterilebilir. didaktik şiire şöyle bir örnek verebiliriz

Örnek

Güzel dil Türkçe bize
Başka dil gece bize
İstanbul konuşması
En sâf, en ince bize
Yeni sözler gerekse
Bunda da uy herkese
Halkın söz yaratmada
Yollarını benimse
(Ziya GÖKALP)


Âtiyi karanlık görerek azmi bırakmak...
Bilmem ki ölüm var mıdır ondan daha alçak!
Ey dipdiri meyyit: "İki el bir baş içindir."
Davransana eller de senin, baş da senindir.
Ye's öyle bataktır ki düşersin, boğulursun
Ümide sarıl sımsıkı, seyret ne olursun!
(M. Âkif ERSOY)
Tykhe - avatarı
Tykhe
VIP Tinky Winky
29 Haziran 2011       Mesaj #3
Tykhe - avatarı
VIP Tinky Winky
DİDAKTİK ŞİİR
Bilim, sanat, felsefe, ahlak, din... gibi alan­larda yazılan ve birtakım kuralları, ilkeleri öğret­meyi amaçlayan şiirlere didaktik şiir denir. Eski çağlarda ozanların eğitici, öğretici bir kişi olduğu kabul ediliyordu. Eski Yunan edebiyatında Hesiodos bu türün ilkörneklerini veren kişidir. Hesiodos, "İşler ve Günler" adlı eserinde ahlâk, tarım ve gemicilik üzerine bilgiler vermiştir.

Türk edebiyatında da didaktik şiire örnek olabilecek birçok eser vardır. Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig\, Âşık Paşa'nın Türklere tasavvufu öğretmek için yazdığı Garipnâme'si, Nabi'nin oğ­luna devrin yaşayış ve geleneklerini, İslam ahlakı­nı öğretmek için yazdığı Hayriyye adlı mesnevisi didaktik eser örnekleridir. Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatında da Ziya Paşa, Tevfik Fikret, Mehmet Âkif gibi sanatçılar bu yolda önemli eserler vermişlerdir.

Didaktik Şiir Örnekleri:
İki sapan yap kendine evinde
Biri parçasız olsun, biri parçalı
Biri kırılırsa ötekine koşarsın öküzleri
Dingil için defne ve karaağaç iyidir,
En az onlar kurtlanır.
Güçlü bir çift öküz bul dokuz yaşlarında
Bu yaş, öküzlerin delikanlılık çağıdır
İşe en elverişli oldukları çağ
Çift sürerken kavgaya tutuşmaz
Sapanı kırıp işi yarım bırakmazlar
(Hesiodos, "İşler ve Günler"den)

Şunlar ki çoktur malları
Gör nice oldu halleri
Sonucu bir gömlek imiş
Anın da yoktur yenleri
(Yunus EMRE)

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
Vefa sadece boza değildir.
nicely - avatarı
nicely
VIP VIP Üye
29 Haziran 2011       Mesaj #4
nicely - avatarı
VIP VIP Üye
didaktik hakkında ansiklopedik bilgi..

didaktik şiir: belli bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, ahlaki bir ders çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan şiir türüdür. manzum hikayeler ve fabllar bu türe girer.

Örnek:
DİNLE VATANDAŞ
Kulak ver sözüme, dinle vatandaş
Uyma lâklak edip gülüşenlere.
Seni meşgul eder, işinden eğler,
Karışır tembel perişanlara.

Adım at ileri, geriye bakma,
Bir sağlam iş tut da elden bırakma,
Saçma sapan sözler hep delip takma
Allah’ın yardımı çalışanlara.
(Âşık Veysel)
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Birbirimize tutundukça ;Bıçakların ucu kapanacak.. ~Smiley9TenderMsn Inlove
HANDSOME - avatarı
HANDSOME
VIP ☪ ɴє мυтŁυ тürĸüм đἶყєɴє
9 Ocak 2012       Mesaj #5
HANDSOME - avatarı
VIP ☪ ɴє мυтŁυ тürĸüм đἶყєɴє
DİDAKTİK ŞİİR
Bir şeyler öğretmek ya da bilgi vermek amacıyla yazılan şiirlerdir. Duyguyu değil de düşünceyi konu edinen şiirlerdir. Fabllar didaktik şiir örnekleridir.
Edebiyatımızda didaktik şiirleriyle isim yapmış Mehmet Akif ve Tevfik Fikret vardır. Divan şiirinde de Nâbi hikemi tarzıyla didaktik şiirler yazmıştır.

Örnekler:
İnsanlığa dürüst davran
İnsan küçük büyük evran
İnsanlara hakça davran
Koltuk sana bâki değil
Yunus Emre

Tembellikten vazgeçelim,
Okumayı yol seçelim,
Okumak, bilmektir derim,
Daha çok okumak gerek...
Bülent Özcan

Tüfekle oynama yavrum
Şakacığı bile çirkin
Bir canlıyı öldürmenin
Tahsin Saraç

Kitap en iyi arkadaş
Bana neyi sorsam söyler.
Ne anlatsa en sonunda
Çalış, iyi, doğru ol der
Fazıl Hüsnü Dağlarca

Güzel dil, Türkçe bize,
Başka dil, gece bize.
İstanbul konuşması
En saf, en ince bize
Ziya Gökalp

Ayinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
Ziya Paşa

İlim ilim bilmektir
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Ya nice okumaktır
Yunus Emre

Hiddet, tahkir hepsi boş!.. Her cefaya katlanan
Yine şair kalbinden başka bir kalp değildir;
Bu zayıf kalp en mağrur alınları eğiltir.
Mehmet Emin Yurdakul

Topraktandır cümle beden
Nefsini öldür ölmeden
Böyle emretmiş Yaradan
Sen kalemsin ben uç muyum?
Âşık Veysel



Çektiğimiz acıların kaçta kaçı bizim suçumuzdur?
Bunu iyi düşünüp saptamadan, suçlu ararsak,
Bazen faturayı yanlış kişilere keseriz..
Acılar acımaz insana, çekmek isteyene çektirir..
Olaylara ve insanlara değerinden fazla değer vermeyenler
Kendini de gerçek değerinden az veya çok görmeyenler
Ve neticede empati yaparak objektif olmayı bilenler,
Daha az acı çekerler ve boş yere hiç acı çekmezler..

Birbirlerine sık sık sitem edip darılanlar,
Birbirlerini anlamayan ve anlamak istemeyenlerdir.
Objektif olamadıkları için boş yere acı çekerler.
Fakat belki de işin aslı, aralarındaki sevgi ve ilgi azlığıdır.
Karakter farkıdır, zaaf ve alerjilerinin birbirine zıtlığıdır.
Uzun bir süre geçinememişlerse, daha sonra da geçinemezler.
Birbirlerine sürekli acı çektirirler, daha fazla dayanamazlar.
Ve er veya geç, birbirlerinden uzaklaşırlar.

Acılar, kendisini sevenleri çok sever..
Çekmek isteyenleri, ondan ayrılmayanları yalnız bırakmaz..
Kendisini yenemeyenlere kene gibi yapışır.
İntikam duyguları, çekilen acıyı pekiştirir.
Ve vampir gibi kanını emer, sinirlerini mahveder.
Acılar kişiyi her yönden perişan eder.

Kendi kusurlarımızdan dolayı çektiğimiz acılardan,
Kimseyi sorumlu tutmamalıyız. Bu haksızlık olur..
Akıllı insan, hak etmediği acıları kendisine bulaştırmaz.
Acıların üstüne gitmez ve boş yere acı çekmez.
Kuruntular, yersiz ve yanlış yakıştırmalar, yanlış anlamalar,
Boş yere üzüntü ve dargınlıklara sebep olur..
Neticede dostluklar yıpranır, sevgiler erir ve saygı biter..
Erol Güngör

Dünya, dünya, bu dünya,
Ölüm geldiği zaman.
Anlarsın ki bir rüya,
Ölüm geldiği zaman.

Faydasız malın, mülkün
Ölüm geldiği zaman.
O yığın yığın yükün,
Ölüm geldiği zaman.

Hani nerde dostların,
Ölüm geldiği zaman.
Boşa çırpınışların,
Ölüm geldiği zaman.

Bak eşin dostun bile,
Ölüm geldiği zaman.
Anlarsın ki nafile,
Ölüm geldiği zaman.

Fuzuli geçen yıllar,
Ölüm geldiği zaman.
Can evinden yakalar,
Ölüm geldiği zaman.

Betin benzin sararır,
Ölüm geldiği zaman.
Gözlerinse kararır,
Ölüm geldiği zaman.

Kavrulur topukların,
Ölüm geldiği zaman.
Ağlaşır çocukların,
Ölüm geldiği zaman.

Gözlerin bir noktada,
Ölüm geldiği zaman.
Kocaman olur ya da,
Ölüm geldiği zaman.

Ölmem diye tepinsen,
Ölüm geldiği zaman.
Yoldaşın beyaz kefen,
Ölüm geldiği zaman.

Kim kurtaracak seni,
Ölüm geldiği zaman.
Gördün mü ölmeyeni?
Ölüm geldiği zaman.

Koştur, çırpın, çabala,
Ölüm geldiği zaman.
Ne çare ki budala,
Ölüm geldiği zaman.

Ne yapabilir doktor,
Ölüm geldiği zaman.
Sönüverecek motor,
Ölüm geldiği zaman.

Hasta, sağlam dinlemez,
Ölüm geldiği zaman.
Bir saniye beklemez,
Ölüm geldiği zaman.

Genç, yaşlı, zengin, fakir,
Ölüm geldiği zaman.
Fark etmez ne değişir,
Ölüm geldiği zaman.

Emir büyük yerdendir,
Ölüm geldiği zaman.
Sorulmaz kimlerdendir,
Ölüm geldiği zaman.

Duyulur acı haber,
Ölüm geldiği zaman.
Ölmedi mi peygamber?
Ölüm geldiği zaman.

Herkes ölüme esir,
Ölüm geldiği zaman.
Kurulacak teneşir,
Ölüm geldiği zaman.

Gidilecek o yere,
Ölüm geldiği zaman.
Nereye diyenlere,
Ölüm geldiği zaman.

O dosta diyebilmek,
Ölüm geldiği zaman.
Ve gülümseyebilmek,
Ölüm geldiği zaman.

İşte budur mucize,
Ölüm geldiği zaman.
Benim gibi acize
Ölüm geldiği zaman.

Şehadettir tek kelam,
Ölüm geldiği zaman.
Her şey bitti vesselam,
Ölüm geldiği zaman.
Mehmet Akif UÇAR
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Adam Olmak; Cinsiyet Meselesi DeğiL.! Şahsiyet Meselesidir!..
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
9 Ocak 2012       Mesaj #6
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Didaktik Şiir

Belli bir düşünceyi aşılamak veya belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, bir ahlak dersi çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü az olan şiir türüdür. Kısaca öğretici şiirdir. Yusuf Has Hacip’in Kutatgu Bilig, Aşık Paşa’nın Garibname, Nabi’nin Hayriye bu türün ünlü örnekleridir. Tanzimat’tan sonraki Türk Edebiyatında Ziya Paşa’nın Terkib-i Bend; Tevfik Fikret’in Haluk’un Defteri ve Şermin; Mehmet Akif’in Süleymaniye Kürsüsünde, Asım adlı eserleri de bu tarzda yazılmış ünlü eserler. Fabl türündeki eserler de örnek olarak gösterilebilir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
theMira

Benzer Konular

10 Nisan 2012 / Acil1234312 Cevaplanmış
11 Mart 2011 / Misafir Cevaplanmış
19 Aralık 2013 / Misafir Cevaplanmış
7 Haziran 2009 / careless_WhispeR X-Sözlük