Marangoz

TANIM

Sponsorlu Bağlantılar

Ahşap malzemeleri, isteğe göre işleyerek ve şekillendirerek, binalarda gerekli yerlere yerleştiren veya ahşap eşya yapan kişidir.

GÖREVLER
-Amaca uygun olarak kullanılacak malzemeleri seçer, -Binaların; pencere, kapı, dolap gibi kısımlarını; masa, sıra gibi eşyaları; gemi, sandal gibi ulaşım araçlarının ağaç ve ağaç ürünleri aksamını yapar, -Çeşitli marangoz alet, makine ve tezgahlarını kullanarak, kesme, oluk açma, oyma, rendeleme ve zımparalama gibi düzeltme işlemlerini uygular ve tutkal, vida, çivi gibi malzemeleri kullanarak işlenmiş parçaları birleştirir, -Çatı kirişleri, parke gibi ağaç taban döşemeleri, bölmeler, pencere çerçeveleri, kapı kasaları, merdiven gibi, önceden hazırlanmış ağaç işlerini tamir eder.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Şerit testere, daire testere, planya, kalınlık ve freze makineleri, keser, çekiç, rende, testere, törpü, matkap, zımpara gibi elektrikli ve mekanik el aletleri, ölçü aletleri (metre, su terazisi, kumpas), ağaç hammaddesi, ahşap malzemeler ile boya, vernik, tutkal, vida ve benzeri marangoz malzemelerini kullanır.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Marangoz olmak isteyenlerin; -Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneği yüksek, -Gözlerini ve ellerini eşgüdümle kullanabilen, -Uzun süre ayakta duracak ve fiziksel güç sarf edecek kadar bedence sağlam, -Dikkatli ve titiz, -Yönergeleri anlayabilen ve izleyebilen kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Marangozlar ağaç işleri fabrikalarında ve atölyelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı talaş tozları, cila kokusu ile yüklü ve oldukça gürültülüdür. Marangozlar genellikle ayakta, bazen eğilerek çalışırlar, yapılan işin monte edilmesi sırasında binalarda görev yaparlar.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Marangozların, kamu ve özel sektöre ait marangozhanelerde ve mobilya atölyelerinde; kereste, yonga levha, parke ve benzeri ağaç işlerine yönelik üretim yapan fabrika ve tesislerde; inşaat, tersane gibi iş piyasasının çeşitli dallarında çalışma alanları bulunmaktadır. Kanunlarla belirlenen şartları yerine getirmeleri durumunda, kendi işyerlerini de açabilirler. Marangoz olarak iş bulma olanağı oldukça fazladır. Mesleki eğitime, bayanların alınmaları söz konusu olmakla birlikte bayanlar, çalışma ortamının koşullarına bağlı sebeplerden ötürü, iş hayatında çok düşük oranda yer almaktadırlar.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
-Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinin “Doğramacılık” bölümünde -Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler eğitim merkezlerinin “Doğramacılık” bölümlerinde, -Teknik lise, endüstri meslek lisesi, çok programlı liselerin mobilya ve dekorasyon bölümünde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; -En az ilköğretim okulu mezunu olmak, -14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. -Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, -Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler teknik eğitim merkezleri tarafından sunulan mesleki eğitimden en az ilköğretim okulu mezunu olanlar faydalanabilir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
-Mesleki eğitim merkezlerinde eğitim süresi, lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır. -Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler eğitim merkezlerinde ise eğitim süresi 1 yıldır. -Teknik liselerde 4, endüstri meslek liseleri ve çok programlı liselerde eğitim süresi 3 yıldır. Eğitim süresince; Marangozluk alet, tezgah ve makinelerinin kullanımı ile bir ürünün imaline yönelik konularda teorik ve pratik olarak dersler verilir. ­ Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda "Kalfalık Belgesi" ve unvanı verilmektedir. ­ Meslek lisesinde eğitimini tamamlayanlara “Meslek Lisesi Diploması” ve “Teknisyen” unvanı verilir.

MESLEKTE İLERLEME
-Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Meslekte ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. -Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. -Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. -Endüstri pratik sanat okulları ve yetişkinler teknik eğitim merkezlerinde herhangi bir meslek eğitiminden geçmemiş kişilere verilen eğitimin yanı sıra, çalıştıkları mesleklerde daha yeterli duruma gelmelerini sağlayan eğitim de verilmektedir. -Marangozlar, çalıştıkları kurum, kuruluş ve işletmelerde; usta, ustabaşı, şef olabilirler. -Doğrama, cila, pres, dekorasyon, eşya ve mobilya imalatı, ağaç döşemeleri veya binalara ait ağaç işleri gibi alanlardan birinde uzmanlaşabilirler.

BENZER MESLEKLER:
Mobilyacılık, Doğramacılık, Ağaç oymacılığı, Mobilya Üst Yüzey İşlemciliği.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 Sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu gereğince işletmelerde uygulamalı eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin % 30'undan az olmamak üzere bir ücret ödenmektedir, Ayrıca, döner sermayesi olan endüstri meslek ve benzeri liselerinin atölyelerinde uygulamalı olarak eğitim gören öğrencilere "İşçi hakkı" olarak bir ücret sağlanmaktadır. Marangoz olarak işe ilk başlanıldığında asgari ücret üzerinden bir kazanç edinilmektedir. Bu kazançta, tecrübe arttıkça ve işteki pozisyonu, çalışılan yerin yapısı ve büyüklüğüne göre 1,5-2 kat artış olabilmektedir.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
-İlgili Eğitim Kurumları, -Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Danışma Merkezi, -Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.

MARANGOZLUK, tahta parçalarını belirli bir amaçla biçimlendirme ve birbirine ekleme sanatıdır. Genellikle yapıların ahşap bölümle­rinin yapılmasıyla ilgili olarak kullanılmakla birlikte plastik ve alüminyum gibi maddeler kullanılarak kapı, pencere, mutfak dolabı gibi yapı bölümlerinin yapılması için de maran­gozluk deyimi kullanılır.

Odunun işlenmesi alanında yalnızca maran­gozlar çalışmaz. Mobilya yapan mobilyacılar, özel süslemeler yapan ağaç oymacıları ve kereste fabrikalarındaki makineleri çalıştıran teknisyenler de odunu işlerler.

Yapılarda ahşap iskeletin, döşeme, çatı, kapı, pencere ve süpürgelik gibi ahşap bölüm­lerin yapılıp yerlerine yerleştirilmesinin yanı sıra, beton kalıplarının yapılması da maran­gozluk alanına girer. Günümüzün yapılarında ahşap merdiven, kapı, pencere ve dolap gibi bölümler genellikle fabrikalarda yapılıp hazır olarak getirilir ve marangozlara bunları yerle­rine monte ettikten sonra kilit ve kollarını takmak gibi işleri yapmak kalır.

Odunun işlenmesinde birçok iş günümüzde makinelerle yapılır; ama gene de marangozun birçok marangozluk gerecinin kullanımında bilgi ve becerisinin olması gerekir. Odunu kesip biçim vermeden önce, elde edilmek istenen biçim odunun üzerine tam olarak işaretlenmelidir. Bu işaretlemede birbirine dik ya da paralel doğruların çizimi için gönye, ölçümler için mastar kullanılır. Çekiç, torna­vida ve testere çok bilinen marangozluk gereçleridir. Çeşitli testere türleri vardır; kul­lanılacak testerenin eni, yapılacak kesim işle­minin derinliğine göre değişir. Delik açmak ve karmaşık biçimli kesimler yapmak için çok ince testereler kullanılır. Rendeler, odunun yontulması ve yüzeyinin düzgünleştirilmesi için kullanılan çok önemli gereçlerdir. Planya ve perdah rendesi düzgün yüzeyler oluşturmak için kullanılır. Odunun yüzeyinde oluklar aç­mak için kullanılan dişli rendeler de vardır.

Elektrikli matkaplar delik açma işini çok kolaylaştırmıştır; ama el matkabı, biz ve burgu da delik açmakta hâlâ kullanılan yararlı gereçlerdir. Keski ve oluklu kalem, testere ile yapılamayan kesme işlerinde kullanılır; çeşitli boyut ve biçimlerde keski türleri vardır. Keser de çeşitli amaçlarla kullanılabilen bir' marangozluk gerecidir.

Bir marangozun ilk öğreneceği şeyler ara­sında odun parçalarını birleştirmek için kulla­nılan çeşitli ekleme yöntemleri vardır. Çivi ve vidalarla yapılan eklemeler genellikle tek başlarına yeterince sağlam olmaz. Ahşap eşya yapılırken özellikle köşelerde parçaların bir­biri içine geçecek biçimde yapılması gerekir. Doğru olarak biçimlendirilen parçaların tut­kallanarak sıkıca birbirine geçirilmesiyle yapı­lan eklemeler, tahtanın kendisi kırılmadan ayrılmayacak kadar sağlam olabilir. Geçmeli eklemeleri daha da güçlendirmek için çivi ve vida da kullanılabilir. Yapılacak işe en uygun gereci seçebilmek için marangozun farklı ağaç türlerinin ve başka gereçlerin özelliklerini de bilmesi gerekir. Marangoz ayrıca, eklenecek parçaların sağlam ve dayanıklı olması için nerelerinden ve nasıl birleştirilmesi gerektiği­ne karar verir. Bunun için geometri ve meka­nik bilgisinin yanı sıra gereçleri kullanmayı, çizim yapmayı bilmeli ve yapılmış olan çizim­leri anlayabilmelidir.

Mesleği marangozluk olmayan birçok kişi marangozlukla hobi olarak uğraşmaktan hoş­lanır ve bu alanda ustalaşır. Bazı okullarda öğrencilere ağaç işçiliği ve bu alanda başlıca gereç ve yöntemleri kulanma konusunda te­mel bilgiler verilir. Büyük zaman ve güç tasarrufu sağlayan elektrikli marangozluk ge­reçlerinden oluşan takımların yaygınlaşması amatör marangozluğa ilgiyi artırmıştır. Bazı meraklılar evlerinin mobilyalarını bile kendi­leri yapmaktadır.