Mescid-i Aksa
MsXLabs.org & Temel Britannica

MsXLabs.org & Temel Britannica
Sponsorlu Bağlantılar
Mescid-i Aksa, İslam dinine inananlarca kutsal sayılan mekânlardan biri. Ömer'in halifeliği döneminde küçük bir mescit olarak ortaya çıkan yapı, Emeviler döneminde büyütülmüş ve genişletilmiş. 705 yılında ise tamamlanmıştır. Bununla birlikte daha sonra çeşitli sebeplerden dolayı birkaç kez yıkılan mescit baştan inşa edilmiştir. Bugünkü yapı, mescit 1033 yılında bir deprem sebebiyle yıkılınca Fatimiler tarafından yaptırılan yapıdır; yine de yapıya yüzyıllar boyu farklı hükümdarların altında birçok eklemeler ve değişiklikler yapılmıştır. Kur'an'da geçen isra hadisesi burada cereyan etmiştir. Diğer adı Harem-üş-şerif (Al-Haram al-Qudsi al-Sharif).
Mescid-i Aksa, 1890-1900 civarları

Mescid-i Aksa, Kudüs kentinin eski kesiminde yer alan ve Müslümanlar'ca kutsal sayılan bir camidir. Burada daha önce Hz. Süleyman'ın (İÖ 970–931) yaptırdığı bir tapınak bulunduğuna ilişkin söylentiler vardır. Bu yüzden yeri Museviler'ce de kutsal sayılır. Bugünkü yapının aslının Bizans İmparatoru I. Jüstinyen'in (527–565) yaptırdığı bir bazilika (dinsel önemi olan kilise) olduğu kabul edilir. İslam inancına göre Hz. Muhammed miraç gecesi buradan göğe yükselmiştir. Yaygın bir inanç da gene Kudüs'te bulunan Kubbetü's-Sahra'dan göğe yükseldiğine ilişkindir. Ayrıca Kâbe’nin kıble olmasına kadar Müslümanlar namaz kılarken Mescid-i Aksa'ya yönelmişlerdir.
Hz. Ömer 638'de Kudüs'ü fethedince Mescid-i Aksa'yı cami durumuna getirmiş, Emevi Halifesi I. Velid (705–715) de yapıyı bütünüyle yeniletmiştir. Abbasiler ve Fatımiler döneminde onarımlar gören, genişletilen yapı 1099'da Kudüs Haçlılar'ın eline geçince saraya dönüştürülmüştür. 1187'de Kudüs'ü geri alan Selahaddin Eyyubi Mescid-i Aksa'yı yeniden cami yapmış, içini ve dışını yenilemiştir. Memlûklar ve Osmanlılar döneminde de birçok kez elden geçirilen yapıyı son kez 1923'te ünlü Türk mimarı Kemaleddin Bey onarmıştır.
Bugün ilk yapıdan bazı sütunlar ile sütun başlıklarından başka bir şey kalmayan yapı daha geniş ve yüksek bir orta şahınla (üstü kubbeli bölme) yanlardaki üçer küçük şahından oluşur. Girişte de yedi gözlü son cemaat yeri vardır. İç süslemelerin en önemlisi Selahaddin Eyyubi'nin yaptırdığı minberde bulunan ahşap oyma üzerine fildişi ve sedef kakmalardır.

Hz. Ömer 638'de Kudüs'ü fethedince Mescid-i Aksa'yı cami durumuna getirmiş, Emevi Halifesi I. Velid (705–715) de yapıyı bütünüyle yeniletmiştir. Abbasiler ve Fatımiler döneminde onarımlar gören, genişletilen yapı 1099'da Kudüs Haçlılar'ın eline geçince saraya dönüştürülmüştür. 1187'de Kudüs'ü geri alan Selahaddin Eyyubi Mescid-i Aksa'yı yeniden cami yapmış, içini ve dışını yenilemiştir. Memlûklar ve Osmanlılar döneminde de birçok kez elden geçirilen yapıyı son kez 1923'te ünlü Türk mimarı Kemaleddin Bey onarmıştır.
Bugün ilk yapıdan bazı sütunlar ile sütun başlıklarından başka bir şey kalmayan yapı daha geniş ve yüksek bir orta şahınla (üstü kubbeli bölme) yanlardaki üçer küçük şahından oluşur. Girişte de yedi gözlü son cemaat yeri vardır. İç süslemelerin en önemlisi Selahaddin Eyyubi'nin yaptırdığı minberde bulunan ahşap oyma üzerine fildişi ve sedef kakmalardır.
Mescid-i Aksa, 1982

Mescid-i Aksa, 2007

Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!