Çanakkale Hikayeleri - Sayfa 4

Çanakkale ve ondan geriye kalan

Sponsorlu Bağlantılar

Müttefik donanması Çanakkale’yi zorlarken, Çanakkale’nin düşeceğinden emin olan devrin İttihad-Terakki iktidarı, başşehri Konya’ya taşımaya karar verir ve İçişleri Bakanı Talât Paşa başkanlığında bir heyeti, o sırada Beylerbeyi Sarayı’nda mahkûm bulunan II. Abdülhamid Han’a gönderir. Talât Paşa, “Efendim,” der, “mevcut durum karşısında başşehri boşaltacağız. Sizin için de Konya’da bir ev tuttuk.” Mazlum Sultan’ın cevabı şöyledir: “

Ceddim Fatih İstanbul’u alırken, devrin Bizans hükümdarı Konstantin savaşa savaşa ölmüştü. Biz, ondan geri kalamayız. Ama ben Çanakkale’yi öyle tahkim ettim ki, Çanakkale’yi geçemezler.”

Çanakkale bir dönüm noktasıdır; dışarıdan olduğundan daha fazla içeriden kemirile kemirile çürütülen ulu bir çınarın çökerken bir yandan da toprağa muhteşem bir sürgün vermek üzere en güzel bir tohumu bırakmasının hikâyesidir Çanakkale. Mehmet Akif, Çanakkale şehidleri hakkında “Bedr’in arslanları ancak bu kadar şanlı idi” derken, bir şair mübalâğası yapmış da olsa, aslında bir acının ilhamını seslendiriyordu; çünkü “Allah yolunda öldürülenleri ölüler sanmayın, onlar diridirler; fakat siz farkına varamazsınız” âyeti öncelikle Bedr’in ve Uhud’un şehidleri hakkında olsa da, işarî tefsir açısından ikinci derecede Çanakkale şehidlerini tasvir etmektedir. Ama Bedr’in arslanlarının, Uhud’un şehidlerinin 1291 sene sonraki izdüşümlerinin haklarını verirken, Çanakkale’yi geçilmez biçimde tahkim edenleri de unutmamak gerekir. Çünkü, cariyelerine, kendisinin ve bütün aile fertlerinin hususî eşyalarına varıncaya kadar Sultan Abdülaziz’in şahsî evini, T. Fikret’i bile, “Patlayıncaya, ıksırıncaya, tıksırıncaya kadar yiyin!” diye isyan ettirecek ölçüde Abdülhamid’in hususi eşyasını yağmaladıkları gibi, Sultan Abdülhamid’in 300 milyon liradan 30 milyon liraya indirdiği düyûn-u umumiyeyi birkaç sene içinde 400 milyon liraya çıkaracak ölçüde devleti de yağmalayan devrin iktidarına rağmen Osmanlı Devleti, Çanakkale Savaşları sırasında bitmiş bir devlet değildi. Müttefiklerin 40 uçağına karşılık 24 uçağı, tabyalarda 137 topu vardı. Sultan Abdülaziz döneminde donanma dünyanın ikinci büyük donanması haline getirilmişti ve Fransız gemileri bizim tersanelerimizde tamir görüyordu.

Evet, Abdülaziz Avrupa seferine çıktığında, Fransa’da iki yerde 101 pâre top atışıyla karşılanmıştı. Merasim üniformalarıyla 100.000 Fransız askeri selâmlamıştı onu. Aynı görkemli törenler İngiltere’de, Belçika’da, Prusya ve Avusturya’da da yapılmıştı. Abdülhamid, 20. asrın başında dünyanın tartışmasız en itibarlı devlet başkanı idi. Bugün, toprağı Konya’mız kadar olmayan; fakat İslâm dünyasının süt ürünlerini karşılayabilen Danimarka’daki karikatür hayasızlığı karşısında tüm İslâm dünyası bir şey yapamazken, bir irade ile hem Fransa’da hem de İngiltere’de Peygamberimiz aleyhinde bir piyesin sahnelenmesini durdurmuştu. Cülûs yıldönümlerinde Çin imparatoruna varıncaya kadar imparatorlardan, krallardan kendisine hediyeler yağıyor, ABD başkanından Almanya ve Brezilya imparatoruna kadar imparatorlar, krallar ziyaretine geliyordu. Çanakkale’de devrin en güçlü ordusunu ve donanmasını yüzgeri eden Osmanlı ordusu, I. Dünya Savaşı’nda meselâ güney cephesinde nihayet içten ihanete uğrayıncaya kadar ilk üç yıl İngilizlere adım attırmadı. İngiliz saldırılarını defalarca Gazze’de, Şeria’da geri püskürttü. Kurtuluş Savaşı’nı kazananlar da Osmanlı subayları, askerleri ve halkıydı.

Osmanlı Devleti’nin çöküşünün üzerinden 84 yıl geçti. Bu süre içinde, her yıl bütçemizin üçte birini kendisine ayırdığımız 800 bin kişilik ordumuza rağmen hep içeride kavga ettik, sınırlarımız dışında sadece Kıbrıs çıkarmamız var. Irak’ta bütün kırmızı çizgilerimiz çöktü. Silahlarımızı dışarıdan alıyor, modernizasyonunu bir zaman “bir çavuş ve bir manga asker”le yönettiğimiz bir sancağımız (ilçe) olan İsrail’e yaptırıyoruz; güvenliğimizi de bir bakıma onlara emanet ettiğimiz gibi. Ve bu dönem içinde dış dünyaya tek açılma projemizi de yok etmek için elimizden geleni yapıyoruz.

Ama Çanakkale, asıl fonksiyonunu şimdilerde görüyor ve ileride görecek.

ÇANAKKALE SAVAŞLARI İLE İLGİLİ YAYINLANAN KİTAPLAR

MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK Külçe, Süleyman Cumhuriyet Matbaası İstanbul GELİBOLU HAREKATI James, Robert Rhodes Belge Yayınları . 1. CİHAN HARBİ Boğuşlu, Mahmut Kastaş Yayınevi İstanbul BİRİNCİ DÜNYA HARBİNDE TÜRK SAVAŞLARI Boğuşlu, Mahmut Kastaş Yayınevi İstanbul 1915 ÇANAKKALE SAVAŞI Artuç, İbrahim Kastaş Yayınevi İstanbul ÇANAKKALE SAVAŞLARI Günesen, Fikret Kastaş Yayınevi İstanbul ÇANAKKALE Pepeyi, Halık Nihat Kültür Bakanlığı Ankara ÇANAKKALE SAVAŞI Mühlman, Carl Timaş Yayınları İstanbul ÇANAKKALE MAHŞERİ Niyazi, Mehmed Ötükent Yayınları İstanbul ÇANAKKALE SAVAŞLARINDAN ALTIN HARFLER Gençcan, Mehmet İhsan Bayrak Matbaa İstanbul ÇANAKKALE MUHAREBELERİ HARP TARİHİ BROŞÜRÜ Genelkurmay Ankara MEHMETÇİK VE ANZAKLAR Karatay, Baha Vefa İş Bankası Kült. Yay. Ankara Doğuş Matb. GELİBOLU YENİLGİNİN DESTANI Steel, Nigel ve Hart, Peter Sabah Kitapları İstanbul ÇANAKKALE SAVAŞI ÜZERİNE BİR İNCELEME Çetiner, Selahattin (Korgen. İçişleri Eski Bakanı) . . . ÇANAKKALE SAVAŞLARI VE GEZİ REHBERİ Derleyen : Uluarslan, Salih Zeki . Çanakkale BİRİNCİ DÜNYA HARBİNDE TÜRK HARBİ V. CİLT Çanakkale Cephesi Harekatı (Haz. 1914-25 Nis. 1915) Genelkurmay Ankara ÇANAKKALE MUHAREBELERİ VE ATATÜRK Yaşa, Dursun (P. Kd. Alb.) Atatürkçülük Çalış. Merk. Yay. Ankara DESTANLAŞAN GEMİLER (Hamidiye,Yavuz,Nusrat,Alemdar) Mütercimler, Erol Kastaş Yayınevi İstanbul ATATÜRK'ÜN HATIRA DEFTERİ Tezer, Şükrü Türk Tarih Kurumu Ankara NUTUK Atatürk, Mustafa Kemal Atatürk Arş. Merk. Ankara ÇANAKKALE SAVAŞLARI / GALLIPOLI CAMPAIGN Çanakkale Seramik / Kalebodur . İstanbul ÇANAKKALE Aydoğan, Naşit Bora (İl Turizm Müdürü) Çanakkale Valiliği Çanakkale CEPHELERDEN KURTULUŞ SAVAŞI'NA ÇANAKKALE CEPHESİ Özel, Mehmet (Güzel Sanatlar Gen. Müd.) Kültür Bakanlığı Ankara . ATATÜRK'ÜN ÇANAKKALE MUHAREBELERİNDEKİ EMİR VE RAPORLARI (Çanakkale Zaferi) Görgülü, İsmet . . . ÇANAKKALE BİBLİYOGRAFYASI Bilkent Kütüp. Temin edildi. . . . ÇANAKKALE'NİN RUH PORTRESİ Refik, İbrahim Melisa Matb. İstanbul ÇANAKKALE Güzel, Prof. Dr. Abdurrahman 18 Mart Ünv. Ata. Ve Çan. Sav. Arşt. Merk. Yay. Çanakkale GÖLGEDEKİLER GELİBOLU'NUN İKİ YAKASI Dündar, Can Milliyet . . GÖKÇEADA / BOZCAADA GEZİ REHBERİ Çanakkale Valiliği . . TÜRKİYE'DE BEŞ YIL I Sanders, Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armağanı . TÜRKİYE'DE BEŞ YIL II Sanders, Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armağanı . OSMANLI İMP. ÇÖKÜŞÜ 1914-1918 I. DÜNYA SAVAŞI Pomiankowski, Joseph Kayıhan Yayınları İstanbul ÇANAKKALE DENİZ SAVAŞI Thomazi, E. Alb. A. Genelkurmay Ankara BİRİNCİ DÜNYA HARBİ'NDE TÜRK HARBİ V. CİLT Çanakkale Cephesi Harekatı 1,2 ve 3. Kitapların özeti (haZ. 1914- 9 Ocak 1916) Genelkurmay Ankara ORDUMUZUN ZAFER KİTABELERİ Mürettibleri : Naci Kasım / Cemal Nadir Genelkurmay Ankara TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ TARİHİ OSMANLI DEVRİ III. CİLT 7, KISIM Osmanlı İmp. Kara Kuvvetleri'nin idari faaliyetleri ve lojistik (1299-1913) Genelkurmay Ankara BALKAN HARBİ KRONOLOJİSİ . Genelkurmay Ankara ASKERİ TARİH BELGELERİ DERGİSİ DİZİNİ I (SAYI 1-101) Pehlivanlı, Dr. Hamit Genelkurmay Ankara BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI KRONOLOJİSİ Arı, Dr. Kemal Genelkurmay Ankara K.K. EĞİTİM KOMUTANLIĞI KISALTMALAR SÖZLÜĞÜ K.K. EĞİTİM KOMUTANLIĞI Ankara KİTAB-I HAYRİYE 1 PİRİ REİS . . . KİTAB-I HAYRİYE 2 PİRİ REİS .. .. .. OSMANLI DENİZ HARİTALARI Özdemir, Kemal . . . ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ DERGİSİ Çanakkale Zaferi'nin 80. Yıldönümü Özel Sayısı Ata. Arş. Mrk. Ankara CEMİYETLERDE VE SİYASİ TEŞKİLATLARDA TÜRK KADINI (1908-1960) Kaplan, Dr. Leyla Ata. Arş. Mrk. Ankara ATATÜRK HAYATI VE ESERİ Doğumundan Samsun'a Çıkışına Kadar Bayur, Yusuf Hikmet Ankara ANZAKLARIN KALEMİNDEN MEHMETÇİK Çanakkale 1915 Tuncoku, A. Mete Ata. Arş. Mrk. Ankara DOĞUMUNDAN ÖLÜMÜNE KADAR KAYNAKÇALI ATATÜRK GÜNLÜĞÜ Kocatürk, Prof. Dr. Utkan Ata. Arş. Mrk. Ankara DEVLETLER VE HANEDANLAR Öztuna, Yılmaz Kültür Bakanlığı Ankara BİRİNCİ CİHAN HARBİNDE TÜRK HARBİ V. CİLT ÇANAKKALE CEPHESİ 2, Kitap Genkur. Harp Tarihi Yay. Ankara TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ TARİHİ OSMANLI DEVRİ BİRİNCİ DÜNYA HARBİNDE TÜRK HARBİ V. CİLT 3. KİTAP ÇANAKKALE CEPHESİ HAREKATI (Haziran 1915 - Ocak 1916) Genkur. Ask. Tar. Yay. Ankara ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ DERGİSİ CİLT VII Ata. Arş. Mrk. Ankara ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ DERGİSİ CİLT X Ata. Arş. Mrk. Ankara ÇANAKKALE MUHAREBELERİ Haz: Yıldıran, Kur. Alb. Orhan Genelkurmay Basımevi Ankara ÇANAKKALE RAPORU Halis Eser Matbaası İstanbul CEMAL PAŞA HATIRALAR Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Kumandanı İttihat ve Terakki, I. Dünya Savaşı Anıları Çağdaş Yayınları İstanbul MAKEDONYA'DAN ORTAASYA'YA ENVER PAŞA 1914-1922 CİLT III Aydemir, Şevket Süreyya Remzi Yayınevi İstanbul KARA KUVVETLERİ EĞİTİM KOMUTANLIĞI KISALTMALAR SÖZLÜĞÜ Kara Kuvvetleri Eğitim Kom. Ankara BALKAN SAVAŞLARI Birinci Balkan Savaşı I Ord.Prof. Dr. Bayur, Yusuf Hikmet Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul BALKAN SAVAŞLARI Birinci Balkan Savaşı II Ord.Prof. Dr. Bayur, Yusuf Hikmet Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul BALKAN SAVAŞLARI Birinci Balkan Savaşı III Ord.Prof. Dr. Bayur, Yusuf Hikmet Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul BALKAN SAVAŞLARI İkinci Balkan Savaşı I Ord.Prof. Dr. Bayur, Yusuf Hikmet Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul BALKAN SAVAŞLARI İkinci Balkan Savaşı II Ord.Prof. Dr. Bayur, Yusuf Hikmet Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul TÜRKİYE II Bir Devletin Yeniden Doğuşu Toynbee, Arnold J. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul TÜRKİYE III Bir Devletin Yeniden Doğuşu Toynbee, Arnold J. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul ANAFARTALAR HATIRALARI Atatürk,Mustafa Kemal Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul ANAFARTALAR KUMANDANI MUSTAFA KEMAL İLE MÜLAKAT Ünaydın,Ruşen Eşref Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul ATATÜRK'Ü ÖZLEYİŞ I Ünaydın,Ruşen Eşref Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul ATATÜRK'Ü ÖZLEYİŞ II Ünaydın,Ruşen Eşref Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul TALAT PAŞA'NIN HATIRALARI Yalçın,H.Cahit Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul MÜTAREKEDE YERLİ VE YABANCI BASIN Kervan Yayınları Toker Matbaası Ankara MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİ VE SONRASINDA ATATÜRK VE DEMOKRASİ Dr.Baysan,M.Galip Türk Demokrası Vakfı Ankara ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE SİSTEMİNDE GENÇLİK VE SPOR Altınok,Kazım Neyir Matbaası Ankara ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILABIMIZ Feyzoğlu,Osman Güngör Milli Eğitim Basımevi İstanbul ÇANAKKALE SAVAŞLARINDA KAHRAMAN ÇOCUKLAR Gençcan, Mehmet İhsan Bayrak Yayımcılık, Matbaacılık Ltd. Şti. İstanbul ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE IŞIĞINDA EĞİTİM POLİTİKAMIZ Adem, Prof. Dr. Mahmut Cumhuriyet Gazetesi Armağanı .. HATIRALAR (BİRİNCİ DÜNYA HARBİ) İnönü, İsmet Cumhuriyet Gazetesi Armağanı . ATATÜRK'ÜN BANA ANLATTIKLARI Atay, Falih Rıfkı Cumhuriyet Gazetesi Armağanı . ÇANAKKALE SAVAŞLARINDAN MENKIBELER Gençcan, Mehmet İhsan Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara TÜRK'ÜN ŞEFER DESTANI ÇANAKKALE SAVAŞLARI Bulut, Ayşe - Yazan, Nihal - Hakya, Rahmi Tercüman Gazetesi Yayınları İstanbul ÇANAKKALE MUHAREBESİ Mühlman, Dr. Carl Kastamonu Vilayeti Matbaası Kastamonu ÇANAKKALE SAVAŞLARI TARİHİ Erkanı Harp Yzb. : Kadri Cemal Azmi Millet Kütüphane ve Matbaası İstanbul ANAFARTALAR MUHAREBATI'NA AİT TARİHÇE Yayınlayan : İğdemir, Uluğ Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara GÜNEŞİN DOĞUŞU MUSTAFA KEMAL SAVAŞI ANLATIYOR Gençcan, Mehmet İhsan . İstanbul ÇANAKKALE SAVAŞLARI VE MENKIBELER Gençcan, Mehmet İhsan İstanbul KGB ARŞİVLERİNDE ENVER PAŞA Ülkü, İrfan Kamer Yayınları İstanbul SULTAN OSMAN Öke, Mim Kemal - Mütercimler, Erol E Yayınları . ÇANAKKALE GEÇİLMEZ "GALLIPOLI" Moorehead, Alan Milliyet Yayınları . KANLISIRT GÜNLÜĞÜ MEHMET FASİH BEY'İN ÇANAKKALE ANILARI Yayına Hazırlayan : Çulcu, Murat Arba Yayınları İstanbul BELGELERLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NİN TEMELLERİ LOZAN MONTRÖ Derleyen : Parla, Reha (T.C. Lefkoşe Büyükelçiliği Müsteşarı) Lefkoşe MEGALİ İDEA'NIN YALANCI CENNETİ Leune, Jean Kurtiş Matbaacılık İstanbul İLKÖĞRETİM SOSYAL BİLGİLER 7 . MEB YAYINLARI İstanbul ÇANAKKALE'DE SAVAŞANLAR DEDİLER Kİ Ünaydın,Ruşen Eşref Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara ÇANAKKALE CONKBAYIRI SAVAŞLARI Conk, Cemil (Em. General) Erkanıharbiyei Umumiye Riyaseti Harb Tarihi Dairesi Yayınları Ankara ÇANAKKALE RAPORU Halis Eser Matbaası İstanbul YAŞAYAN ÇANAKKALELİ MUHARİPLER (ATATÜRK'ÜN SİLAH ARKADAŞLARI) Fotoğraf : Cahit Önder Düzenleme : Mustafa Kibar Çanakkale Seramik Fabrikaları A.Ş. . ÇANAKKALE Aydoğan, Naşit Bora (İl Turizm Müdürü) T.C. Çanakkale Valiliği Çanakkale RESSAM MEHMET ALİ LAGA VE ÇANAKKALE RESİMLERİ Çetin, M. İzzet . Çanakkale ARIBURNU MUHAREBELERİ RAPORU / Mustafa Kemal Yayına Hazırlayan : İğdemir, Uluğ Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara TÜRK İSTİKLAL HARBİ I MONDROS MÜTREKESİ VE TATBİKATI Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları Ankara HARP VE MÜTAREKE YILLARINDA OSMANLI İMP. EKONOMİSİ Eldem, Vedat Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara ON YILLIK HARBİN KADROSU Görgülü, İsmet Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara HAYAT TARİH MECMUASI İmtiyaz Sahibi : Rado, Şevket Sayı : 3 İstanbul YILLARBOYU TARİH MECMUASI . Sayı : 11 . BÜYÜK HARBİN TARİHİ ÇANAKKALE GELİBOLU ASKERİ HAREKATI I. CİLDİN LAHİKA VE HARTALARI Çev : Yzb. Avni Askeri Matbaa İstanbul BÜYÜK HARBİN TARİHİ ÇANAKKALE GELİBOLU ASKERİ HAREKATI I. CİLT Seferin başlangıcından 1915 - mayısına kadar Aspinall-Oglander, C.F. (General) Askeri Matbaa İstanbul GELİBOLU GÜNLÜĞÜ Hamilton, Ian (General) Hürriyet Yayınları İstanbul GÖRSEL BÜYÜK GENEL KÜLTÜR ANSİKLOPEDİSİ 5 Görsel Yayınlar İstanbul . GELİBOLU YARIMADASI BARIŞ PARKI ULUSLAR ARASI FİKİR VE TASARIM YARIŞMASI Sorular - Cevaplar Ortadoğu Teknik Üniversitesi . . GELİBOLU YARIMADASI BARIŞ PARKI ULUSLAR ARASI FİKİR VE TASARIM YARIŞMASI Kitap Ortadoğu Teknik Üniversitesi . . ESAT PAŞA'NIN ÇANAKKALE ANILARI . Baha Matbaası İstanbul BEŞİNCİ ASKERİ TARİH SEMİNERİ BİLDİRİLERİ II Değişen Dünya Dengeleri İçinde Askeri ve Stratejik Açıdan Türkiye (23-25 Ekim 1995 - İstanbul) Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları Ankara CEMİL CONK HATIRALARI Üngör, Ethem Nuri Arşiv ve Kitaplığı . . ASKERİ MECMUANIN TARİH KISMI ÇANAKKALE-ARIBURNU SAVAŞLARI VE 27. ALAY Aker, Albay Şefik Askeri Matbaa İstanbul ASKERİ MECMUANIN TARİH KISMI Çanakkale Savaşları Tarihi II. Ve II. Kısımlar Büyük Harpte Çanakkale Perk, Kurmay Binbaşı Kadri Askeri Matbaa İstanbul 1. DÜNYA HARBİNDE TÜRK HARBİ ÇANAKKAEL CEPHESİ 25 NİSAN 1915 ARIBURNU ÇIKARMASI 27 NCİ PİYADE ALAYININ KARŞI TAARRUZU; 19 NCU TÜMENİN BU LARŞI TAARRUZU DESTEKLENMESİ STRATEJİK VE TAKTİK SONUÇLAR SERİSİ NO: 4 Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları Ankara MUSİKİ TARİHİMİZDEN BELGELER (16) Yay. Haz. : Akçay, İsmail Yeni Mecmua, nüsha-i fevkal'adesi 5-18 Mart . ALL THE KING'S MEN (KRALIN ADAMLARI) (Makale) Çelik, Birten

Çanakkale Destanı

Bir devin yeniden uyanışının öyküsü.

BUöykü 213 bin 882 şehidimizin kanı ile yazılmış bir destan öyküdür. Bazı yetersiz ve yeteneksiz devletadamlarının, bir yerde kendi ihtiraslarına kapılarakTürk milletini sürükledikleri bu acımasız savaşın başlangıcı Birinci Dünya Savaşı fitilinin ateşlendiği tarihten iki aysonraya dayanır. 10 Ağustos 1914'te İngiliz Donanması'ndankaçarak Çanakkale Boğazı önlerine gelen Goben ve Beslawadlı iki Alman savaş gemisinin Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın yazılı emri ile direklerine Türk bayrakları çekilmesi, denizcilerine Türk denizci kıyafetleri giydirilmesi ile Osmanlı kendini savaşın içinde bulur. Bir de bu gemiler yine Enver Paşa'nın emri ile Karadeniz'e açılır ve savaşa katılmamıza sebep olan Alman"Geoben" -Yavuz Zırhlısı- Ruslar'ın bu denizdeki limanlarını bombalar.

JEST İÇİN ÖLDÜLER
Zaten kısa bir süre önce Balkan Savaşı yenilgisinden çıkan,Avrupalılar'ın deyimi ile "Hasta Adam" kendisini birçok cephede,neredeyse tüm genç erkek nüfusunun yok oluşu ile noktalanacakçok acıklı bir macera içinde bulur. Bu macera, sırf Alman çıkarlarını savunmak ve küçük bireysel tatminler peşinden koşmak uğrunabaşlar. O kadar ki, aciz ve küçük hesaplar peşinde koşan Osmanlı yönetimi, sırf Avrupa'da Almanya karşısında savaşan Rus güçlerini zayıflatmak gayesiyle 22 Aralık 1914'te Sarıkamış harekatını başlatır. Ve yaptığı bu savaşa katılmamıza sebep olan Alman "Breslau"-Midilli Zırhlısı- için üstlenilen bu sözde jest karşılığında 90 bin Türk gencini Allahuekber Dağları'nda karlar ve buzlar arasına gömer.

BOĞAZ'A İLK BOMBA
İngilizler de Süveyş, Filistin, Hicaz, Yemen gibi yerlerdeki Türk Ordusu'nun baskısını güçsüzleştirmek ve kaldırmak gayesi ile o zamanların Denizcilik Bakanı olan Churchil'in baskıları ile Çanakkale Cephesi'ni açarlar. Boğaz'a ilk saldırıları3 Kasım 1914'te yapılan Seddülbahir Kalesi bombardımanı ile başlar. Churchil'in 25 Kasım 1914'te İngiliz Savunma Konseyi'nde yaptığı konuşma dikkat çekicidir: "Osmanlı'nın ne olduğunu hepimiz biliyoruz. Daha dünkü Balkan Savaşı bozgunu bunun kanıtı değil mi? Donanmamız bir vuruşta Çanakkale Boğazı'nı ele geçirebilir. Topkapı açıklarında görünmesi bile, bu hasta adamın ellerini havaya kaldırıp teslim olması için yeter deartar bile." İngiliz kuvvetlerinin başı General İan Hamilton da şöyle der: "Bir İngiliz denizaltısının Çanakkale'yi geçip Gelibolu'da göründüğünü ve üç defa işaret verdiğini varsayalım, hemen Seddülbahir'deki Türk Kuvvetleri tabanı kaldırıp Bolayır yoluyla İstanbul'a kaçarlar." Tarih; 18 Mart 1915... Amaçları; İngiliz ve Fransız donanmalarının önce Amiral Carden, ardındanda Amiral De Robek komutasında Çanakkale Boğazı'nı geçip, İstanbul'u işgal etmektir.Deniz güçleri 19 Şubat 1915'ten 7 Mart'a kadar özellikle Boğaz girişinde Seddülbahir ve diğer bölümleri 11 kez bombalar. Esas saldırılarını da 18 Mart saat 11.30'da başlatır. Tüm bu saldırıları karşılayan Türk deniz ve kara güçlerinin bombardımanları sonunda, İngiliz ve Fransız donanmaları akşam saat 18'de Bouvert, İrresistible, Ocean zırhlıları ile binlerce askerini Boğazın derin ve soğuk sularına gömerek geri çekilmek durumunda kalırlar. İşte her yıl kutladığımız 18 Mart zaferinin başarı öyküsü budur...

Çanakkale Destanı

Bir devin yeniden uyanışının öyküsü.

BU öykü 213 bin 882 şehidimizin kanı ile yazılmış bir destan öyküdür. Bazı yetersiz ve yeteneksiz devletadamlarının, bir yerde kendi ihtiraslarına kapılarakTürk milletini sürükledikleri bu acımasız savaşın başlangıcı Birinci Dünya Savaşı fitilinin ateşlendiği tarihten iki aysonraya dayanır. 10 Ağustos 1914'te İngiliz Donanması'ndankaçarak Çanakkale Boğazı önlerine gelen Goben ve Beslawadlı iki Alman savaş gemisinin Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın yazılı emri ile direklerine Türk bayrakları çekilmesi, denizcilerine Türk denizci kıyafetleri giydirilmesi ile Osmanlı kendini savaşın içinde bulur. Bir de bu gemiler yine Enver Paşa'nın emri ile Karadeniz'e açılır ve savaşa katılmamıza sebep olan Alman"Geoben" -Yavuz Zırhlısı- Ruslar'ın bu denizdeki limanlarını bombalar.

JEST İÇİN ÖLDÜLER
Zaten kısa bir süre önce Balkan Savaşı yenilgisinden çıkan,Avrupalılar'ın deyimi ile "Hasta Adam" kendisini birçok cephede,neredeyse tüm genç erkek nüfusunun yok oluşu ile noktalanacakçok acıklı bir macera içinde bulur. Bu macera, sırf Alman çıkarlarını savunmak ve küçük bireysel tatminler peşinden koşmak uğrunabaşlar. O kadar ki, aciz ve küçük hesaplar peşinde koşan Osmanlı yönetimi, sırf Avrupa'da Almanya karşısında savaşan Rus güçlerini zayıflatmak gayesiyle 22 Aralık 1914'te Sarıkamış harekatını başlatır. Ve yaptığı bu savaşa katılmamıza sebep olan Alman "Breslau"-Midilli Zırhlısı- için üstlenilen bu sözde jest karşılığında 90 bin Türk gencini Allahuekber Dağları'nda karlar ve buzlar arasına gömer.

BOĞAZ'A İLK BOMBA
İngilizler de Süveyş, Filistin, Hicaz, Yemen gibi yerlerdeki Türk Ordusu'nun baskısını güçsüzleştirmek ve kaldırmak gayesi ile o zamanların Denizcilik Bakanı olan Churchil'in baskıları ile Çanakkale Cephesi'ni açarlar. Boğaz'a ilk saldırıları3 Kasım 1914'te yapılan Seddülbahir Kalesi bombardımanı ile başlar. Churchil'in 25 Kasım 1914'te İngiliz Savunma Konseyi'nde yaptığı konuşma dikkat çekicidir: "Osmanlı'nın ne olduğunu hepimiz biliyoruz. Daha dünkü Balkan Savaşı bozgunu bunun kanıtı değil mi? Donanmamız bir vuruşta Çanakkale Boğazı'nı ele geçirebilir. Topkapı açıklarında görünmesi bile, bu hasta adamın ellerini havaya kaldırıp teslim olması için yeter deartar bile." İngiliz kuvvetlerinin başı General İan Hamilton daşöyle der: "Bir İngiliz denizaltısının Çanakkale'yi geçip Gelibolu'da göründüğünü ve üç defa işaret verdiğini varsayalım, hemen Seddülbahir'deki Türk Kuvvetleri tabanı kaldırıp Bolayır yoluyla İstanbul'a kaçarlar." Tarih; 18 Mart 1915... Amaçları; İngiliz ve Fransız donanmalarının önce Amiral Carden, ardındanda Amiral De Robek komutasında Çanakkale Boğazı'nı geçip, İstanbul'u işgal etmektir.Deniz güçleri 19 Şubat 1915'ten 7 Mart'a kadar özellikle Boğaz girişinde Seddülbahir ve diğer bölümleri 11 kez bombalar. Esas saldırılarını da 18 Mart saat 11.30'da başlatır. Tüm bu saldırıları karşılayan Türk deniz ve kara güçlerinin bombardımanları sonunda, İngiliz ve Fransız donanmaları akşam saat 18'de Bouvert, İrresistible, Ocean zırhlıları ile binlerce askerini Boğazın derin ve soğuk sularına gömerek geri çekilmek durumunda kalırlar. İşte her yıl kutladığımız 18 Mart zaferinin başarı öyküsü budur...

BiLinmeyenLer..

Alınamayan Gemiler: Sultan Osman I ve Reşadiye

Osmanlı Donanmayı Hümayunu, II: Abdülhamit’in kararıyla, 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan beri çürümeye terkedilmiş bir durumdaydı. Bunda, Sultan Abdülaziz’in çok önem vererek kurduğu donanmanın tehdidiyle tahttan indirilmesi ve Abdülhamit’in ‘benim de başıma gelirse’ düşüncesi büyük etken olmuştur. 1903 yılında İngiltere’ye bu konuda bilgi veren Kraliyet Armadası Birinci Lordu Earl Selbourne, Türk donanması için “Mevcut bile değil.” demişti.

Osmanlı Devleti’nin donanma açısından güçlenmesi gerekiyordu. Yunanistan da donanmasını güçlendirmeye çalışan bir başka devletti. 1900’lerin başında denizlerde üstün olmak her şeyden önemliydi. Çünkü kara yolları henüz o kadar gelişmiş değildi.

Yine aynı dönemde İngilizler tarafından “drednot” tipi gemiler geliştirilmişti. Bu tip gemiler daha hızlı hareket edebiliyorlardı, yüzen bir filo gibiydiler, fakat yeni deneniyorlardı.

1911 yılı baharında, Arjantin ile yaşanan amansız deniz çekişmesi yaşanırken, Brezilyalılar dünyanın en büyük savaş gemisine sahip olmak istiyorlardı. Bu amaçla Brezilya; İngiltere, Newcastle’daki Armstrong şirketine bir drednot siparişinde bulundu ve adını Rio de Jenerio koydu. 1913’e gelindiğinde Brezilya ile Arjantin arasındaki sorunlar giderilmiş, 1913 Temmuzuna kadar Brezilya’nın yaptığı düzenli ödemeler bu tarihten sonra kesilmiştir. Brezilya gemiyi almaktan vazgeçmişti. Armstrong Şirketi çok fazla telaşlanmamıştı çünkü gemiyi alacak biri mutlaka bulunacaktı.

Osmanlı Devlet’i İngiltere’ye kırka yakın irili ufaklı gemi siparişinde bulunmuştu. Başlangıç için o günün parasal karşılığı dört milyon Sterlin’e iki drednot ısmarlanmıştı. Biri Reşadiye olacak drednotlardan diğeri ise Sultan Osman I adıyla alınacaktı. Sultan Osman gemisi, Yunanlıların da katıldığı ihalede Osmanlı Devleti tarafından alınan Rio adlı gemiydi. Süvarisinin kimliği bile saptanmıştı: Hamidiye’nin efsanevi kahramanı Rauf Bey.

Bu gemilerin alınabilmesi için yeterli bütçe olmadığından geniş çapta bir bağış kampanyası düzenlenmiş, o zamanın olanaklarıyla kahvelerde, halkın toplu olarak bulunduğu yerlerde, müsamere ve eğlencelerde sürekli olarak para toplanıyordu. Bayram gibi vesilelerle öğrencilerin ellerine kumbaralar veriliyor ve bu kumbaralarla para topluyorlardı. Önemli para yardımlarında bulunanlara “Donanma İane Madalyası” adı altında bir de madalya veriliyordu.

Fakat işler umulduğu gibi gitmiyordu. Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Almanya ile sürüklendiği bu günlerde İngiltere gemileri verip vermemekte tereddüt ediyordu.


27 Temmuz 1914’te Reşit Paşa vapuru ile Sultan Osman’ı teslim almak üzere, Bahriye Nazırlığı’nı ve Osmanlı Devleti’ni temsilen Rauf Bey Newcastle’ a varmıştır. Churchill Sultan Osman’a el koymanın çok büyük bir diplomatik karmaşaya neden olacağını bilmektedir ama İngiliz Armadasının önüne çıkabilecek böylesi bir gemiyi teslim etmek de istememektedir. Ve 3 Ağustos 1914’te Churchill’in açıklaması ile Sultan Osman ve Reşadiye’ye el konduğu resmi olarak açıklanmıştı. Rauf Bey anılarında şöyle diyordu:

“....Geminin son taksiti olan yedi yüz bin Lira da ödenmişti. İşleri bir an önce bitirmek için denemelerin bir kısmından vazgeçerek fabrika ile 2 Ağustos 1914 günü geminin, bize teslimi konusunda anlaşmıştık. Fakat parayı verişimizin ertesi günü için kararlaştırılan sancağımızı çekme töreni zamanından yarım saat önce İngilizler Sultan Osman’a el koydular.”

“....Gerektiği şekilde şiddetle protesto edildiyse de kimse oralı olmadı....”

Bu gemiler paraları ödendiği halde teslim edilmemiş, paraları ise iade edilmemiştir. Sultan Osman gemisi derhal İngilizleştirildi ve ismi “Agincourt” olarak değiştirildi. Reşadiye ise Erin ismini aldı. Fakat kaderi oldukça hazin oldu. 22 Ağustos’ta seyre hazır olan geminin denenmesinde görülür ki silahları iyi çalışmamaktadır. 26 Ağustos 1914’te onarım için çekilir. Başarısız bir gemi olarak bir daha kimseye satılamaz ve 1922 yılında gemi sökücüler tarafından parçalanmaktan kendisini kurtaramaz.

BiLinmeyenLer..

Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal İçin Yazılan İlk Şiir

Anafartalar Zaferi'nden sonra, Mustafa Kemal ismi herkes için kahraman anlamı taşıyordu. Çanakkale'de görev yapan Türk askeri için onun adı moral kaynağı ve cesaret demekti, Müttefik askerleri bile kim olduğunu bilmedikleri bu komutana övgüler diziyorlardı. Ian Hamilton bile günlüğüne, Türk askerinin çok iyi komuta edildiğini yazıyordu.
Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal ilk kez burada gösterdiği kahramanlıkla bir şiirde yerini alıyordu. Mehmet Emin Yurdakul Eylül 1915'de; yani muharebeler henüz bitmemiş iken; "Tan Sesleri" isimli ir şiir kitabı yayınlar. Bu kitapta "Ordunun Destanı" adlı ve 15 Eylül 1915 tarihini taşıyan uzun manzumede, ilk dörtlük:

"Ey bugüne şahit olan Sarphisarlar
Ey kahraman Mehmet Çavuş Siperleri
Ey Mustafa Kemal'lerin aziz yeri
Ey toprağı kanlı dağlar, yanık yerler"

Böylece Mustafa Kemal adı şiirle halka mal edilmektedir. Farklılığı vurgulanmaktadır.

Muharebeler sırasında yerli ve yabancı basının M. Kemal'e ilgisi yoğundur. 2'nci Anafartalar Zaferi'nden sonra çok artar ve devletin planlı heyetlerinin dışında M. Kemal ile doğrudan görüşebilmek için; 21 Ağustos'ta Polonyalı bir bayan gazeteci gelir ve 2 nci Anafartalar Zaferinin coşkusunu M. Kemal'le birlikte yaşar. 2 Eylül'de bir Alman gazeteci gelir. 8 Eylül'de Türkiye'nin ilk filmcisi Necati bey gelir ve 3 gün çekimler yapar. 10 Eylül'de Tanin yazarı Ekrem Bey, 21 Ekim'de Suriye yazar ve şairler heyeti gelir. Özetle şöyle diyebiliriz. Muharebeler sırasında o dönemin yazarları, çizerleri, ressam ve şairlerinin büyük bölümü; başarılarından dolayı M. Kemal ile tanışmak için cepheye gelmişler ve intibalarını halka aktarmışlardır. İşte bu aktarmaların sonunda M. Kemal, halkın ağzında efsanevi kahraman olur. Yakup Kadri, o günlerde duyduklarını "Atatürk" isimli eserinde şöyle anlatır:

"Bu genç kumandan, yanında bir avuç süngülü askerle, yerden, gökten, denizden gelen sürekli bir gülle, kurşun ve şarapnel sağanağının ortasında durmadan ileriye doğru atılıyor kollarıyla, kızgın boyunlarından yakalayıp denize yuvarlayacakmış gibi sıra sıra topları üstüne saldırıyor. Bu insan, ateşte yanmıyordu. Vücuduna kurşun işlemiyordu ve zırhlıların (savaş gemilerinin) attığı gülleler başının üstünden munisleşmiş, yırtıcı kuşlar gibi geçip gidiyordu"

Bu anlatım, Atatürk'ün tam bir masal kahramanı gibi algılandığını gösteriyor ki, o neslin de bir beklenti içinde olduğunu yine Yakup Kadri kitabının başlangıcında şöyle ifade eder.

"Bizim ilk gençlik yıllarımız bir milli kahramana hasretle geçti" der.

Atatürk'ün kazandığı bu haklı ün, Başkomutanlık'ta da etkisini gösterir. Muharebelerin ilk ayı sonunda başarılarından dolayı rütbesi albaylığa yükseltilir ve toplam 3 madalya ve 2 nişan verilir. Ayrıca kendisine iki önemli görev için tayin teklifi yapılır. İlki, Temmuz 1915 ortasında, Trablusgarb'e ordu komutanı yetkisiyle ve Tuğgeneral (Mirliva) rütbesi ile gitmek arzusunda olup olmadığı sorulur. İkincisi ise Anafartalar grup komutanı iken 1915 Ekim ayı başında, Irak Ordusu Komutanlığına tayin teklifidir. Bu görev çok daha büyük ve önemlidir.

Bu olaylar devleti yönetenlerin Atatürk'e bakış açısını sergilemektedir. Yani daha muharebeler sırasında, henüz zafere erişilmeden Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal tanınmış ve hakkı teslim edilmiştir.

Zaferden sonra ise Mustafa Kemal ismi, efsanevi bir kimlik kazanır, artık İstanbul'u Kurtaran Kahraman ünvanı ile anılır. Gazeteciler, yazarlar kendisiyle mülakat yaparlar. Halkın en büyük arzusu ise kendisini görmektir. 1916'nın ocak ayında 16'ncı kolordu komutanı olarak Edirne'ye girişinde halk sokaklara dökülür.

Atatürk'ün Çanakkale'de ve sonrasında Kurmay Başkanlığı'nı yapmış olan Orgeneral İzzettin Çalışlar, günlüğünde bu karşılanışı şöyle anlatır:

"28 Ocak 1916

...Yollar hıncahınç ahaliyle dolmuş, bütün mektepler karşılama için yerlerini almıştı. Şehir saray gibi donanmış, peş peşe zafer takları yapılmıştı. "Yaşasın Arıburnu ve Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal Bey" yazılı levhalar asılmıştı...Edirne eşrafı, vilayet erkanı,konsoloslar hep oradaydılar...Bütün şehir, heyecan ve coşkulu sevinçle karşıladı. Çiçekler, buketler takdim ettiler. Alkışlar, her türlü nümayişler, tezahürat, her türlü tasavvurun üstündeydi..."

Görüldüğü gibi Atatürk'ün şöhreti, halkın kendisine layık gördüğü unvanlar, kendisine duyulan hayranlık o günlerde ortaya çıkmıştır. Sonradan yakıştırma değildir. Tarihte herhalde bir şehir halkı, hiçbir albayı bu şekilde karşılamamıştır. Albay Mustafa Kemal ne Edirne'nin fatihidir, ne de Edirne'yi düşmandan kurtarmıştır. Bunlara rağmen karşılanışın bir fatih'e yaraşır biçimde olduğunu anlıyoruz. Sebep, Çanakkale'de yaptıklarıdır. Yaptıkları ile kazanılan zaferdir. Türk milletine, iki yüz yıldır hasret kaldığı zafer coşkusunu tekrar tattırmasıdır. Bir büyük zafer armağan etmesidir.