Heinrich Schütz

SCHÜTZ (Heinrich), alman besteci (Köstritz, bugün Bad Köstritz, Thüringen, 1585 - Dresden 1672). Landgraf Hessen -Kasselli Moritz, capellasındaki korocula- rın arasında farkına vararak, 1609-1612 arasında onu eğitim görmesi için G. Gabrieli'yle birlikte Venedik'e gönderdi. 1617' den ölümüne kadar Schütz, Saksonya Seçicisi’nin capellasında yöneticilik yaptı. Yeni birsesli üslubu öğrenmek isteğiyle, 1628’de yeniden Venedik’e döndü ve orada Monteverdi'yle çalıştı. Özellikle Kopenhag'a birkaç yolculuk yaptı, kralın capellasını yönetmek için Kopenhag'da 1633 ve 1644 arasında üç kez kaldı.
İtalya'daki ilk kalışı sırasında bestelediği bir İtalyan madrigalleri kitabı (1611) ve alman dilinde ilk opera olan Dafne (1627) dahil bazı kayıp sahne yapıtları bir yana bırakılırsa, Schütz’ün mesajı, yapıtların sayısı bakımından olduğu kadar nitelikleri ve Almanya'daki kutsal müzik sanatının gelişmesi içinde tuttukları yer bakımından da, herşeyden önce dinsel bir mesaj olarak kalır. 4 sesli Cantiones sacrae'sinde Schütz (1625), her ne kadar Lassus'un bir sesli madrigalden kaynaklanan dram müziği perdelikleriyle zenginleştirilmiş çoksesli üslubundan esinlendiyse de, öteki yapıtlarında Gabrieli'nin çoksesliliğini Monteverdi’nin birsesliliğiyle birleştirdi, onları lutherci ayin düzenine uyarladı ve böylece çok belirgin bir alman üslubu oluşturdu. Psalmen Davids'deki (1619) konçerto ve hikâye üsluplarının ustası olarak, Paskalya için bestelediği Auferstehungshistorie (1623) adlı yapıtıyla alman oratoryosunu yarattı. Symphoniae sacrae (I, 1629; II, 1647) ve Kleine geistliche Konzerte (1636,1639) adlı yapıtları, Monteverdi'nin oratoryoya benzeyen bir lirizm ve bir inşatla birleşen katkısını ortaya koyuyordu. Sieben Worte Jesu Christi am Kreuze (1645) adlı yapıtı, Gabrieli tarzında enstrümantal bir katılımı, eski motet, recitativo ve birseslilik öğeleriyle birleştirdi. Schütz, bir cenaze müziği (Musikalisehe Exequien, 1636), birçok büyük motet derlemesi, Geistliche Chormusik (1648), Symphoniae sacrae III (1650), Zwölt geistliche Gesânge (1657) ve parlak bir orkestrayla desteklenen recitativolar, arialar ve İkililerle bezenen, kutsal tarih türünün başyapıtı bir Weihnachtshistorie (1660-1664) bıraktı. Yaşamının sonuna doğru Schütz, bestelediği üç Çile (1665-66) ile arkaik bir üsluba döndü. Koroların azlığı ve çok yalın bir recitativoyla, hiçbir dış öğeye yer vermeyen kutsal dramlardan oluşan a cappella Çile türünün son örnekleri olan bu yapıtlar, Söhütz’ün Bach'tan önce dinsel müziğin Almanya'daki en büyük temsilcisi olduğunu gösterir.