Uydu Yayıncılığı
Ziyaretçi
UYDU YAYINCILIĞI
UYDU NEDİR
Yerçekimi kanunlarının etkisinde kalarak dünya etrafında dönen cisimlere “uydu” denir. Yerden 36 bin kilometre uzakta, uzayda ayna görevi gören uydular, yerden aldığı sinyalleri tekrar daha geniş alanı kapsayarak dünyaya gönderirler. Günümüzde ülkelerin ve kıtalar arası telefon, teleks, faks, teleteks, televizyon yayınları, gazete basımları ve bilgi akış düzeyleri uydudan geçmektedir. Uydular yörüngelerine ve amaçlarına göre sınıflara ayrılır. Yörüngeleri açısından 3’e ayrılırlar; Alçak yörüngeli uydular, geastasyoner yörüngeli uydular ve özel yörüngeli uydular. Kullanım amaçlarına göre ise 4 bölümde incelenilirler. Meteorolojik uydular, askeri amaçlı uydular, araştırma uyduları ve haberleşme uyduları.
Sponsorlu Bağlantılar
Uydulardan Faydalanma
- Uyduların yapılışındaki başlıca amaç, başlangıçta yüksek atmosferin ve dış atmosferin keşfi olmuştur. Göktaşları, kozmik ışınlar, elektromanyetik alanlar, Güneş ışınlarının etkisi, atmosferin yüksek tabakalarının birleşimi, gezegenler ve uyduların yapısı, ısı dereceleri, uzaydan gelen ışınımların dereceleri ve uzayda yaşama şartları gibi bilimsel konuları incelemek için yollanan suni peyklerin yapıları da bu amaçlara göre değişmektedir.
- Uyduların atılma amaçları arasında askeri ve sivil ihtiyaçları karşılama bulunmaktadır.
- Askeri alanda casus uydu olarak kullanılan bu uzay araçları diğer ülkelerin topraklarının fotoğraflarını çekmektedir.
- Sivil alanda radyo ve televizyon uyduları olarak kullanılmaktadırlar.
- Haberleşme uyduları, dünyadaki verici antenlerden gelen radyo dalgalarını alır, güçlendirir ve dünyadaki alıcı istasyonlara gönderir.
- Seyir uyduları, bir geminin bulunduğu yeri tespite yarar. Gemiden yada uçaktan gönderilen radyo dalgalarını değerlendirir ve saniyenin birkaç binde biri kadar kısa zamanda cevap verir.
- Meteoroloji uyduları, televizyon alıcıları ve tespit bantlarına sahiptir. Uydu yeryüzünün ve bulutların durumunu bantlara alır, istenilen zaman da televizyon alıcıları aracılığı ile yeryüzüne gönderir.
- Bunların yanında uyduların bir diğer önemli faydaları kasırga, tayfunlar yada fırtınalar gibi atmosferik olayları önceden tespit etmeye yaramalarıdır.
HABERLEŞME UYDULARI
Haberleşme uyduları, TV, radyo, telefon gibi iletişim araçlarını kullanabilmek için uzaya gönderilmiş uydulardır. Uzaya fırlatılan uydularla haberleşme, radyo teleskoplar ve otomatik alıcı-vericiler ile yapılır. Bir uydu atılışı tasarlanırken, bununla irtibatın sağlanması da önceden ayarlanır. Peyklerin radyo dalgaları ile gönderdikleri haberler, resimler ve diğer bilgiler bu alıcılar sayesinde yeryüzüne iner. Haberleşme uydularının sayısı bilimsel çalışmalar yapılan uydulardan daha çoktur. Televizyon ve Radyo gibi amaçlara yönelik olan haberleşme uyduları "clarke belt" adı verilen ve yeryüzüne uzaklığı yaklaşık olarak 36 bin kilometre olan bir kuşak üzerinde bulunurlar. Bu kuşak jeosenkron (yeryüzü ile eş zamanlı) bir yörüngedir. Haberleşme uydularını yörüngeye yerleştirme teknikleri, öteki türlerde kullanılanların aynıdır. Uydu önce alçak bir dairesel yörüngeye ateşlenir, sonra daha yüksek, elips biçimli ikinci yörüngeye sokulur. Dikkatle seçilen bir anda, Dünya’dan en uzak olduğu noktada yeröte motoru ateşlenerek, ikinci yörünge, daire biçimine sokulur.
Haberleşme uyduları, uluslararası olayları yansıtan tv yayınlarının yanı sıra, telefon konuşmalarının ve bilgi iletiminin gerçekleştirilmesini de sağlarlar. Ana merkezler arasında haberleşmeyi sağlamak için, hala okyanus yataklarına kablo hatları çekilmektedir; ama uydular bir hat çekimi için yıllar geçmesi gereken kent ve ülkeleri kısa sürede birbirine bağlamaktadır. Bu, özellikle küçük ve gelişmekte olan ülkeler için önemlidir. Uydular, kıtalararası hizmetler dışında, kıta içi bölgesel hizmetlerde de kullanılmaya başlanmıştır. ABD, Kanada ve Avrupa için ayrı uydular planlanmaktadır.
UYDU YAYINCILIĞI
İnsanlık tarihinde her zaman öncelikli bir gereksinim olan haberleşme, başlangıçta ilkel yöntemlerle gerçekleşmiştir. Uzun süre boyunca insan gücü, atlı posta, ateş kulesi ve posta güvercini gibi zahmetli ve yavaş yöntemlerle haberleşen insanlar, zamanla yeni haberleşme teknikleri geliştirmişlerdir. Telgraf ve telefon bunların yerine kullanılmıştır. Radyo link bağlantılarıyla uzak mesafelere iletim yapılmıştır. Denizaşırı ülkelerle haberleşmenin zorlukla sağlanması uyduyla haberleşme fikrini ortaya çıkarmıştır. Dünya çevresinde yörüngeye oturtulacak uydulardan haberleşmede yararlanma düşüncesi, ilk olarak 1945 yılında ortaya atıldı.
1960 yıllarına kadar uzak yerlerle haberleşme, ya kabloyla ya da atmosferin iyonlaşmış (elektrik yüklü) tabakalarından radyo dalgalarının yansımasıyla gerçekleştirilebiliyordu. Kablolarda hat sayısı sınırlıydı: iyonosferden yansımalarla sağlanan haberleşmeyle, düşük nitelikli olmakta ve sık sık kesilmekteydi.
Stanford Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taylor Howard, “20. Yüzyıl için tarih kitapları yazılırken, uydulardan yapılan televizyon yayınlarının direkt olarak evlerden alınması olayı, otomobilin insanlık tarihine yaptığı etkiye eşdeğer olarak nitelendirilecektir” diyor.
Uydular bilgi çağının ‘süper otoyolları’ olmuştur. Para, milliyet, zaman ve mekan sınırlarının çözülmesine neden olan uydu yayıncılığı ve uydu haberleşmesi, toplumlar üzerinde şimdiye kadar görülmemiş süratle değişmelere neden olmuştur. Uydu yayıncılığı başlangıçta geleneksel yayın sistemlerinin aksaması durumunda yedek araç olarak düşünülmüştür. Ancak günümüzde uydu sisteminin yayıncılık alanındaki üstünlüğü tartışılamaz bir boyut kazanmıştır. Uydular aracılığı ile haberleşme teknolojisindeki son yıllarda meydana gelen gelişmeler, yeni teknolojik gelişmelere ve yeni pazarların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yeryüzünde bir ya da birkaç noktadan gönderilen yayınları, uydular alır ve istenilen yayın alanına yöneltebilirler.
Uydular aracılığı ile yapılan TV yayınlarının getirdiği en önemli üstünlük, alınan görüntünün yayın alanının her yerinde güçlü ve temiz kullanılabilir olmasıdır. Burada ki alan ile tüm ülke veya bir kıta kastedilmektedir.
Bugün için uydu ile iletişim geleneksel iletişimden daha ucuz olmayabilir ama daha pahalı da değildir. Orta vadede, bugün birim üretim niteliğinde uydu üretimleri çoğaldıkça, deneyim ve bilgi birikimi arttıkça ve fırlatma teknikleri geliştikçe sistemlerin ucuzlayacağı açıktır. Geleneksel yayıncılık yöntemi ile hizmet açığı hep büyümek zorundadır.
Oysa uydu yayıncılığında bu sorunların bir kısmı doğal olarak çözülmüş, bir kısmı önerilen çözümlerde uygulama aşamasına gelmiştir.
Uydu yayıncılığı ise kapsama alanı sorununun kökten çözen bir yaklaşım sağladı. Orta vadede telefon, teleks, faks ile haberleşme, sayısal bilgi akışı stereo radyo yayıncılığı ve televizyon yayıncılığı alanlarında bizleri bekleyen yenilik ve gelişmelerin iletişim uyduları aracılığı ile gerçekleşeceğini artık biliyoruz.
Uydu Yayıncılığı Fikrinin Ortaya Çıkması
1946'da İngiliz Arthur C.Clarke, uzayda uygun yerlere yerleştirilecek üç haberleşme uydusundan ibaret dünya çapında bir haberleşme sistemi teklif etmiştir. Tüm dünya çapında bir radyo yayını yapılması problemiyle boğuşurken Clarke'ın yörüngeye konuşlandırılacak uydu aktarıcılar kullanılmasını teklif etti. Clarke haberleşme uyduları kavramının taslağını ortaya koydu. Kendi ifadesiyle bu aynen şöyle idi:
"...Yeryüzünden tam doğru mesafedeki bir yapay uydu her 24 saatte bir tur yapacaktır. Yani böyle bir uydu yerden bakıldığında ayni noktada kalır ve yeryüzünün neredeyse yarısı tarafından da optik olarak görülebilir. Doğru yörüngede olan ve birbirinden 120 derece açıda bulunan bu aktarıcı istasyonları tüm gezegene televizyon ve mikrodalga kapsama alanı sağlayabilir. .... "
John Pierce, 1955'te Bell Telefon Laboratuvarlarından uydularla haberleşmede hazırlanan ilk farklı metodu analiz etti. Bu metodlardan birinde sinyaller herhangi bir elektronik cihazı olmayan pasif bir uydudan yansıtmaya diğeri ise sinyalleri alacak, güçlendirecek, tekrar yeryüzüne aktaracak cihazlara sahip aktif uydular kullanmayı öngörüyordu. Bugün her iki cinsten uydular da kullanılmaktadır.
BAKINIZ
Uydu Nedir?
Yapay Uydular
Son düzenleyen Safi; 29 Temmuz 2016 21:13
