Atahualpa Yupanqui
Folklor müziğin Arjantin'deki en büyük temsilcilerinden, yeni şarkı hareketinin kurucularından biri olan Atahualpa Yupanqui, 1908 yılında Arjantin’de doğmuş, 1992'de Paris’te ölmüştür.
Hayatını kendi kıtasının yerlilerinin müzikal ve politik haklarına adamış efsane bir şarkıcıdır. Arjantin iktidarları tarafından baskı görünce uzun yıllar Avrupa’da yaşamış, seksen dört yaşında Paris’te yaşamını kaybetmiştir.
Adını yerli halkın isimlerinden aldığı söylenir. Şarkılarının çoğu, yerli halkın sert kır hayatının acımasız koşullarını konu alır.
Derlediği şarkıların, Colombus'un Amerika’yı keşfinden daha öncelere dayandığı söylenir. Şarkıcı, besteci ve gitarist kimliğinin yanı sıra önemli bir yazar ve derlemecidir. Gençliğinde Arjantin’in kuzeydoğusundaki Altiplano bölgesinin yerel kültürlerini ve müziğini araştırmıştır.
Ülkesi Arjantin ve bütün Latin Amerika müzik dünyası içinde bir efsane olarak kabul edilen Atahualpa Yupanqui, yoksul yerli halkın istemleri, ihtiyaçları, duyarlılığı ve bozulmamış müziklerini şarkılara dönüştürmeyi başarmıştır. Başta Arjantinliler olmak üzere, geleceğin birçok Latin Amerikalı yeni şarkıcısının öncülerinden, hocalarından biri olarak kabul edilir. Sömürgeciliğe karşı müzikal, toplumsal, yöresel bir muhalefeti işaret ederek, baskı düzenleriyle kendi içselliğiyle hesaplaşan bir sanatçı durumundadır.
Yerlilerin geleneksel müziklerini hiç bozmadan gitarıyla ve şarkı söyleme stiliyle, özel bir ekolü, çizgiyi temsil ettiği söylenebilir. Yeni şarkıcıların köklerinin, politik tavrının biçimlenişinde en kıdemli ustalardan biridir.
1950 yılında Paris’te Edith Piaf'la sahneye çıkmıştır.
Ülkemizde Ferdi Özbeğen ve Aliye dizisinde Kıraç tarafından “Yok yok yalan deme” (Gülmek için yaratılmış) olarak söylenen “Los ejes de mi carreta” adlı şarkısı ile bilinir. Bu şarkının müziği Atahualpa Yupanqui'ye sözleri Romildo Risso'ya aittir.
Şarkıları
Atahualpa Yupanqui (d. 22 Ocak 1908 - ö. 23 Mayıs 1992), Arjantinli şarkıcı, besteci, gitarist ve yazardır.Sponsorlu Bağlantılar
Folklor müziğin Arjantin'deki en büyük temsilcilerinden, yeni şarkı hareketinin kurucularından biri olan Atahualpa Yupanqui, 1908 yılında Arjantin’de doğmuş, 1992'de Paris’te ölmüştür.
Hayatını kendi kıtasının yerlilerinin müzikal ve politik haklarına adamış efsane bir şarkıcıdır. Arjantin iktidarları tarafından baskı görünce uzun yıllar Avrupa’da yaşamış, seksen dört yaşında Paris’te yaşamını kaybetmiştir.
Adını yerli halkın isimlerinden aldığı söylenir. Şarkılarının çoğu, yerli halkın sert kır hayatının acımasız koşullarını konu alır.
Derlediği şarkıların, Colombus'un Amerika’yı keşfinden daha öncelere dayandığı söylenir. Şarkıcı, besteci ve gitarist kimliğinin yanı sıra önemli bir yazar ve derlemecidir. Gençliğinde Arjantin’in kuzeydoğusundaki Altiplano bölgesinin yerel kültürlerini ve müziğini araştırmıştır.
Ülkesi Arjantin ve bütün Latin Amerika müzik dünyası içinde bir efsane olarak kabul edilen Atahualpa Yupanqui, yoksul yerli halkın istemleri, ihtiyaçları, duyarlılığı ve bozulmamış müziklerini şarkılara dönüştürmeyi başarmıştır. Başta Arjantinliler olmak üzere, geleceğin birçok Latin Amerikalı yeni şarkıcısının öncülerinden, hocalarından biri olarak kabul edilir. Sömürgeciliğe karşı müzikal, toplumsal, yöresel bir muhalefeti işaret ederek, baskı düzenleriyle kendi içselliğiyle hesaplaşan bir sanatçı durumundadır.
Yerlilerin geleneksel müziklerini hiç bozmadan gitarıyla ve şarkı söyleme stiliyle, özel bir ekolü, çizgiyi temsil ettiği söylenebilir. Yeni şarkıcıların köklerinin, politik tavrının biçimlenişinde en kıdemli ustalardan biridir.
1950 yılında Paris’te Edith Piaf'la sahneye çıkmıştır.
Ülkemizde Ferdi Özbeğen ve Aliye dizisinde Kıraç tarafından “Yok yok yalan deme” (Gülmek için yaratılmış) olarak söylenen “Los ejes de mi carreta” adlı şarkısı ile bilinir. Bu şarkının müziği Atahualpa Yupanqui'ye sözleri Romildo Risso'ya aittir.
Şarkıları
- Viene clareando
- El arriero
- Zamba del grillo
- La añera
- La pobrecita
- Milonga del peón de campo
- Camino del indio
- Chacarera de las piedras
- Recuerdos del Portezuelo
- El alazán
- Indiecito dormido
- El aromo
- Le tengo rabia al silencio
- Piedra y camino
- Luna tucumana
- Los ejes de mi carreta (Ferdi Özbeğen, Kıraç (Türkçe söz: Ülkü Aker) - Yok yok yalan deme)
- Sin caballo y en Montiel
- Cachilo dormido
- Tú que puedes vuélvete
- Piedra sola (1940)
- Aires indios (1943)
- Cerro Bayo (1953)
- Guitarra (1960)
- El canto del viento (1965)
- El payador perseguido (1972)
- La Capataza (1992)
- Derlemedir -
Biyografi Konusu: Atahualpa Yupanqui nereli hayatı kimdir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!