Arama

Musevi Kültürü ve Yaşam Tarzı

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 6 Eylül 2009 Gösterim: 18.399 Cevap: 7
kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
19 Nisan 2008       Mesaj #1
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
MUSEVİ KÜLTÜRÜ

Sponsorlu Bağlantılar

A) MUSEVİLERDE EVLİLİK

MUSEVİLER'İN EVLİLİĞE BAKIŞ AÇISI


Mutlu bir evli çift, iki kumruya benzetilebilir. Kumruların özellikleri nelerdir:
1) Kumru hiçbir zaman el değiştirmez.
2) Kumru hiçbir zaman başkasının yuvasına girmez.
3) Kumru kolay memnun olur.
4) Kumru kendini içinde bulunduğu duruma uyarlar.
5) Kumru aynı zamanda iki kanatla süzülmez; bir kanadını dinlendirir ve diğerini çarpar. Böylece asla terk etmeme özelliğini gösterir.
“Erkeğin yalnız kalması iyi değildir” (Beregit)
Erkek ve dişi cinsler görünürde her hayvan türünün üremesi ve çoğalması için yaratılmıştır. Ancak Tora bize daha derin bir bakış açısı vererek seksin kişinin içsel ruhu üzerinde de bir etkisi olduğunu ve sadece türlerin çoğalmasının yolu olmadığını söyler.

(R. Neria, Mul Mevuhat Hamateranut)

Cinsel ilişki idealde iki insan ruhunun bağılılığının fiziksel ifadesi ve aralarındaki bağları güçlendirmenin yoludur. Bilgelerimiz mutlu bir evli çiftin, yakıcı bir ateşin değil Tanrı’nın varlığının yanında bulunmasını hak edeceğini söylemiştir. (İbranice “erkek” ve “kadın” sözcüklerinden Tanrı’nın adını oluşturan harfleri çıkardıktan sonra geriye “ateş” sözcüğü kalır.) Evli bir çift Tora’nın talimatlarını izlerse doyurucu bir ilişkinin sıcaklığını hissedecektir.

Yaşadığımız uzay çağının zorluğu, tinsel gerçeğin varlığın nadiren göz önüne alması ve çok az kişinin gerçek tatmin ve ruh huzuru bulmasıdır. Bu, sağır bir insana güzel bir senfoniyi tarif etmeye çalışmak gibidir.
Bazıları karı ile koca arasındaki yakın ilişkiyi “genetik” ya da “tarihi” seklinde açıklamaya çalışır. Ama yeni evli herhangi bir çift evlilikte yalnızca “tarih”ten çok daha fazlasının olduğunu söyleyebilir. Nispeten kısa bir zamandan beri birbirini tanıyan iki insan evlendikten sonra birbiriyle dünyadaki herkesten daha fazla yakınlaşacaktır. Bir koca baskıcı bir ülkeden çıkmak üzere bir başkası için vize almışsa, annesini “tarihi” olarak daha uzun bir süreden beri tanıdığı halde vizeyi karısına verecektir. Evli çiftler birbirlerinin bir parçası gibi olur ve dünyadaki hiçbir kuvvet karı ve kocayı farklı düşünmeye zorlayamaz. Bunu gerçekten anlar ve esinizle “bir can” olduğunuzu hissederseniz, o zaman evliliğiniz birbirinizi tamamlama amacına ulaşacaktır.

kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
20 Nisan 2008       Mesaj #2
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
MUSEVİ KÜLTÜRÜ

Sponsorlu Bağlantılar
EVLİLİK TÖRENİ

Berahalari söyleyen kisinin, gelin ve damadi evlilik bagiyla bir araya getirmeye konsantre olmasi gereklidir. Ayni sekilde gelin ve damadin da bu törenle artik evlilik baği ile birbirlerine bağlanacaklarini akillarinda tutmalidirlar (Ben Ys Hay – sofetim; Madde 2).

Hazan, Erusin berahalarini söylemeden önce söyle der:

Savri Maranan; Dinleyin Baylar;


Orada bulunanlar cevap verirler:

leHayim.
Hayata!


Ardindan berahalarin söylenmesine baslanyr.

Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, Bore Peri aGefen
Bagin meyvesini yaratan Evrenin Krali, Sen, Tanri’miz Agem; Mübareksin.



Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, Aser Kidesanu Bemitsvotav, Vetsivanu Al aArayot, Veasar Lanu Et aArusot, Veitir Lanu Et aNesuot Lanu Al Yede Hupa veKidugin. Baruh Ata AD. Mekades Amo Yisrael Al Yede Hupa veKidusin.
Bizi emirleriyle kutsayan, bize yasak iliskilerle ilgili emir veren, nisanlanmiş kadinlari bize yasaklayan[2] ve bize – (sadece) bizimle Hupa ve Kidugin yoluyla evlenmis olan kadinlar için – izin veren Evrenin Krali, Sen, Tanri’myz Agem; Mübareksin. Halky Yisrael’i Hupa ve Kidu?in ile kutsayan Sen, Agem; Mübareksin.


Hazan saraptan bir yudum alir ve kadehi damada verir. Damat da bir yudum aldyktan sonra kadehi geline verir ve gelin de saraptan bir yudum içer. Bunun ardindan damadin nişani gerçekleştirmesini gözlemleyecek şahitler çagrilyr.

Daha sonra nisan, damat tarafyndan, geline bir yüzük vermesiyle gerçekleştirilir. Damat bunu yapmadan önce, Rabi’nin ardyndan kelime kelime tekrarlayarak su cümleyi söyler:

Are At Mekudeset Li beTabaat Zo Kedat Mose veYisrael.
Yste, sen benim için, bu yüzükle, Mose ve Yisrael’in[3] kanununa göre kutsanmaktasyn[4].


Ardyndan damat yüzügü gelinin sag elinin isaret parmagyna yerlestirir. (Ben is Hay – sofetim; Madde 9)
Damadyn yeni bir Talet giymesi adeti vardyr (Ben is Hay – sofetim; Madde 12). Eger Talet’i gün batimindan önce giyerse, giymeden önce “Leitatef Betsitsit” ve ardyndan “?eeheyanu” berahalaryny söyler. Güne? batmy?sa sadece “?eeheyanu” berahasini söyler.

Bazy cemaatlerde bu noktada Ketuba (evlilik anlasmasy) okunur.

sarap kadehi daha sonra tekrar doldurulur ve tören Nisuin ile devam eder.

Nisuin (Dügün)

Veyiten Leha aElo-im miTal asamayim umismane aArets veRov Dagan veTiro?.
Ve Tanry sana göklerin çiyinden ve topragyn yagyndan ve bugday ve sarabyn bolundan versin.[5]


seva Berahot (Yedi Beraha)

Yedi berahanyn buradaki düzeni, dügün töreni esnasyndaki syraya göre verilmi?tir. Ancak dü?ünü takip eden yedi gün boyunca, her yemekten sonra Birkat Amazon’un (Yemek sonrasy dua) ardyndan okunan ?eva Berahot söz konusu oldu?unda, Bore Peri Agefen berahasy, Birkat Amazon’a liderlik yapan ki?i tarafyndan, en sonda okunur.

Hazan, ?eva Berahot’u söylemeden önce ?öyle der:

Savri Maranan; Dinleyin Baylar;


Orada bulunanlar cevap verirler:

leHayim.
Hayata!


Ardyndan berahalaryn söylenmesine ba?lanyr.

Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, Bore Peri aGefen
Ba?yn meyvesini yaratan Evrenin Kraly, Sen, Tanry’myz A?em; Mübareksin.




Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, ?eakol Bara liHvodo.
Her ?eyi Kendi Onuru için yaratan Evrenin Kraly, Sen, Tanry’myz A?em; Mübareksin.[6]



Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, Yotser aAdam.
Ynsany ?ekillendiren Evrenin Kraly, Sen, Tanry’myz A?em; Mübareksin.



Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, A?er Yatsar Et aAdam beTSalmo, beTSelem Demut Tavnito; Veitkin Lo Mimenu Binyan Ade Ad. Baruh Ata AD… Yotser aAdam.
Ynsany Kendi görüntüsünde; Kendi benzerli?inin görüntüsünde ?ekillendirmi? olan ve ona kendisinden ebedi bir yapy olu?turan[7] Evrenin Kraly, Sen, Tanry’myz A?em; Mübareksin. Ynsany ?ekillendiren Sen, A?em; Mübareksin.




Sos Tasis Vetagel Akara beKibuts Banea leToha biMera beSimha. Baruh Ata AD… Mesameah Tsiyon Bevanea.
Kysyr kadyn[8], çocuklarynyn, içine çabuklukla ve sevinçle toplanmasyyla[9] fazlasyyla mutlu olsun. Tsiyon’u çocuklaryyla sevinçli kylan Sen, A?em; Mübareksin.



Sameah Tesamah Reim Auvim, Kesamehaha Yetsireha beGan Eden miKedem. Baruh Ata AD… Mesameah Hatan veHala.
Sevilen yol arkada?laryny[10], typky çok önceleri Eden bahçesinde ?ekillendirdi?in ki?iyi sevindirdi?in gibi fazlasyyla sevindir. Damady ve gelini sevindiren Sen, A?em; Mübareksin.



Baruh Ata AD… Elo-enu Meleh aOlam, A?er Bara Sason veSimha Hatan veHala, Gila, Rina, Ditsa veHedva, Aava veAhva, ?alom veReut. Meera, AD… Elo-enu, Yi?ama beAre Yeuda uvHutsot Yeru?alayim, Kol Sason veKol Simha, Kol Hatan veKol Kala, Kol Mitsalot Hatanim meHupatam, uNarim miMi?te Neginatam. Baruh Ata AD… Mesameah eHatan Ym aKala.
Damat ve gelinin mutluluk ve sevincini, ne?eyi, ?arkyyy, zevki ve memnuniyeti, sevgiyi ve karde?li?i, bary?y ve arkada?ly?y yaratan Evrenin Kraly Sen, Tanry’myz A?em; Mübareksin. Yeuda’nyn ?ehirlerinde ve Yeru?alayim’in sokaklarynda, mutluluk sesi ve sevinç sesi, damat sesi ve gelin (sesi) damatlaryn Hupa’laryndan (yükselen) sevinç çy?lyklarynyn ve gençlerin ?arkyly ziyafetlerinin sesi, çabuklukla duyulsun; ey Tanry’myz A?em! Damady gelinle birlikte sevinçli kylan Sen A?em; Mübareksin.[11]


Damat ?araptan bir yudum alyr ve kadehi geline verir. Gelin de bir yudum ?arap içer.

Damat daha sonra ?u pasuklary okur (Ben Y? Hay – ?ofetim; Madde 11):

Ym E?kaheh Yeru?alayim Ti?kah Yemini. Tidbak Le?oni leHiki Ym Lo Ezkerehi, Ym Lo Aale Et Yeru?alayim Al Ro? Simhati.
Seni unutursam ey Yeru?alayim, sa? elim (i?levini) unutsun. Seni hatyrlamazsam, Yeru?alayim’i sevincimin üzerine yükseltmezsem, dilim dama?yma yapy?syn.[12]


Damat daha sonra, Yeru?alayim’in yykyly?ynyn hatyrasyna aya?yyla cam bir bardak kyrar (Ben Y? Hay – ?ofetim; Madde 11).

[1] Evlilik Töreni : Yahudi geleneklerine göre dü?ün iki bölümden olu?ur: 1. Erusin (ya da Kidu?in) ve 2. Nisuin.

(Burada Ni?an ?eklinde açyklanan) Erusin, damadyn geline yüzü?ü verdi?i ve ardyndan “Are At Mekude?et Li Kedat Mo?e veYisrael – Y?te, sen benim için, Mo?e’nin ve Yisrael’in kanununa göre kutsanmaktasyn.” cümlesini söyledi?i bölümdür. Bu andan itibaren çift, aralaryndaki ba?yn ancak bo?anma veya birinin ölümü ile bozulabilece?i ?ekilde, evli konumundadyr. Ancak bu noktadaki konumlary, henüz birlikte ya?ayabilmelerine olanak sa?layacak halde de?ildir ve evlilik sorumluluklary henüz yürürlü?e girmi? sayylmamaktadyr. Aralaryndaki ba?, ancak (burada Evlilik olarak açyklanan) Nisuin’den sonra en son halini alyr. Nisuin (Hupa altynda gerçekle?en seremoni), berahalaryn söylenmesi ve damatla gelinin, ba?ba?a kalacaklary bir odaya girmeleri ile yerine getirilir.

(Hupa, damat ve gelinin, dü?ün syrasynda altynda durduklary, dört çubuk üzerine gerilmi? bir gölgeliktir. Ystanbul ve di?er bazy cemaatlerde Hupa yerine Talet kullanylyr. Bazy geleneklerde ise Hupa altynda, gelin ve damatyn üzerine Talet atylyr. Bu, gelin ve damadyn ayny çaty altynda birle?tiklerini simgeler.)

Eski zamanlarda, Erusin ve Nisuin, farkly zamanlarda gerçeke?tirilirdi. Yki tören arasyndaki süre bir yyla kadar uzayabilirdi. Ancak günümüzde her iki seremoni de Hupa altynda gerçekle?tirilir. Bu sebeple “Mekade? Amo Yisrael Al Yede Hupa veKidu?in – Halky Yisrael’i Hupa ve Kidu?in ile kutsayan” berahasy söylenir.

[2] Kidu?in’den (ya da Erusin’den) sonra erkek ve kadyn henüz birlikte ya?ayabilecek konumda de?ildirler. Bu durum Nisuin’in gerçekle?mesine kadar devam eder.

[3] Ba?ka bir deyi?le, Yisrael’in Bilgelerinin.

[4] Daha önce Ni?an olarak açyklady?ymyz Kidu?in’in tam kar?yly?y Kutsamalar ?eklindedir. Buna göre erkek kadyn için, kadyn da erkek için kutsaldyr ve birbirleri dy?yndaki herkese, kutsal birer obje gibi yasaktyrlar.

[5] Bere?it 27:28

[6] Evlilik yoluyla Tanry’nyn Yaratyly? planynyn yerine getirilmesine katkyda bulunmu? oluruz (Abudarham).

[7] Ona kendisinden ebedi bir yapy olu?turan… : Tanry Hava’yy, Adam’yn kaburga kemi?inden yaratmy?ty.

[8] Kysyr Kadyn : Yykyly?yndan sonraki buruk haliyle kysyr bir kadyna benzetilen Yeru?alayim.

[9] Yisrael’in tüm sürgünleri Yeru?alayim’e dönsün ve Yeru?alayim, çocuklarynyn dönü?üyle sevinsin. Burada Ma?iah dönemine gönderme yapylmaktadyr.

[10] Sevilen yol arkada?lary : Gelin ve damat.

[11] Bu beraha, gelin ve damadyn, hayatlarynda yaptyklary her i?te mutluluk bulmalary yönünde bir dilektir. (Ra?i – Ketubot 8a)

[12] Teilim 137; Ba?ka bir deyi?le, e?er seni mutlu zamanlarymda sürekli olarak hatyrlamazsam, dilim dama?yma yapy?syn ve konu?mamy imkansyz kylsyn.
kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
21 Nisan 2008       Mesaj #3
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
MUSEVİ KULTURU

YAHUDİ AİLESİ

AİLE SAFLİGİ


Cinsellik – Onsuz yapamazsynyz

Yahudi kanunu evlilikte erke?in üç önemli sorumlulu?unun oldu?unu söyler: karysyna yiyecek, giyecek ve cinsellik borçludur. Bu üç ko?uldan birini reddetmek, evlili?i iptalle e?de?erdir. “Evliyiz ama cinsellik yok” demek yasal olmayan bir çeli?kidir.

Seni tanymak

Cinselli?in kutsal olmasynyn nedeni Tora’nyn cinselli?i ba?ka bir sözcükle özde?le?tirmesidir. Tora’da cinsellik için ba?ka bir sözcük “tanymak”tyr. Bu soruyu duymamy? olanynyz var mydyr? “Onu ne kadar iyi tanyyorsun?” Tora hakkynda en küçük bilgileri olanlar “ve Adam karysy Hava’yy tanydy” cümlesinin bir cinsel ili?kiyi kastetti?ini bilir ama muhtemelen terimin derin anlamy hakkynda dü?ünmez.

Ydeal cinselli?i “tanymak” olarak tarif ederek Tora fiziksel eylemi samimi ve anlamly bir ili?ki düzeyine yükseltmektedir. Cinselli?in herhangi bir önemi olacaksa, iki ki?inin birbirlerinin özü hakkynda derin bir bilgiye sahip olmalary gerekir. Yki ki?i Tora’nyn dedi?i gibi “bir beden” olmalydyr. Fiziksel yakynlyk, duygusal birlik ve birbirinin kar?ylykly olarak farkynda olmanyn aynasydyr. “Tanymadan” yapylan cinselli?in en fazla yapabilece?i, orgazma yol açmaktyr. Birbirine önem veren ve payla?an iki ki?inin birbirini en yakyn ?ekilde tanymasy sadece kendilerinden geçmesini de?il, yüce bir kutsallyk durumuna ula?masyny da sa?layabilir.

Da?yn zirvesinden

Cinsel ili?ki mitsvasy sadece do?urganly?a ba?ly de?ildir. Kysyr olan, çocuk do?urma ya?yny geçen veya hamile olan kadynlar da Yahudi kanunu tarafyndan cinsel ili?kiye mecbur edilir. Cinsellik sadece aile sahibi olmaya yönelik de?ildir; ayny zamanda e?lence içindir.

Saflyk Hakkynda...

Saflyk kurallaryna neden kesinlikle uymamyz gerekir? Evlenmeye hazyrlanan birçok çift bu soruyu sorar.

Yanyt açyktyr: Dünyayy kurmak için, Yaradyly?’ta ortak, evlili?in önünde duruyorlar. Ynsanyn yaratyly?ynda üç ortak vardyr: Tanry, baba ve anne. Çift evlilik sonrasynda tam bir bütün haline gelmi?tir çünkü evlenmeyen adam “yarym” bir vücut olarak görülür. Dolayysyyla çift ku?kusuz büyük ve maksimum mutlulukla dolu bir ya?am ortakly?y istemektedir.

Ya?am ortakly?yna mutlulukla girip, mutluluklary yava? yava? dü? kyrykly?yna dönü?enler vardyr. Hepimiz dü? kyrykly?yndan korkaryz, bu yüzden dü?memek için ya?am adymlarymyzda rehberli?e gereksinim duyaryz.

Evrenin Yaradan’y, tavyrlary ho? ve yollary bary?çyl olan Tora’synda bize ya?amyn do?ru yolunu göstermi?tir. Bizler dahil, tüm evreni yaratan, her ki?inin eylem ve e?ilimlerini bilen O’ndan daha iyi kim bize ö?retebilir?

“Ö?ren, dü?ünceye dal ve insanyn syrryny derin derin dü?ün; o zaman ne oldu?unu, köklerinin nereden geldi?ini, seni kimin yaratty?yny, seni kimin in?a etti?ini ve kimin gücüyle hareket etti?ini bileceksin.” Bunlar ne oldu?umuzu, bizi kimin yaratty?yny ve insanyn derinliklerine ve syrlaryna inme gücü olany dü?ünmemiz ve O’na dikkat etmemiz için bizi uyaran ?airin sözleri.

Neslimizde Tanry’ya ve O’na duydu?umuz inançta büyük bir yeniden uyany? var. Yisrael ulusu Sinay Da?y’nda ilahi y?y?y gözüyle görme ayrycaly?yna sahip oldu, sonsuz gerçe?i ö?rendi ve Tora ile Kanunlaryny kabul ederek kutsal bir halk olma ayrycaly?yny kazandy. Farkynda olan, ya?amyn her adymynda Ylahi Nezaret’i, Yaradan’yn Elini hisseder ve görür.

“Sen Tanrymyz bize bilgelik ve akyl bah?ettin, kutsal olanla olmayany, aydynlykla karanly?y, Yisrael ve di?er uluslary, Yedinci Gün ile yaradyly?yn alty gününü böldün.” Kutsal olanla olmayan arasyndaki bölünmeyi inceleyelim. Bu, aklymyzyn tam olarak alamayaca?y bir farktyr oysa aydynlykla karanlyk (gece) arasyndaki farka paraleldir ve bunu fiziksel olarak ayyrt edebiliriz. Yisrael’in ayry tutulmasyna ve ?abat’yn seçimine de paraleldir. Gece ile gündüzü kary?tyramayaca?ymyz gibi, kutsal olanla olmayany da kary?tyramayyz.

Yaradan’yn bizim mutlulu?umuz için olu?turdu?u Tora yolunda gitti?imizde, anlyk zevkleri ve günaha te?vik eden ?eyleri tökezlememize neden olan ta?lar gibi görece?iz. Onlary a?ty?ymyzda sonsuz hayata ve hayal bile edemeyece?imiz sürekli bir ruhani mutlulu?a layyk olaca?yz.

“Mysyr’a verdi?im bütün belalary size vermeyece?im çünkü ben Tanry, hekiminizim.” (?emot 15:26). E?er bir uzmana güveniyor, bütün söylediklerini tereddütsüz yerine getiriyorsak, kanunlaryna uydu?umuz takdirde bize mutluluk verece?ini temin eden Tanry’nyn sesini, synyrly aklymyz Tora’nyn nedenlerini kavrayamyyorsa bile, dinlemeye mecburuz.

Rabi’ler bize saflyk kurallarynyn nedenlerinden bir kysmyny açyklady. Nedenlerden biri, insanyn aly?ty?y bir ?eyin rutine dönü?tü?ü ve yenili?in dikkat ve ilgiyi çekti?idir. Birkaç yyldan sonra, hatta birlikte yyllar boyu mutluluktan sonra ya?amyn bo? ve itici gelmeye ba?lady?yny fark eden çok sayyda çift vardyr. Ya?am ortaklyklarynda artyk hiçbir “içsel mutluluk” hissetmiyor, bu onlara yük gibi geliyordur.

Kanuna uygun bir ?ekilde aile safly?yna uyan çift, her ayrylyk döneminden sonra bir araya geldi?inde daha güçlü bir yakynlyk, daha fazla ?efkat ve saygy duyar, bu da kalycy bir mutlulu?a yol açar.

Aile Safly?y

“Ay hali gören kadyn neden kocasyna yasaktyr? Kocasynda her zaman dü?ün geceleri kadar istek uyandyrmasy için.” (Talmud)

Genç bir Yahudi çift “huppa”nyn (evlilik kubbesi) altyna girdi?inde Yahudi Halky zincirine yeni bir halka ekler. E?lerden her biri evleninceye kadar daha çok kendi çykarlaryny dü?ünür ama syra aile kurmaya gelince çift sadece kendisini de?il, gelecek ku?a?y da dü?ünür.

“Seçilmi? Halk”yn özelli?i, “Aile Safly?y” denen özel bir ya?am biçimiyle peki?ir.

Tora’nyn ya?am biçimi bir Yahudi’den, ba?kalaryndan beklenenden daha fazla çaba ister. Bir Yahudi yüksek bir ruhani seviyeye sahip olmaly ve ruhani olarak tatminkar bir düzeye ula?abilmek için “saf” bir ya?am sürdürmelidir. Çocu?un do?umu bile ideal ko?ullar altynda gerçekle?tirilmelidir. Yahudi çocuk , iyi karakter özelliklerine sahip olmasyny destekleyecek ve ona ba?arma güdüsü verecek bir ortamda yeti?tirilmelidir.

(R. Neria, Deneme)

Bilgelerimiz bize Yahudi Halky’nda önde gelen üç özellik oldu?unu ö?retmi?tir: alçakgönüllülük, merhamet ve ba?kalaryna yardym etme iste?i. Bu harika özellikler Yahudi Halky’nda, kendilerini Tora ve mitsva’larla kutsalla?tyrmalary sayesinde yer etmi?tir. Aile Safly?y mitsva’sy halkymyzyn yüksek becerilerinin nedeni olan mitsva’laryn en önemlilerinden biridir.

Günümüzde geleneksel Yahudi ya?am tarzyna uygun ?ekilde ya?ayan Yahudi ailelerinin azly?y yüzünden Yahudi ailesi ve evi ayrylyk, hatta bo?anmaya sahne olmaktadyr. Oysa Yahudiler bir zamanlar dü?ük bo?anma oranlaryyla bilinirdi. Son zamanlardaki bu aile bölünmesi dalgasynyn kayna?y, alçakgönüllülük, merhamet ve ba?kalaryna yardym iste?i özelliklerinin kaybolmasy, Aile Safly?y’nyn terk edilmesinde gizlidir. Tora’nyn talimatlaryna uyulmamasy kar?ysynda bu kadar çok sayyda Yahudi evlili?inin parçalanmasyna ?a?yrmamak gerekir. Bunu bir a?aca benzetebiliriz: kökleri kesilen bir a?acyn solup ölmesi beklenmeyen bir ?ey de?ildir.

Ba?aryly bir evlili?in ayrylmaz bir parçasy, kadynla erkek arasyndaki do?al cinsel çekimdir. Bu güçlü çekim iki ?ekilde yönlendirilebilir. Evli bir çift arasyndaki birlik e?lere birbirlerini tamamlama enerjisi verebilir. Pasuk’un dedi?i gibi: “Onlary erkek ve di?i olarak yaratty, onlary kutsady ve ona ‘erkek’ dedi.” Di?er yandan cinsel çekim e?lerin, di?erini cinsel arzularyny tatmin için kullanaca?y bir seks objesi olarak gördü?ü yalnyzca fiziksel, ?ehvetli bir tutkuya dönü?ebilir. Evlili?e zorla ili?ki kavramy kary?abilir, bunun da çiftin ili?kisi üzerinde son derece kötü, olumsuz etkileri olaca?y ku?ku götürmez. Halbuki Yahudili?in sekse yakla?ymy anlayy? ve öngörüye dayanyr.

(R. Neria, Deneme)

Evli bir çiftin evlili?indeki canlyly?y ayakta tutmak ve kendini ruhani olarak yüceltmek için dikkatle tasarlanmy? bir kylavuza gereksinimi vardyr. Aile safly?y evlili?in ba?aryly olmasynyn temeli ve kylavuzudur. Bu talimatlar cinsel ili?kileri dikkatle düzenler. Böylece cinsel ili?kilerin daha çok tadyna varylyr ve ili?kiler ilahi bir emri yerine getirme düzeyine yükselir.

(R. Neria, Deneme)

Tora’nyn seksle ilgili talimatlary Yahudili?in insan vücudunun rolünü nasyl algylady?yny açykça kanytlar. Ynsan fiziksel bir beden ile tinsel bir ruhtan meydana gelmi?tir. Her ikisinin de tatmini için zaman ve mekân ayrylmalydyr. Ruhla kar?yla?tyryldy?ynda beden o denli saygyde?er bir yere sahip de?ildir ve ideali bir Yahudi’nin, ya?amynyn büyük kysmyny Tora’nyn talimatlaryny izleyerek tinsel haz almaya ayyrmasydyr. Kalycy tinsel haz uzun vadede, geçici fiziksel hazdan çok daha ödüllendiricidir. Bu yüzden hepimiz tinsel hayatlarymyzy ya?amaya çaly?malyyyz.

Kary ile koca cinsel ili?kiden kaçyndyklary süre zarfynda birbirleriyle fiziksel olanyn dy?ynda bir ili?ki kurma ?ansy yakalar. Bu perhiz süresince erkekle kadyn aralarynda cinsel hazdan fazlasynyn oldu?unu anlar, cinsel ili?kiye yeniden ba?ladyklarynda ise bu kavram cinsel deneyimlerinin yo?unlu?una katkyda bulunur. Fiziksel haz güçlüdür. Ancak olumlu oldu?u kadar, yykycy bir potansiyele de sahiptir. Bu yüzden çiftin ili?kisi üzerinde çok olumlu bir etki yapacak ?ekilde dikkatle yönlendirilmelidir. Seks u?runa seks kayyptyr, yykycy olmasa bile ço?u zaman öz saygynyn azalmasyna yol açar. Ama evet, seks bile daha yüksel ruhani bir amaca ula?mak için kullanylabilir. “Dikkatle izlendi?inde Aile Safly?y birçok açydan bir kutsamadyr ve Tora’nyn bilgeli?ini tam anlamyyla anlady?ymyzy iddia bile edemesek de Aile Safly?y’nyn avantajlaryny, ula?abildi?imiz anlayy? seviyesine göre birçok ba?lyk altynda synyflandyrabiliriz.

Aile Safly?y’nyn Fiziksel Yararlary

Aile Safly?y talimatlary ile kadynyn biyolojik durumu arasynda do?rudan bir ba?lanty vardyr. “Kadyn ay dönemi syrasynda kan basyncyny etkileyen ve sistemine bazy hormonlaryn salgylanmasyna yol açan fizyolojik de?i?imlere u?rar. Bu de?i?ikliklerin en önemli sonucu, döllenmi? bir yumurtanyn dü?ece?i ve cenine dönü?ece?i rahminin içinin bir tabaka ile kaplanmasydyr. Bu tabaka kan akyntysy ?eklinde dy?ary atylyr. Aile Safly?y bu dönem boyunca cinsel ili?kiden kaçynylmasyny ister.

Modern bilim bu perhizin olumlu psikolojik etkilerinin yany syra, olumlu biyolojik yönlerinin de bulundu?unu saptamy?tyr. Dünyanyn dört bir ucundaki farkly kültür ve ya?am tarzyndan kadynlary etkileyen rahim kanseri, Aile Safly?y’na uyan kadynlarda çok ender görülür (Dr. B. Shapiro, Hadassa Hastanesi). Yapylan birçok ara?tyrmanyn vardy?y sonuç, Yahudi kadynlaryn rahim kanserine kar?y ba?lyca savunmasynyn Aile Safly?y’na uymak oldu?udur. Yahudi kadynlar son 3.200 yyl boyunca Aile Safly?y’na dikkatle uymu? ve bu korkunç hastalyktan korunmu?tur. Son yyllarda Yahudi kadynlar arasynda rahim kanserinin artmasy, aile Safly?y kanunlarynyn sözde “ serbest byrakylmasynyn” yanly? bir adym oldu?unu kanytlamaktadyr.

Kocalar e?lerinin ay dönemleri syrasynda duydu?u, geçici depresyon ve endi?eyi de içeren psikolojik gerilimin farkynda olmalydyr. Bu gerilimli dönemde kadyn yalnyz kalmayy, kendi haline byrakylmayy arzu edebilir. Tamamyyla “özgür” bir ya?am sürdüren ve Tora’nyn talimatlaryna uymayan biri, kendini kontrol etmeye aly?kyn olmayabilir ve karysy cinsel ili?kiyi istemedi?i halde fiziksel arzularyny tatmin etmek için birtakym akyllar yürütebilir. Bu dönemde cinsel ili?kide bulunan kadyn kendini zorlanmy? hissedebilir, bu da onda olumsuz bir etki byrakabilir. Halbuki cinsel deneyim kary ile koca arasynda yalnyzca sevginin olumlu ifadesi olmalydyr. Bu olumsuz duygularyn sonucunda kadyn kocasyna kar?y cinsel açydan so?uk hale gelebilir, yetersizlik ve kocasynyn onu artyk sevmedi?i hissine kapylabilir. Böylece bir kartopu çy?a dönü?erek evliliklerinin bozulmasyna yol açabilir.

Aile Safly?ynyn Psikolojik Yararlary

Rutin ve yeknesaklyk evlilik için yykycydyr. Bu nedenle evli çiftler cinsel ili?kilerine bir synyr çizmedikleri takdirde, bir zamanlar heyecan verici oldu?u halde ili?ki rutin hale gelebilir. Seks sykycy oluca gözler dy?aryya döner ve zina potansiyeli belirir. Günümüzde gençli?in ahlak de?erlerinde ürkütücü bir dü?ü? var, rasgele cinsel ili?ki kuruluyor. Bu sözde “cinsel özgürlük” aile üzerinde mahvedici bir etki yapyyor. Seks evlilik ili?kisinde özel bir yer tutmak yerine syradan hale geldi?inde, bir yandan fazla dü?künlük gösterme, di?er yandan ise rutin ve yeknesaklyk hissi do?ar. Bu fazla dü?künlük ve bykkynlyk duygulary balayynda bile ortaya çykabilir! Dü?ünlerinden kysa bir süre sonra kocalaryyla aralaryndaki ?efkatin azaldy?yndan yakynan genç gelinlere rastlanyr.

Aile Safly?yna Uymanyn Tinsel Yararlary

Aile Safly?y cinsel ili?kileri en yararly zamanlara göre ayarlayarak evli bir çiftin seksin ili?kilerindeki rolünü do?ru açydan görmesine yardym eder.

Ki?i cinsel ve tensel arzularyny kontrol ederek tinsellik temelini güçlendirir, vücudu ona hakim olaca?yna, o vücuduna hakim olur. Bilgelerimiz Tora’nyn ne zaman cinsel ili?kileri yasaklayan bir kanundan söz etse, “kutsal” kelimesinden de söz etti?ini söyler. Fiziksel arzulary ve ?ehvetleri kontrol etme yetene?i insanla hayvan arasyndaki ba?lyca farklardan biridir.

Bir gencin e?itimindeki temel bölüm öz kontrol ve disiplin sanatyny ö?renmek etrafynda döner. Ki?i daha büyük, uzun süreli haz u?runa geçici fiziksel tatminden vazgeçti?i oranda gerçek ve kalycy tatmini bulur. Evli biri, e? ya da ebeveyn olarak ?unu ö?renir: kendisi için istedi?i, mutlaka hayattaki en önemli ?ey de?ildir. Göz önüne alynmasy gereken ba?ka unsurlar da vardyr ve ba?kasynyn mutlulu?una katkyda bulunmak ya da onun için fedakarlyk etmek bazen daha önemlidir.

Ki?i içinden geçen yerine yapmak istedi?ini gerçekle?tirecek öz kontrole sahip de?ilse, hayatynyn almasyny istedi?i yön konusunda olgun kararlar veremez. Ancak öz kontrolünü geli?tirerek tinsel ki?ili?ini geli?tirip kendini yüceltebilir.



Cinselli?in Devirleri

Ünlü Yngiliz psikolog Dr. Spock (Yahudi de?il) evlilik hakkyndaki bir ara?tyrmasynda ?öyle yazmy?tyr:

“Konuyu sistematik olarak inceledikten sonra kadynyn sekse hazyr oldu?u ve daha fazla haz alabilece?i devirler oldu?unu ke?fettim.

“Hatalarym yüzünden çok pahaly bir bedel ödedim ve ba?kalarynyn da ayny hatalary yapmamasy için uyarma sorumlulu?um oldu?unu hissediyorum.

“E?er çift bu maksimum hazyrlyk dönemlerinde cinsel ili?kisini kysytlarsa kadynyn mutlulu?u sa?lanacak ve kadyn cinselli?i konusundaki birçok efsane kaybolacaktyr.”

Dr. Spock bu devirlerin Aile Safly?y tarafyndan verilen perhiz dönemlerine tam olarak uydu?unu ?a?kynlykla ifade etmektedir.

“Yahudi Aile Safly?y konusunda çok ?ey duydum. Kendi türünde görebilece?iniz en ileri ya?am tarzydyr. Bu talimatlary yerine getiren evli çiftin mutlulu?u bulaca?y kesindir.”

Aile Safly?y’nyn perhiz kurallaryna dikkatle uymanyn, evli bir çiftte kar?ylykly cinsel çekimi koruyaca?y ve balayyndaki hisleri her ay yeniden uyandyraca?y ku?ku götürmez. Talmud rabi’leri Yahudi kadynlara ?öyle demektedir: “Yedi gün boyunca kocanyzdan uzak durun ki ona, evlilik kubbesinin altynda durdu?unuz gün kadar çekici gelin.” Aile Safly?y’na uymak mutlu, sorunsuz bir evlili?e sa?lam bir temel olu?turacaktyr.

kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
25 Nisan 2008       Mesaj #4
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
MUSEVİ KULTURU

YEMEK ODASİ
VE
YİYECEKLERİN KUTSALLİGİ


Bu Bölümde

• Günlük ekmegimizin mucizesi
• Yemekten önceki ve sonraki kutsamalar
• Bayramlara özgü yiyecekler


Neseli Yahudi bayramlarinin kisa bir özeti: Bizi yok etmeye çalistilar, biz kazandik. Öyleyse yiyelim!

Özel bir sofranın etrafinda toplanilmayan bir bayram ya da aile kutlamasi yoktur. Belki de bu Yahudilerin bir ulus oldugu zamanlara uzanir. Tanri dedi ki: “Sizi esaretten kurtaracagym. Bu gece ilk dogan Misirlilarin ölümünden hemen sonra gideceksiniz. Ama önce oturun ve seder’in tadina varin. Böylece Misir’dan çikisi her zaman özel bir nese ile hatirlayacaksiniz.”

Yemek ailenin birlikte olmasina olanak tanır. Birbirlerini gerçekten sevenler arasında sohbeti destekler. Bir kahve molasindan fazlasidir. Evde Tanri’nin kutsadigi yiyecekleri ve aile sicakligini tadarak geçirilen bir zamandir.

O halde simdi yemek odasina girelim. Ve tipik Yahudi annenin her zaman dedigi gibi “afiyet seker olsun.”

Dur, daha yeme!

Ne kadar aç oldugunuz ya da yiyeceklerin ne kadar istah açici göründügü umurumda degil. Önce çok önemli bir sey yapmadan yemeklere saldiramazsiniz. Yahudi kanununa göre sükran duasi okumadan bir lokma bile alamazsiniz. Aksi halde Talmud sizi çalmakla suçlar. Nedeni sadece Tanri’nin bize armaganlarini vermesi ve karsiliginda minnetimizi istemesi degil, evrenin harikalarini kabul etmemizi de istemesidir. sükranlar bize bir mucizeler dünyasinda yaşadiğimizi hatirlatmak içindir.

Mucizeleri hakkinizms gibi görmeyin
Midras bize ekmek için kutsamanin “Bize topraktan ekmeği getiren Sen Tanrimiz, Evrenin Krali kutlu ol” sözcüklerinin ilk ne zaman söylendiğini anlatir.

M isir’dan çikan Yahudiler, yemekleri olmadiği için umutsuz bir sekilde çölde dolasiyordu. Tanri dualarina bir mucize ile cevap vereceğini söylemisti. Gerçekten de ertesi sabah uyandiklarinda Yahudiler kamplarinin her yerinde gökten yağmis olan ekmekler buldu. Yahudiler buna man dedi: gökten yağan man.

Bu mucizeden ötürü ne kadar etkilendiklerini tahmin edebilirsiniz. Ayni şey ertesi gün de tekrarlaninca yine şaşyirdilar. Günler haftalara, haftalar aylara dönüştü, man gündelik yaşamlarinin bir parçasi, rutin bir olay gibi beklenen ve kabul edilen bir olgu oldu. Yahudiler kirk yil boyunca man’larini aldi. Derken vaat edilen toprağa girme zamani geldi. Eski neslin yerini, uzun bir zaman önce normal ekmek yediklerini unutmus olan bir nesil aldi. Mose israel’de ekmeğin gökten yağmayacağini söylediğinde şaşirdilar. “Ne yiyeceğiz? Ekmeğimizi nereden bulacağiz?”

Moşe özenle onlara ne yapmalari gerektiğini açikladi: “Toprağa tohumlar ekin ve buğday yetiştirin.” şaşirdilar. “Toprağa tohum mu ekelim? Toprağa bir sey koyarsak çürür. Bize nasil böyle bir şey söylersin?”

Moşe onlara buğday yetiştirmek, tanelerini toplamak, un ve ekmek yapmak için bütün zirai süreci tarif etmeye devam etti. Yahudiler her aşamada kuşkuluydu. Ekmek gibi leziz bir şeyin toprağin kendisinden gelmesi onlara olanaksiz görünüyordu.

Ancak vaat edilmis toprağa girdiklerinde kendilerine söyleneni yaptilar. Tipki Mose’nin dediği gibi oldu. Tohumlar bozulmadi. Topraktan yiyebilecekleri taneler çikti. Yeni nesil şaşkinlikla bakti ve dedi ki: “Gerçek bir mucizeye tanik olduk. Aptallar ekmeğin gökten yağdiğini zanneder. Ama biz şimdi ekmeğin topraktan gelen bir şeyden yapildiğina tanik olduk.”

Bu “doğaüstü” mucize karsisinda içgüdüsel bir şekilde bağirdilar: “Ekmeği topraktan getiren Sen Tanrimiz, Evrenin Krali kutlu ol.”

Topraktan gelen yiyeceğin büyük bir mucize olduğunu göremememizin tek nedeni buna öylesine alişmiş olmamizdir ki artyk hakkimiz gibi görüyoruz; bunu sadece doğanin bir parçasi gibi algiliyoruz. Kutsamanin amaci içimizde bir şaşirma ve şükran duygusu oluşturmaktir. Etrafiniza bakin, Tanri’nin sizin için her gün mucizeler yapmasi karsisinda içiniz nese dolacaktir.

Yemek odasinda her tür yiyecek için bir kutsama vardyr. Dini gereklilikleri yerine getiren bir Yahudi meyve ve sebze, et ve balik, tatli ve pastalarin her biri için bir kutsama bilir. Bu kadar farkli kutsamalari hatirlamak zor mu geliyor. Buna değmez mi? Doğru kutsamayi söyleyin, o zaman yemeğe bağlayabilirsiniz.


kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
29 Mayıs 2008       Mesaj #5
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
Musevi Kültürü

Yahudiliğin A-B-C'si

Bütün sistemler temel prensipler üzerine kurulmuştur. Okumayi ve yazmayi ögrenmek isterseniz öncelikle alfabeyi ögrenmelisiniz. Yahudiligin de herşeyin üstüne kurulu oldugu bir “ABC” si vardir .

Yahudiliğin A’sı

Hepimizin kabul ettiği bir şey insanların bir toplumun parçası olduğudur.
Çin’de doğmuş olsaydık, büyük bir ihtimalle küçük kırmızı bayrakları veya Mao’nun ünlü sözlerinin olduğu kitabını sallayacaktık. “Yaşam Felsefesi”nin kaynağını sorgulayın. Yaşama yaklaşımın bir Yunanlı bir Doğulu veya bir Yahudi gibi mi yaklaşıyorsun ? Çoğunlukla kendi iç araştırmamızı yapmadığımız sürece içinde yaşadığımız “toplum” bizim “standart felsefemiz” olacaktır .
Eğer biz toplum tarafından bu kadar etkileniyorsak , o halde kendi öncelikli inançlarımızı ve kimliğimizi nasıl ayırdedeceğiz , seçeceğiz ? Doğru ile yanlışı nasıl tanıyacağız ? Gerçek için bağımsız , özgür sonuca nasıl varacağız ? İçinde bulunduğumuz toplumun bir ürünü olmaktan kendimizi nasıl sakınacağız?
Yahudiliğin “A”sı bu sorulara cevap vermektedir.

Çocuk Hikayelerinin Gücü

Fikirler toplum bilincine değişik yollarla sızar: Edebiyat,okul,din v.s... En etkili yollardan biri de çocukken bize anlatılan hikayelerdir.Bu hikayeler birçok mesaj iletirler. Yahudiliğin de çocuklarımızın bilincini şekillendiren kendi hikayeleri vardır.Talmud'dan bir hikaye :
Annemizin karnındayken Tanrı yaşam için bize gerekli her bilgiyi öğretmesi için bir melek gönderir.
Sonra da doğmadan önce melek burnumuzun altına dokunarak hepimizde olan üst dudak şeklini verir.
Ve meleğin bize anlattığı herşeyi unuturuz.
Bu hikayenin bir çocuğa vereceği ders ne olabilir ?
Yaşam hakkında öğrenmek için içimize bakmamız gerektiğini.Bilincimizin derinliklerinde yaradılışın amacının bilgisi vardır.Nasıl sevmeli,potansyelimize nasıl erişmeli..Hepsi oradadır.Biz sadece onu hatırlamak için çaba göstermeliyiz.
Bu ders Yahudiliğin eğitime bakış açısıdır.Kimse başka birine yeni birşey öğretemez.Öğretmen daha çok öğrencinin zaten bildiği bir şey için bağlantı kurmasına izin verdiği ölçüde bilgi toplar- ve öğrenci kendi başına tekrar keşfeder.
İçimizdeki bilgi, toplumun etkilerinden sıyrılıp yükselmemize ve bağımsız olmamıza izin verendir.
Gerçeği sorguladığımızda Uzakdoğu'ya gitmemize veya dağın tepesine tırmanmamıza gerek yoktur.Gerçek tam burnumuzun altındadır.Parmağınızı bu belirleyici noktanın üzerine koyun ,konuşmayı kesin ve düşünmeye başlayın.Gerçeğin bilgisi hepimizin içinde var.
Bu Yahudiliğin A' sıdır.

Yahudiliğin B'si

Yaşami tamamiyla anlayabilmek için , bizden ne istendigini bilmemiz gerekir. Ne için yaratildiginizi ? Varligimizin anlami nedir?
Şu soruyu soralim : Tüm ebeveynler çocuklari için ne ister ? Saglikli ,güçlü ve mutlu olmalarini . Güneşin altinda her tür iyilige sahip olmak . Niçin ? Hayattan daha çok zevk alabilmeleri için . Yalnizca zevk .
Çocuğunuz PacMan oynamaktan zevk alacaktır , ancak profesyonel bir PacMan oyuncusu olması için okulu bırakmasına izin vermezsiniz . Onun daha iyiye layık olduğunu bilirsiniz.
Tanrı da bize aynı şekilde bakar. Bizim göklerdeki babamız olarak , bize iyilik ve mutluluk bahşetmek için yarattı . Ve bize Tora'yı verdi - yaşam yönergelerini - bu dünyadan maximum mutluluğu ( zevki ) sağlamayı öğretmek için .

İnsanlar Memnuniyeti Ararlar

Kalem yazmak için yapılmıştır. Eğer biri size kaleminizin bir kürdan olduğunu söylerse ne olur ? Siz de bunun çok gülünç olduğunu ve neden içinde mürekkep olduğunu söylersiniz . Üstelik dişlerinizin arasına bile giremez.
Bir nesnenin amacının ne olduğunu nasıl belirlersiniz ? Onun yapısını inceleyerek. Kalemin yazmak için olduğunu bilirsiniz çünkü içindeki tüm elemanlarının gösterdiği şey budur ve onun en iyi yazmak için kullanıldığını bilirsiniz.
Yahudilik , insanın zevk almak için dizayn edildiğini söyler . Aslında , insanoğlunun aldığı her kararın bir temel kritere bağlı olduğunu görürüz : Bu bana zevk verecek mi ?
Bu bir akşam yemeginde ne yiyecegimiz , boş zamanlarda ne yapacagimiz , kiminle evlenecegimiz , ne meslek seçecegimiz - tüm bunlarin temelinde zevk almak vardir . Eger bu bize aci verecekse ondan kaçiniriz , zevki öngörüyorsa ona dogru gideriz.
Tanrı dünyayı ve içindeki herşeyi bize zevk versin diye yaratmıştır . Hayatın amacı bu zevki elde etmektir . Ebeveynlerin çocuklarının hayattan zevk almasını istedikleri gibi . Tanrı da çocuklarının tamamıyla hayattan zevk almalarını istemektedir . Bu yahudiliğin " B " sidir .

Yahudiliğin C’ si

Eğer Tanrı bizim zevk almamızı istiyorsa, biz de bunu istediğimize göre neden bu sürekli olmamakta ?
Herkes iyi olmak ve kendi sorumluluklarını yerine getirmek ister.Bu insana zevk verir.Ancak biz çoğunlukla en kolay yolu seçeriz.Gerçek mutluluğa odaklanmayı unuturuz.
Evliliğimizin iyi gitmesini ister ancak yeterli dikkati göstermeyiz.Ailemizle iyi olmayı ister ancak tartışmaları engellemek için gerekli araçlardan yoksunuz.Hayatımızın anlamlı olmasını ister ancak sosyal baskının bizi yönetmesini engelleyemeyiz.Mutluluk ister ancak hatalar yaparız.
İbranicede günahın karşılığı bir kelime yoktur.Tora’da günah için kullanılan “Het” kelimesi “Hedefini şaşıran ok” anlamındadır. Okçu ” kötü” değildir. Yalnızca yeteneğinin, konsantrasyon eksikliğinden hata yapmıştır.
İnsanın problemi , yaşamdan ne istediğimiz hakkında yanılgıya düşmesidir.Bu yüzden, Tanrı her zaman bizim dikkatimizi çekmeye çalışarak kötü dönüşler yapmamızı engellemeye yardım eder. Bunun farkında olmadığımızda çok önemli dersleri kaçırmaktayızdır.
Bu Yahudiliğin C ‘ sidir.

Yahudiliğin D’si

( Yahudilik’te 3 harf (ABC) yeterli değildir. )
En büyük hata eğitim almamaktır. Çoğunlukla ne tür bir eğitim alırız ? Matematik,edebiyat,astronomi,coğrafya ,v.s...
Ancak tüm bu eğitim tamamlandığında biz halen kim olduğumuzu, niçin yaratıldığımızı veya ne için yaşadığımızı bilmiyoruz. Ve eğer kendinizi bilmezseniz çok şey bilmiş sayılmazsınız.
Yahudilik şöyle der : YAŞAM için ögren ! O bilgi kendi içinizde saklidir.Melek size ögretmiştir,
Şimdi niçin yaratildiginizi keşfedin. Yaşamin amacini anlayin ve onu elde etmeye çalişin.
Bu Yahudiliğin “D” sidir.

Yahudiliğin E’si

Tanrı’nın bizi zevk almamız için yarattığını söylerken, işyerindeki sıkı bir çalışma yılı sonunda alınan 2 hafta izin yapmaktan mı bahsetmekteyiz ? Hayır. Bu zevk tatilden geri dönüldüğünde trafikle boğuşmaya başladığınız anda bitecektir.
Maximum zevk elde etmek için Tanrı bize Tora’yı verdi.
Tora’nın değişik şekillerde tanımlandığını duymuşsunuzdur.Kanun, gelenek, kurallar gibi..
Gerçekten Tora’nın kelime anlamı “talimat” demektir. Örneğin “Torat Hanehiga = Sürüş talimatları” demektir.Bizim Tora’mız da “Torat Hayim = Yaşam talimatları” dır.
Çocuklarınıza yaşam hakkında bildiğiniz tüm bilgileri aktarmak için elinizden geleni yaparsınız.Ve onlara :
“ Okumayı ve yazmayı öğrenmelisin “ dersiniz.
“Kimin buna gereksinimi var ? Ben ligin en büyük futbol oyuncusu olacağım !”
“ Fakat bazen bir mektup yazmak veya bir gazete okumak isteyebilirsin “
“ Merak etme anne,ben superstar bir oyuncu olacağım zaman özel sekreterlerim benim yerime bunları yapacaklar.Şimdi benim için antreman yapmak daha önemli !”
Bu dialogdan sonra iyi ebeveyn ne yapar ? Kendi fikirlerinizi belirtmek ister ve başina vurarak:
“ Otur, Oku ve Yaz !” dersiniz.
Göklerdeki Baba’mız da aynı şeyi yapar.Bize Tora’yı verdi.Meleğin bize doğmadan önce öğrettiği aynı yaşam direktiflerini. Mutlu bir evlilik, iyi bir kariyer, manevi gelişme ... için gerekli araçları.

Kelimelere Odaklanmak

Tora bize kapılarımıza Mezuza takmamızı öğretir.Ancak mezuza genellikle bir gelenek ve belki de hayaletlerden koruyucu bir obje olarak görülür.
Mezuzayı açın ve içindekileri okuyun.Yaşamın en büyük mutluluğunu öğreneceksiniz.Nasıl mutlu olunur , nasıl insanlığı sevebilir ve Tanrı'ya bağlanabiliriz herşey içinde yazılıdır. Evin içine girdiğinizde ve çıktığınızda mezuzayı öpün.Bunu mekanik bir şekilde yapmayın sözlerini düşünün va asla yaşamınızın anlamını kaybetmeyin .

Hatırla


Yahudiliğin "A" sı :
Bizim bilmemiz gereken herşeyi melek bize öğretti.Bu yüzden gerçeği bulduğumuzda onu tanırız.

Yahudiliğin "B " si : Tanrı bizi hayattan maximum zevk almamız için yarattı.

Yahudiliğin" C " si : Biz günahkar değiliz, sadece hata yapmaktayız.

Yahudiliğin " D" si : Hataları önlemek ve potansyelimize erişmek için yaşam hakkında
eğitim alın .

Yahudiliğin " E " si :
Tora bizim yaşam direktiflerimizdir.
Bia - avatarı
Bia
Ziyaretçi
29 Mayıs 2008       Mesaj #6
Bia - avatarı
Ziyaretçi
Musevi Kültürü

Şehita: Kesim


Kaşer olduğu bilinen bir hayvan silahla avlanarak ya da başka bir yolla öldürülerek rahatça yenilemez. Kaşer olduğuna dair işaretleri taşıyan bir hayvanın önce Kaşer bir şekilde kesilmesi gereklidir. Kesim işini yapan dini uzmana 'Şohet' adı verilir.

Şohet, basit bir kasaptan çok farklıdır. Şehita [1] kuralları oldukça geniş ve karmaşıktır. Şohetin, hayvanın fizyolojisi hakkında bilginin dışında, kesim sırasında dikkat etmesi gerekli bir çok nokta ile ilgili dini bilgilere de ihtiyacı vardır. Bunun yanında temel Yahudilik kurallarına sıkı bir şekilde bağlılığı büyük önem taşır. Bir Şohet, ancak yetkili bir Bet-Din'in onayı sayesinde Kaşer kesim yapabilme yetkisine sahip olur. Bet-Din tarafından verilmiş bir Semaha'ya[2] sahip olmayan biri, Şehita kurallarını ne kadar iyi bilirse bilsin Şohet olarak yetkili değildir.

Şehita'dan önce Şohet, hayvanın belirli yerlerini kontrol eder ve Kaşeruta aykırı olmadığı kanısına vardığı takdirde kesime başlar. Veterinerlerin, muayene sonucunda temiz olduğunu söyledikleri, fakat Şohet tarafından kesilmesi reddedilen bazı hayvanların, Trefa olarak kesilmesinin ardından yapılan muayenede, iç organlarında hastalığa rastlanması birçok kez gerçekleşmiş bir olaydır. Bu, dini geleneğin, hayvanın sağlığı konusunda ne kadar isabetli kriterleri göz önünde tuttuğunun en açık belirtisidir.

Kesim için kullanılan bıçak özeldir. Ucu, hayvanın kesim öncesi zarar görmemesi için sivri değil, küttür. Bıçağın keskinliği, el tırnaklarının keskin yüz üzerinde gezdirilmesi ile ölçülür. Bu ölçüm sırasında, ufacık bir engebe bile olsa, o bıçakla Kaşer kesim yapılamaz ve bıçağın daha keskinleştirilmesi gerekir. Bu şekilde hayvan kesilirken acı çekmez. Zira bu derecede keskin bir bıçak kestiği zaman acı hissi vermez.

Hayvan kesildikten sonra, iç organları ve özellikle akciğerleri herhangi bir fizyolojik anormalliğe karşı incelenir. Zira bu tipte anormallikler, hayvanın Trefa olmasına sebebiyet verebilir. Şehita sonrasında tüm bu aşamaların ardından, Şohet tarafından ete Bet-Din'in 'Kaşer' damgası vurulur ve bu etler, Kaşer olarak kesilmiş etleri satan kasaplara gönderilir. Kasaplardan alışveriş yapılırken, telefonla sipariş vermek yerine, bu damganın bizzat kontrol edilmesi büyük önem taşır. Bu şekilde, yediğiniz etin bir kanguru ya da lamaya ait olmadığı konusunda içiniz rahat olacaktır.

[1] Şehita : Hayvan kesimi.

[2] Semaha : Dini yetki belgesi.

Alıntır..
kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
1 Haziran 2008       Mesaj #7
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
MUSEVİ KÜLTÜRÜ VE YAŞAM TARZİ

YAHUDİ AİLESİ

Cocukların Yahudilik Korkusu ve Yahudi Olmak
Diğer Cocuklardan Farklı Olmak Anlamına Gelir mi?


Soru : Yahudi olmak arkadaslarimdan farkli olmam mi demektir ?

Yanit : iste size çocuğunuzla, insanlardaki fakliliklar ve benzerlikler konusunda konusmaya baslamak için iyi bir firsat.

Önce benzerlikler : Bütün insanlar Tanri'nin kullaridir,herkesin içinde Tanri'nyn bir parçasi olan ve bizimle paylastiği bir ruh vardır ve bütün insanlar saygi ve değer görmeye layiktir.insanlarin duygulari vardir,başkalarini incitebilirler veya incitilebilirler.

Farkliliklara gelince,çocuğunuza farkli olmak konusundaki duygularini sormaniz önemlidir.Farkli olmak ona neler hissettirmektedir.

Gelişimsel olarak , 8-18 yaşlari arasi özellikle zor zamanlardir.Bu yaşlarda gençler duygusal aciyla yüklü, kararsiz ve endişe dolu olup, akranlari tarafindan kabul görmeyi şiddetle arzu ederler. Başka hiçbir sey umurlarinda değilmis gibidirler.

Onlarin yaşamlarindaki bu olağan aşiri heyecanli ve acili dönemlerini saygiyla karsilamalisiniz.Kendi ergenlik ve gençlik yillarinizi hatirlayin ve çocugunuza saygi duyun.

Çocuğunuzun bu ciddi endişesini, kendisinden beklenilen nitelikte olduğunu ispat edememe, mükemmel olamama ya da kabul görmeme korkusunu hafife almamak hayati önem taşyr.O halde, Yahudilik açsindan farkli olmak sorusunun , ciddi ve hassas bir mesele olmasi çok doğaldir.

Çocuğunuzla yapacağiniz tartişma aşağidaki noktalari içermelidir :

- Kendi endişesinin mantiklilğıni onaylayan samimi bir ifade .

- Bu konu ile ilgili olarak sizin kendi duygularinizi belirten kişisel yorumlariniz

Bunun için, kendinizle ilgili olarak daha çok düşünmeye gereksinim duyacaksiniz.Kendinize, kendi Yahudilik'inizle ilgili olarak neler hissettiğinizi sormalisiniz. şimdiki hisleriniz gençliğinizde hissettiklerinizle ayni ya da farkli mi ? Buna değdiğini hissediyor musunuz ? Gurur duyuyor musunuz ? Azinlikta olmak sizin açinizdan kabul görüyor mu , ya da yilbaşinda evini süslemeyen , penceresinde menora olan ender kişilerden biri olmak...
Yahudilikle ilgili başarilarda ve değerlerde, Yahudi olmanin zevkini ve gururunu çocuğunuzla paylaşmak, onun da bu duygulari benimsemesine çok yardimci olacaktir.

Her insanin kendi misyonunun , topluma ve Tanri'ya karşi sorumluluğu olduğu düşüncesi

Bu dünyadaki farkliliklar , bir orkestradaki farkli enstrümanlara benzer. Her enstrümanin farkli bir rolü vardir, ancak hepsi güzel bir senfoni için gereklidir. Biz Yahudiler misyonumuzla inanilmaz derecede gurur duyabiliriz.Tektanricilik , bati uygarliğnin hazinesi olan değerler, hayatin kutsalliği, Tora , Tanri ile kurulabilecek kişisel, sevgi dolu ve samimi bir ilişki , misyonumuzun içerdiği armağanlardir. Ve misyonumuz devam etmektedir - "Uluslarin isisi" - olma misyonu...

O halde çocuğunuzla konusmanizin ana temasini en iyi sekilde tarif etmek gerekirse, bunu farkli olmanin zor olduğunu kabul eden bir yaklaşim ve tavir olarak ifade edebiliriz. Ancak toplumdaki farkliliklarin müziğin güzelliğini ve bizim şarkimizin, Yahudilerin sarkisi ve 3000 yildir söylenen , notalari hala çoşkulu hala umut , kutsallik ,neşe ve sevgi dolu Tora'nin sarkisinin güzelliğini arttirdiğini kabul ederek ...

Aish Hatora Rabbisi Dr.Jerry Lob

kaf_kef - avatarı
kaf_kef
Ziyaretçi
6 Eylül 2009       Mesaj #8
kaf_kef - avatarı
Ziyaretçi
MUSEVİ KÜLTÜRÜ VE YAŞAM TARZI

ÇOCUKLARIN SORULARINA CEVAP

YAHUDİLİKDE NEDEN BU KADAR KISITLAMA VAR?
Cevap: Bu, sadece sözcüklerle açıklaması çok zor bir soru. Çünkü sözcükler mazeret gibi, hatta boş gelebilirler.

Söylemek istediğim, anlam ifade eden bir cevap sadece yaşayarak ve tecrübeyle edinilebilir.Bu soruyu yanıtlarken savunucu ya da yargılayıcı olmamalısın. Bu, çocuğunun düşündüğünü gösteren iyi bir soru, konuyu ele alışın ona duygularını yansıtmalı.

Her şeyden önce konuyu ciddiye al ve açıklama yaparken karşına çıkacak bütün duygu ve kızgınlıklara diren.

Daha sonra, esas olan cevabında eğlencenin Yahudilikte ne kadar önemli bir yeri olduğunu belirtmen. Eğlenmek güvenli olduğu sürece yanlış değildir (hem vücut hem de kafa için güvenli). Aksine, eğlenmek, gülmek, birisinin hayatına mutluluk getirmek Yahudiliğin bir gereğidir.

Üçüncü olarak, çocuğunun duygularına değer ver ve onun bu konuda ne hissettiğini anlayabildiğini göster. Bu konuda kendi sorularını onunla paylaşabilirsin. Belki de ona, bir kez, senin de geleneğimizde neden bu kadar çok “hayır” olduğunu merak ettiğini söyleyebilirsin.

Dördüncü olarak, değişik eğlence çeşitleri üzerinde tartışmaya başla. Çünkü sağlıklı olan ve sağlıklı olmayan eğlenceler vardır. Mesela uyuşturucular zevkli olabilir ama sağlıklı değiller. (başka bir zaman uyuşturucular konusunda daha uzun bir konuşma yapabiliriz) Yapıcı eğlenceler ve yıkıcı eğlenceler vardır. Arkadaşları bir araya getiren veya onları birbirinden ayıran eğlenceler vardır (başkalarıyla eğlenmenin, eğlenceli olmadığı gibi). Ve insanı iyi hissettiren ya da insana utanç duydurtan eğlenceler vardır.

Ayrıca, Tora aklımızı geliştiren ya da aksine ona zarar veren, kutsallığa olan duyarlılığımızı azaltan eğlenceleri birbirinden ayırır. Bütün olumsuz emirler bizi korumak içindir ,çünkü Tanrı yaratıcı olarak hepimizi yakından tanır, yarattığı herkesin özelliklerini bilir, hayatımızı ve ruhumuzu güzelleştirecek şekilde bizi yönlendirir.

Bunun çocuğuna sigara içmenin zevkli olsa bile zararlı ve kabul edilemez olduğunu ya da zehirli mantarların lezzetli fakat tehlikeli olduğunu öğreten sorumluluk sahibi bir anne-babadan farklı değildir.

Beşinci ve belki de çocuğunun gelişimi için en önemli olan, ona eğlence ve mutluluk arasındaki derin farkı göstermeye başlamandır.

Eğlence ve mutluluk birbirine benzeyebilir ve bu yüzden karıştırılabilir. Fakat eğlence bazen mutluluğun sahte yüzüdür. Amacım eğlenceye iftira etmek değil, fakat çocuğunun mutluluk arayışının eğlenceyle tatmin edilemeyeceğinin farkında olmasını ve içgüdüsel olarak doğru bildiğini ifade etmesini sağlamak.

Birçok genç veya çocuk bana “her zaman bir şeyler yapmamıza gerek yok, sadece ailemle beraber olmak istiyorum.” Demiştir. Çocuk; annesiyle babası birbirine gülümsediğinde duyduğu güvenin, ailesiyle geçirdiği iyi zamanın, sevilmenin ve takdir edilmenin verdiği kendine güvenin huzurunu duymayı arzular.

Viktor Frankl’ın “Hayatın Anlamını Arayan Adam” adlı kitabında yazdığı gibi, gerçek mutluluk anlamlı yaşamakla yani kendinden daha önemli ve büyük bir şey için çabalamakla gelecektir. Günün sonunda insanın aynaya baktığında gördüğü şeyden memnun olma duygusudur.

Eğlence cumartesi gecesidir, mutluluk cuma gecesidir. Şabat bütün aile aynı masanın etrafına oturup yemek yemenin ve şarkı söylemenin ve Tanrı-İnsan yakınlığının verdiği sessiz mutluluktur.

Eğlence dışa dönük ve kısa sürelidir, mutluluk ise uzun süreli ve manevidir. Bunun da ötesinde, eğlencenin genellikle acı veren bir bedeli vardır. Mutluluk ise acıyla karşılaşıp onu yenmenin bir sonucudur.

Son olarak eğlence bir oyun parkıdır, mutluluk ise sevdiğin insanın gözlerine bakmaktır.



Benzer Konular

25 Temmuz 2018 / asla_asla_deme Kültür
17 Mayıs 2016 / asla_asla_deme Kültür
20 Eylül 2008 / KisukE UraharA Kültür
30 Aralık 2008 / DreamLiKe Kültür