Kur'an-ı Kerim'e göre Şeytan

“Meleklere, Adem’e secde edin demiştik. İblisten başka hepsi secde etmişti. O cinlerden idi, Rabbinin buyruğu dışına çıktı.” (Kehf 50)

“Allah şeytana buyurdu ki sana emrettiğim vakit seni secde etmekten alıkoyan nedir? İblis; ‘Ben ondan daha hayırlıyım. Çünkü beni ateşten, onu topraktan yarattın.’dedi. Allah ise (cennetten ve meleklerin arasından) ‘oradan in, orada büyüklük taslamak senin haddin değildir. Çık çünkü sen aşağılıklardansın’ dedi. Şeytan ‘bana tekrar dirilecekleri güne kadar mühlet ver’ dedi. Allah ‘haydi sen mühlet verilenlerdensin’ buyurdu.” (Araf 12-15)

• Cinler gibi bunlar da ateşten yaratılmış ruhani varlıklardır.
• Kur’an-ı Kerim’de şeytandan iblis diye bahsedilir.
• Bunlar gözle görülmeyen fakat varlığı kesin olan kibirli ve âsi bir varlıktır.
• Hz. Adem’e secde etmeyip isyanı nedeniyle Allah’ın rahmetinden kovulmuştur.
• Araf suresinde ifade edildiği gibi Cenab-ı Hakk onun cezasını ertelemiş ve kıyamete kadar insanları saptırmak için ona imkan tanımıştır.
• Şeytan ilk iş olarak Hz. Adem ile eşi Hz. Havva’yı yanıltarak cennetten çıkarılmalarına sebeb olmuştur.
• Allah yolundan ayrılan, sapıklık ve azgınlık yapan insanlar şeytanın esiri olmaya ve şeytanın kendilerini çepeçevre sarmalarına vesile olurlar.
• Kur’an-ı Kerim’de Allah’a hakkıyla inanan ve O’na ibadet eden kimseye şeytanın hiç etkisi olmayacağı bildirilmektedir.

“Hani Biz meleklere, ‘Âdem’e secde edin’ demiştik de, İblis’ten başkası hemen secde etmişti. O, cin’den idi. Rabbinin emrine karşı gelmişti.” (Kehf 50; Bakara 34)

“And olsun ki, sizi yarattık, sonra şekil verdik, sonra meleklere, ‘Âdem’e secde edin’ dedik; İblisten başka hepsi secde etti, o secde edenlerden olmadı.
Allah, ‘sana emrettiğim halde, seni secdeden alıkoyan nedir?’ dedi.
İblis: ‘Beni ateşten onu çamurdan yarattın, ben ondan üstünüm’ cevabını verdi.
Allah, ona ‘in oradan, orada büyüklük taslamak sana düşmez, defol, sen alçağın birisin.’
İblis: ‘İnsanların tekrar dirilecekleri güne kadar bana mühlet ver’ dedi. Allah, ‘sen mühlet verilenlerdensin’ buyurdu.
İblis: ‘Beni azdırdığın için, and olsun ki, Senin doğru yolun üzerinde onlara karşı duracağım; sonra önlerinden, ardlarından, sağ ve sollarından onlara sokulacağım; çoğunu sana şükreder bulamayacaksın’ dedi.
Allah buyurdu: ‘Haydi, yerilmiş ve kovulmuş olarak çık oradan! Andolsun ki, onlardan kim sana uyarsa, sizin hepinizi cehenneme dolduracağım.
(Allah buyurdu ki) ‘Ey Âdem! Sen ve eşin cennette yerleşin, dilediğiniz yerden (bol bol) yiyin. Ancak şu ağaca yaklaşmayın, sonra zâlimlerden olursunuz.’
Derken şeytan, çirkin yerlerini kendilerine göstermek için onlara vesvese verdi ve ‘Rabbiniz, sırf melek olursunuz veya ebedî kalanlardan olursunuz diye sizi bu ağaçtan men etti, başka bir sebepten değil’ dedi.
Ve onlara, ‘Ben gerçekten size öğüt verenlerdenim’ diye yemin etti.
Böylece onları hile ile aldattı. Ağacın meyvesini taddıklarında çirkin yerleri, avret mahalleri kendilerine göründü. Ve cennet yapraklarından üst üste yamayıp üzerlerine örtmeye başladılar. Rableri onlara: ‘Ben sizi o ağaçtan men etmedim mi ve şeytan size apaçık bir düşmandır demedim mi?’ diye nidâ etti.
(Âdem’le eşi) dediler ki: ‘Ey Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik, eğer bizi bağışlamaz ve bize acımazsan mutlaka ziyan edenlerden oluruz.’
Allah buyurdu: Birbirinize düşman olarak inin, sizin için yeryüzünde bir süreye kadar yerleşip kalma ve yaşayıp faydalanma vardır.
Orada yaşayacaksınız, orada öleceksiniz ve oradan (dirilip) çıkarılacaksınız.’ dedi.
Ey Âdem oğulları! Size çirkin yerlerinizi örtecek giysi, süslenecek elbise indirdik. Takvâ elbisesi ise daha hayırlıdır. İşte bunlar, Allah’ın âyetlerindendir. Belki düşünüp öğüt alırlar (diye onları indirdi).
Ey Âdem oğulları! Şeytan, ana - babanızı (Âdem ile Havvâ’yı), çirkin yerlerini kendilerine göstermek için elbiselerini soyarak cennetten çıkardığı gibi, sizi de şaşırtıp bir belâya düşürmesin. Çünkü o ve kabilesi, sizin onları göremeyeceğiniz yerden sizi görürler. Şüphesiz biz şeytanları, inanmayanların dostları kıldık.” (Araf 11-27)

• Allah’ın varlıklarından birinin diğerinden ayırt edilebilmesi için
• Allah’ın kahhar, müntekım, adl gibi isimlerinin tecelli edeceği bir varlığın bulunması için
• Eğer şeytan yaratılmamış olsaydı Allah’ın afv, mağfiret, rahmet gibi sıfat ve isimlerinin tecelli etmesi mümkün olmazdı.
• Şeytan yaratılmamaşı olsaydı Allah’a kulluk ve itaattan söz etmek mümkün olmazdı.
• Her fiil zıddıyla bilinir. Şer ve çirkinliğin müsebbibi olan şeytan olmasaydı ibadet, hayır, taat gibi güzelliklerin kıymeti bilinmezdi.

“Ey İnsanlar! Yeryüzündeki temiz ve helâl şeylerden yiyin, şeytana ayak uydurmayın, zira o sizin için apaçık bir düşmandır. Muhakkak size, kötülüğü, hayasızlığı, Allah’a karşı da bilmediğiniz şeyleri söylemenizi emreder.” (Bakara 168-169)