Arama

Alt Anlamlılık (Hyponymie)

Güncelleme: 9 Aralık 2016 Gösterim: 4.627 Cevap: 2
Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
28 Kasım 2015       Mesaj #1
Avatarı yok
Yasaklı
ALT ANLAMLILIK, Birtakım sözlük birimleri arasındaki içerme ilişkisi (Bu ilişki, en özgülden en genele doğru yönlenmiştir). Köpek, hayvan ile bir alt anlamlılık, Kurt Köpeği, Kaniş, Buldok ile de bir üst anlamlılık ilişkisi içindedir. Köpeğin gösterileni hayvanın bir alt anlamlısı, hayvanın gösterileni de köpeğin alt anlamlısıdır. Alt anlamlının kendi üst anlamlısıyla birçok ortak imi bulunmakla birlikte kendine özgü imleri de vardır (Alt anlamlılığın karşıtı üst anlamlılıktır).

Sponsorlu Bağlantılar
Kaynak: Büyük Larousse

Jumong - avatarı
Jumong
VIP VIP Üye
28 Kasım 2015       Mesaj #2
Jumong - avatarı
VIP VIP Üye
Altanlamlılık (fr. hyponymie): Tür (fr. espèce) ile cins (fr. genre) arasındaki ilişkiyi belirtir. Sebze türdür; havuç ise cinstir. Havuç, sebzenin altanlamlısıdır ya da sebze, havucun üstanlamlısıdır. Altanlamlı sözcükler, üstanlamlı sözcüğe ve yanaltanlamlı sözcüklerle olan ilişkilere göre tanımlanır.
Kaynak: GÜNAY, V. Doğan (2007) Sözcükbilime Giriş, İstanbul: Multilingual Yayınları.
Sponsorlu Bağlantılar

VikiSözlük

🌘 🚀
Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
9 Aralık 2016       Mesaj #3
Avatarı yok
Yasaklı

Alt Anlamlılık (Hyponymie) Nedir? Alt ve Üst Anlamlılık Arasındaki Bağlantı


Anlamı üst anlamlılığa sahip kelimelerden daha dar olan kelimelerin anlamlılığı alt anlamlılığı ifade eder. Alt anlamlılık (hyponymie) daima üst anlamlılığı (hyperonymie) , üst anlamlılık ise daima alt anlamlılığı gerekli kılar. Alt anlamlılık şu formülle gösterilebilir: x bir y'dir. Mertebe sıralamasında alt anlamlı sözcük, alt kategoride yer alan kelime olarak da tanımlanabilir. Kedi sözcüğü hayvan sözcüğüne göre daha altta olan bir türdür. Bundan dolayı kedi sözcüğü hayvan sözcüğünün alt anlamlısıdır denir. Gül, çiçek ve bitki sıralanışı örnek alınırsa, gül, çiçeğin çiçek de bitkinin alt anlamlısı olur.

Genel bir ifadeyle alt anlamlılık, sözlüksel birimler arasındaki anlamsal içerilme bağıntısıdır. Üst anlamlılık da alt anlamlılıkta yer alan kelimeleri kapsayan genel kavramın adıdır. Örneğin üst anlamlı olan “bitki” kavramının içinde alt anlamlı olarak “lale, gül, nergis” kelimeleri bulunur. İlk kez “A. J. Greimas’ın 1966’da Séemantique Structurale (Yapısal Anlambilim, Paris, Larousse) başlıklı yapıtında kullandığı hyponymie (alt anlamlılık) ve hyperonymie (üst anlamlılık) terimleri, kısa sürede benimsenir ve değer değişiklikleriyle birlikte yayılım gösterir. Alt anlamlılıkta genelden özele doğru bir sıralama takip edilir. Bu sıralamada içerleme veya hiyerarşi bulunur. Böylece bir kavrama ait alt anlamlı sözcükler sistematik bir şekilde incelenmiş olur.


Derleme

Benzer Konular

23 Aralık 2014 / cemne2 Soru-Cevap
9 Haziran 2013 / Misafir Edebiyat
13 Aralık 2009 / _KleopatrA_ X-Sözlük
13 Nisan 2010 / _KleopatrA_ X-Sözlük