Arama

Osmanlı Devleti'nin Parçalanmasına Yol Açan Siyasi ve Askeri Olaylar

Güncelleme: 24 Şubat 2016 Gösterim: 7.452 Cevap: 5

Cevap Yaz

ThinkerBeLL

VIP VIP Üye

6 Mayıs 2009 Mesaj #1

VIP VIP Üye

Osmanlı Devletinin Parçalanmasına Yol Açan Önemli Siyasi ve Askeri Olaylar

Sponsorlu Bağlantılar
Osmanlı Devleti'nin parçalamanmasına yol açan ve bu süreci hızlandıran önemli siyasi ve askeri olaylar şunlardır:

İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Yönetimi
Trablusgarb Savaşı
Balkan Savaşları

İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Yönetimi (bak. İttihat ve Terakki (İttihad ve Terakkî) Cemiyeti)

Osmanlı Devleti’nin son dönemi olarak nitelendirdiğimiz “1908-1918 Döneminde” üzerinde durulması gereken siyasal kuruluşlardan en önemlisi, daha sonra bir siyasî parti niteliği kazanacak olan “İttihat ve Terakki Cemiyeti”dir. Bu cemiyet, 1908-1918 yılları arasında on yıla yakın bir süre Türk siyasi hayatını yönlendirmiş ve damgasını vurmuştur.
Sonradan “İttihat ve Terakki Cemiyeti” adını alacak olan bu cemiyet, 1889 yılının Mayıs ayında “İttihad-ı Osmanî” adıyla İstanbul’da kurulmuştur. Bu gizli cemiyetin ilk kurucuları, Askeri Tıp Okulu öğrencilerinden İbrahim Ethem (Temo), İshak Sukuti, Mehmet Reşit ve Abdullah Cevdet, ve Hüseyin Zade Ali Bey’dir.
İttihatçılar ülkede yeniden “Meşrutiyet Yönetimi” kurmak, Kanun-i Esasî’yi yürürlüğe koydurarak devleti anayasal yapıya kavuşturmak, kapatılmış olan Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nı açtırmak ve anayasa ile Osmanlı vatandaşlarına verilmiş olan hak ve hürriyetlere yeniden sahip olmak için, Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit’e ve yönetimine karşı mücadeleyi temel amaç olarak belirlemişlerdi.
Cemiyet, ilk kuruluşunda örgütlenme modeli olarak İtalyan “Carbonari Cemiyetini” örnek almıştır.
Kuruluşundan sonra bir süre sessiz kalan cemiyet, daha sonra Askeri Tıbbiye, Harbiye, Mülkiye ve Bahriye gibi okullarda hızla örgütlenmiştir.
Subaylar arasında, askerî ve sivil yüksekokullarda, medreseler ve hatta tekkelerde taraftarlarını artıran cemiyet, üyeleri kanalıyla da çeşitli illerde örgütlenmiştir. Cemiyetin böyle hızla yayıldığı, taraftarlarını çoğalttığı günlerde II. Abdülhamit yönetimi, cemiyetin varlığından haberdar olarak, üyelerini takip ettirmiş ve tutuklatmıştır. Takip ve yakalanmaktan kurtulan bir çok cemiyet mensubu yurt dışına kaçmıştır.
Yurt dışına kaçan cemiyet üyeleri burada da kendilerinden önce Avrupa’ya gelmiş olan “Genç Türk (Jön Türk)”lerle ilişkiye girmişler ve bulundukları yerlerde örgütlenmeye çalışmışlardır. Burada ismini de “Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti” olarak değiştiren cemiyetin Ülke dışındaki örgütlenmesi başlıca Üç merkezde yoğunlaşmıştır. Bunlar:

Paris Şubesi
Cenevre şubesi
Kahire şubesi

4-9 şubat l902’de yapılan büyük “Jön Türk Kongresi’nde”, ülkeye yeniden kazandırılacak olan Meşrutiyet yönetiminin uygulanması konusunda beliren görüş ayrılıkları cemiyeti ikiye bölmüştür. Prens Sebahattin Bey’in öncülüğünde bir grup üye cemiyetten ayrılarak “Teşebbüs-ü Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti”ni kurmuşlar ve Terakki Gazetesi’ni çıkarmaya başlamışlardır. Ahmet Rıza Bey başkanlığında temsil edilen diğer grup ise, kongre sonrası ilk icraat olarak “Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti”nin ismini “Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti”ne dönüştürmüştür.
Diğer taraftan, Selanik’te de 1906 Eylül’ünde içlerinde Bursalı Mehmet Tahir Bey, Kazım Nami Bey (Duru), Ömer Naci Bey, Talat (Paşa) gibi bilahare İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin (Partisi) önde gelen isimlerinin yer aldığı “Osmanlı Hürriyet Cemiyeti” adıyla yeni bir cemiyet kurulmuştur. Bu cemiyet, yurt içinde ve yurt dışında kurulmuş olan Jön Türk cemiyetlerinin bir devamı değildir.
Aynı günlerde, 1906 Ekim’inde Şam’da “Vatan ve Hürriyet” adlı gizli bir cemiyet kurmuş olan Mustafa Kemal Selanik’e gelmiştir. Burada, kurduğu cemiyetin Selanik Şubesi’ni oluşturan Mustafa Kemal daha sonra Suriye’ye geri dönmüştür. Ancak, bir süre sonra Vatan ve Hürriyet Cemiyeti, Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’yle birleşmiştir. Böylece Vatan ve Hürriyet Cemiyeti ortadan kalkmıştır.
Osmanlı Hürriyet Cemiyeti kısa zamanda Rumeli’nin her tarafına yayılmıştır. Makedonya’nın bütün şehir ve kasabalarında ve özellikle Türk Alayları’nın bulunduğu yerlerde genç subaylar arasında taraftar bulmuştur. Böylece, Makedonya’da bulunan Osmanlı III. Ordusu’nun teğmen, yüzbaşı, binbaşı rütbesindeki subayları bu cemiyete katılmışlardır. Osmanlı Hürriyet Cemiyeti 27 Eylül 1907’de merkezi Paris’te bulunan Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti ile resmen birleşmiştir.
Bu birleşmeden güçlenerek çıkan cemiyet, artık Sultan II. Abdülhamit yönetimine karşı yaptığı mücadeleyi siyasî olmaktan çıkararak askerî bir temele de dayandırmıştır. Abdülhamit’in baskıcı yönetimini sona erdirmek amacıyla bazı genç subaylar genel bir ayaklanma çıkarılmasını istemekteydiler. Bu amaçla Kolağası Niyazi Bey Resne’de emrindeki kuvvetlerle dağa çıkmış, daha sonra da Enver Bey Tikveş’te, Eyüb Sabri Bey Ohri’de, Selahattin ve Hasan Tosun Bey’ler Arnavutluk’ta aynı şekilde “Hürriyet Taburları” kurarak dağa çıkmışlardır.
Cemiyet, saraya telgraflar çekerek Anayasa’nın hemen yürürlüğe konulması ve Meclis-i Mebusan’ın toplantıya çağırılmasını istemiştir. Ayrıca şayet milletin bu isteklerini kabul etmeyecek olursa, tahtından indirileceği Sultan II. Abdülhamit’e bildirilmiştir. Nitekim 23 Temmuz 1908’de Manastır’da ve Selanik’te Meşrutiyet resmen ilân edilmiştir. Bütün bu gelişmeler üzerine Sultan II. Abdülhamit, yayınladığı bir bildiriyle Osmanlı Devleti’nde anayasayı yeniden yürürlüğe koyduğunu ve meşrutiyeti ilân ettiğini açıklamıştır.
Artık İttihat ve Terakki ismini kullanmakta olan cemiyet için, Meşrutiyetin ilânından sonra yeni bir dönem başlamıştır.
Cemiyetin, 1911 Kongresi’nde tüzüğünde yapılan bir değişikle İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin merkezi İstanbul olan bir siyasal parti olduğu belirtilmiştir. Böylece, Türk demokrasisinde ilk siyasî parti olma özelliği İttihat ve Terakki Partisi’nin olmuştur. Bu parti, 5 Kasım 1918’deki son kongresinde kendisini feshetmiş ve Teceddüt Fırkası adıyla yeni bir kimlik kazanmıştır.
İttihat ve Terakki Cemiyeti (Partisi) bünyesinde, çok sayıda asker, sivil, fikir adamı, gazeteci, yazar ve şair isimleri barındırmıştır. Ancak, İttihat ve Terakki deyince ilk akla gelen isimler “Enver Paşa, Talat Paşa, Cemal Paşa”lardır. Aynı zamanda bunlar lider olarak da ön plâna çıkmışlardır. Ancak şunu hemen belirtmeliyiz ki; Milli Mücadele’mizin büyük önderi Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarındaki bir çok önemli isim bu cemiyetin bünyesinden çıkmıştır.
İttihat ve Terakki Cemiyeti Osmanlı Devleti’nin dağılmasını önlemek için “Osmanlıcılık veya Pan-Osmanizm” düşüncesini “İttihad-ı Anasır” (Unsurların Birliği) şekliyle benimsemiş ve cemiyet-parti içinde ve devlet yönetimindeki uygulamalarında bunu gerçekleştirmeye çalışmıştır. Bu nedenle; cemiyet-parti bünyesine Türklerin yanında Araplar, Arnavutlar gibi Türk olmayan Müslümanları ve Ermeniler, Rumlar, Yahudiler gibi gayri müslimleri almışlardır. Ancak gayri müslimler ile Arnavutlar ve bilahare Araplar gibi Türk olmayan Müslümanların her yönden Türk milletine ve Osmanlı Devleti’ne karşı ihanet, isyan ve ayaklanmaları üzerine bu düşüncelerini terketmişlerdir. Özellikle, Balkan Savaşları esnasında uğradığımız yenilgi ve Türk insanının uğradığı haksızlık ve zulüm devlet adamlarımızın ve aydınlarımızın savundukları “Osmanlılık” ve “İslâmcılık” fikirlerinden uzaklaşarak “Türkçülüğü” ön plana çıkarmalarına yol açmıştır. Bu nedenle İttihatçılar, Türkçülük fikrini parti programlarına almışlar ve 1913-1918 yılları arasında iç ve dış politikalarında adeta bir devlet politikası olarak uygulamışlardır.
Birinci Dünya Savaşı sonrası Türk milletinin anavatanının, yani Anadolu’nun işgal edilerek milletimizin esaret altına alınmak istenmesi karşısında, İttihat ve Terakki Cemiyeti-Partisine mensup bir çok vatansever Mustafa Kemal Paşa önderliğinde başlamış olan Milli Mücadele’ye katılmışlardır.
Genç ve idealist bir kadroya dayanan İttihat ve Terakki Cemiyeti-Partisi, Osmanlı Devleti’ni parçalanmaktan kurtarmak amacıyla yola çıkmalarına ve iktidara hiç düşünmedikleri kadar kolay ulaşmalarına rağmen, devlet yönetimindeki tecrübesizlikleri ve dönemlerindeki iç ve dış gaileler sebebiyle bu amaçlarını gerçekleştirememişlerdir. Üstelik Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve nihayet I. Dünya Savaşı’yla ülkeyi parçalanmanın ve yıkılmanın eşiğine getirmişlerdir.
Osmanlı Devleti’nde ikinci defa Meşrutiyeti kazandırmakla ve Türk siyasî hayatına çok partili hayatı getirmekle övünmüş olan İttihatçılar, kendi elleriyle kurdukları çok partili hayatı yine kendi elleriyle katletmişlerdir. Mutlak iktidarları döneminde siyasî rakiplerine ve diğer siyasal partilere hayat hakkı vermemişlerdir. Bu dönemde bazı siyasî partiler kapatılmış veya faaliyetleri yasaklanmış, birçok siyasî muhalifleri tutuklanmış ve sürgünlere yollanmıştır.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, I. Dünya Savaşı’ndan Osmanlı Devleti’nin mağlup olarak çıkması ve Mondros Mütarekesi’nin imzalanması üzerine İttihat ve Terakki Partisi; 5 Kasım 1918’de yaptığı son kongresinde partiyi kapatarak “Teceddüt Fırkası” adıyla kuracakları yeni parti bünyesinde siyasî faaliyetlerine devam etmelerini kararlaştırmıştı.

Kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!

Cevapla

ThinkerBeLL

VIP VIP Üye

6 Mayıs 2009 Mesaj #2

VIP VIP Üye

Osmanlı Devletinin Parçalanmasına Yol Açan Önemli Siyasi ve Askeri Olaylar

Trablusgarb Savaşı (bak. Trablusgarp Savaşı)
Sponsorlu Bağlantılar

Avrupa’da 19. yüzyılın ikinci yarısında siyasî birliğini kurarak tarih sahnesine yeni isimlerle çıkan iki devlet bulunuyordu. Bunlardan birisi Almanya, diğeri ise İtalya’ydı. Her iki devlet de siyasî birliklerini kurduktan sonra, dış politikalarında sömürgeciliği temel almışlardı. Almanya’nın yayılmacı politikası daha sonraki yıllarda bir dünya savaşına yol açacaktı. İtalya ise, 20. yüzyılın hemen başında yani 1911’de Osmanlı Devleti ile bir savaşa girecekti.
İtalya’da bir çok Avrupa devleti gibi, hem gelişen sanayisine yeni hammadde kaynakları yaratmak, hem de artan üretimine yeni pazarlar bulmak istemekteydi. Ayrıca İtalya, giderek çoğalan nüfusuna yeni yerleşim yerleri istiyordu. Nitekim bu amaçla “İtalya İrredenta” yani (Büyük İtalya) hedefi takip edilmeye başlanmıştı. Büyük İtalya projesinin öncelikli hedefi Akdeniz, Kuzey Afrika ve Anadolu’nun batı ve güney kıyılarıydı.
Yirminci yüzyılın başında İtalya, öncelikle Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprakları olan Trablusgarp vilayeti ile Bingazi müstakil (bağımsız) sancağına göz dikmişti. Buraları ele geçirmek için elverişli bir ortam bekliyordu. Zaten Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki diğer toprakları Fransızlar ve İngilizler tarafından işgal edilmişti.
İtalya, emeline ulaşmak için ilk etapta büyük Avrupa devletleriyle, kendisine Trablusgarp’ta hareket serbestliği tanıyacak olan gizli antlaşmalar yaptı. Bu antlaşmalarla; İngiltere’nin Mısır’daki ve Avusturya’nın Bosna-Hersek’teki varlığını tanıyor, Almanya’nın Akdeniz’deki çıkarlarını gözeteceğini kabul ediyordu. Ayrıca Fransa’nın Tunus’u ele geçirmesini kabullenebileceğini, Rusya’nın ise Boğazlar’daki çıkarlarını tanıdığını ve Rusya’nın Balkanlardaki politikalarını destekleyeceğini açıklıyordu. Bütün bu devletler de İtalya’nın Trablusgarp vilayeti ile Bingazi sancağına yönelik yayılmacı politikalarını kabulleniyorlardı.
İşgal için bütün hazırlıklarını zaten aylarca önceden yapan İtalya, 23 Eylül’de ilk defa 28 Eylül 1911’de de Bâb-ı Âli’ye (Osmanlı Hükümeti) ikinci bir nota verdi. Oldukça ağır hükümler taşıyan bu notada; Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp ve Bingazi’nin ilerlemesi için bir şey yapmadığı, bölgenin medenileşmesinin İtalya için büyük önem taşıdığı belirtilerek, burada bulunan askerî kuvvetimizin derhal çekilmesini, gümrüklerin İtalya’ya teslim edilmesini, bölgeye atanacak vali konusunda İtalya Hükümeti’nin görüşünün alınmasını istiyor ve bütün bunlar için yirmi dört saat süre veriyordu. Notaya bir cevap verilmediği takdirde, İtalya Hükümeti’nin işgali başlatacağı bildiriliyordu.
Osmanlı Hükümeti, büyük devletlere başvurarak İtalya ile olan anlaşmazlığın çözümünde yardımcı olmalarını istedi. Ancak, büyük devletlerden beklediği yakınlığı ve desteği bulamadı. 29 Eylül 1911’de İtalya Hükümeti’ne cevabi nota verildi. Bu notada İtalya’nın taleplerinin haksız olduğu belirtiliyor ve isteklerin büyük bir kısmı reddediliyordu. Bunun üzerine, aynı gün yani 29 Eylül günü İtalya’nın savaş ilânı notası Osmanlı Hükümeti’ne verildi.
O yıllarda dünyanın en büyük donanmalarından birine sahip olan İtalya, iyi donatılmış çok kalabalık bir orduya da sahipti. İtalyan donanması, Trablusgarp sahillerini önce topa tutmuş ve ciddî bir karşılık görmeden de şehri işgale başlamıştı. İtalyan ordusu birkaç hafta içinde bütün sahilleri işgal etmişti.
Savaşın kaçınılmaz olduğunu gören Osmanlı Hükümeti, öncelikle bu işgali şiddetle protesto etti. Ancak, Trablusgarp’e kısa sürede yardım göndermek imkanına sahip değildi. Çünkü merkez topraklarından çok uzak olan bu bölgeye, İtalyan Donanması’nın Akdeniz’de bulunması nedeniyle deniz yoluyla yardım gönderemezdi. Karadan yapılacak bir yardım ise Mısır’da bulunan İngiltere ve Tunus’ta bulunan Fransa’nın , bu topraklar üzerinden bir yardım yapılmasını kabul etmeyeceklerini açıklamalarından dolayı mümkün görülmüyordu.
Osmanlı Hükümeti, bu toprakların Akdeniz’deki stratejik öneminden dolayı İtalya tarafından bir oldu bitti ile işgaline razı olmayacaktı. Bunun için bölgeye gizli yollarla Türk subayları göndererek, İtalyanlara karşı burada mücadele edilmesi esasına dayanan aslında resmi mahiyetteki bir plânı devreye soktu.
Trablusgarp’a vatan savunmasına koşan vatansever subaylar arasında; Binbaşı Enver Bey, Kolağası Mustafa Kemal, Nuri Bey (Conker), Eşref Bey (Kuşcubaşı), Ali Fethi Bey (Okyar) Halil Bey (Enver Bey’in amcası), Albay Neşet Bey gibi sonraki yıllarda Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde önemli görevler üstlenecek isimler bulunuyordu. Bu vatansever Türk subayları, Trablusgarp halkının kısa zamanda güven ve sevgilerini kazanmışlar ve onları yanlarına çekmişlerdi. Böylece yerli halk Türk subaylarının emrinde İtalyan işgaline karşı direnmeye ve mücadeleye başlamıştı
Trablus’ta Albay Neşet Bey, Bingazi’de Kurmay Binbaşı Enver Bey ve Derne’de Binbaşı Mustafa Kemal kumandasındaki kuvvetler aylarca İtalyanlar’ı iç kısımlara sokmamışlardı. Bu büyük direnme karşısında İtalyanlar, kolaylıkla işgal edebileceklerini düşündükleri bu toprakların iç kısımlarına girememişler ve büyük kayıplar vermeye başlamışlardı.
Bunun üzerine, İtalyanlar Osmanlı Devleti’ni barışa zorlamak için donanmalarını Ege Denizi’ne göndermişlerdir. Niyetleri; Çanakkale Boğazı’ndan geçerek İstanbul’u tehdit etmek ve Osmanlı Hükümetini barışa razı etmekti. Ancak, Çanakkale Boğazı’nda alınan savunma önlemleri sayesinde İtalyanlar Boğazları zorlamaktan vazgeçmişlerdi. Ancak, bu arada Ege Denizi’nde bulunan “On iki Ada”ları işgal etmişlerdi.
İtalyanlarla yapılan savaş, özellikle Trablusgarp’ta her geçen gün Osmanlı Devleti’nin lehine dönmeye başlamıştı. Ancak, bu kez Osmanlı Devleti Balkanlarda yeni bir savaşın eşiğine gelmiş ve bir müddet sonra da Balkanlarda dört Balkan Devleti ile (Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ) savaşa başlamıştı. Bu gelişme üzerine Osmanlı yöneticileri, devlet malîyesinin ve ordunun her iki savaşı sürdürecek durumda olmadığı ve Trablusgarp’ta savaşan subaylarımıza acilen Balkan Cephesi’nde ihtiyaç duyulacağı gibi gerekçelerle, devam etmekte olan Türk-İtalyan Savaşı’nı sona erdirmeyi istiyorlardı.
Osmanlı Hükümeti’nin müracaatı üzerine, İtalyan Hükümeti ile İsviçre’nin Lozan şehrinde 18 Ekim 1912’de Ouchy (Uşi) antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre Osmanlı Devleti, Trablusgarp vilayeti ve Bingazi müstakil sancağı üzerindeki egemenlik haklarından İtalya’nın lehine vazgeçiyordu. Buna karşılık olarak da İtalya, savaş yıllarında işgal ettiği On İki Ada’yı Osmanlı Devleti’ne terk edecekti.
Osmanlı Devleti, İtalyanların vermeyi kabul ettikleri bu On İki Ada’yı Yunanlılara karşı koruyacak güçte olmadığı için, Balkan Savaşı’nın sonuna kadar geçici kaydıyla İtalya’ya bıraktı. Ancak bu adalar bir daha elimize geçmedi. Çünkü Osmanlı Devleti, Balkan Savaşı’nı kaybedince Ege Denizi’ndeki bir çok adayı Yunanistan ele geçirmişti. Bunun üzerine İtalya, On İki Adaları topraklarına kattığını ilân etmişti. I. Dünya Savaşı’ndan mağlup olarak çıkmamız sebebiyle, adalar üzerinde hak iddia edemedik. On İki Ada’lar, II. Dünya Savaşı sonunda savaşın galip devletleri tarafında savaşan Yunanistan’a verilecektir.
Bu savaşın sonuçları söyle özetlenebilir:

1. Osmanlı Devleti, Trablusgarp ve Bingazi’yi kaybetmekle Kuzey Afrikada’ki varlığını sona erdiriyordu.
2. İngiltere ve Fransa gibi büyük devletler, bu savaşla birlikte Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü koruma politikalarını terk etmişlerdi. Böylece Osmanlı Devleti Avrupa diplomasisinde siyasal yalnızlığa itiliyordu.
3. Bu savaş esnasındaki askerî, malî ve ekonomik sıkıntılar, ordunun büyük noksanlarının oluşu Balkanlı devletlere ümit ve cesaret vermiş, Osmanlı Devleti’ne karşı savaş açmışlardır.
4. Ege Denizi’ndeki stratejik öneme sahip Oniki Ada’lar bu savaşla elimizden çıkmış ve bilahare de devletimizin ve milletimizin can düşmanı olan Yunanistan’ın eline geçmiştir.

Kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!

Cevapla

ThinkerBeLL

VIP VIP Üye

6 Mayıs 2009 Mesaj #3

VIP VIP Üye

Osmanlı Devletinin Parçalanmasına Yol Açan Önemli Siyasi ve Askeri Olaylar

Balkan Savaşları (bak. Balkan Savaşları)

I. Balkan Savaşı
Balkan Savaşı’na gelinceye kadar; İngiltere, Fransa, Avusturya-Macaristan, Almanya ve Rusya gibi büyük devletlerin uzun yıllar tahrik, himaye ve destekleme politikaları ve özellikle Çarlık Rusya’nın bu bölgede takip ettiği “Panslavist” (Slav Birliği) politikasının sonunda Balkanlarda, Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını kazanmış dört Balkan devleti kurulmuştu. Bunlar Yunanistan, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan devletleridir.
Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını kazanan bu dört Balkan devleti, bu kez de topraklarını Osmanlı Devleti aleyhine genişletmek politikasını takip ediyorlar, fakat aralarındaki siyasî, dinî ve diğer bazı nedenlerden kaynaklanan anlaşmazlıklarından dolayı bir araya gelerek bir ittifak oluşturamıyorlardı.
Balkan Savaşı’nın hemen öncesinde, dönemin İttihat ve Terakki iktidarı, bölgede asayişin ve sükunun sağlanması amacıyla başta “kilise meselesi” (Bulgaristan’la Yunanistan arasında büyük bir anlaşmazlığa yol açan “kilise imtiyazı” meselesini dönemin İttihatçı Hükümeti çıkardığı “kiliseler ve okullar kanunu” ile ortadan kaldırmıştı) olmak üzere Balkan devletlerinin aralarındaki bir çok anlaşmazlık konularının çözülmesini sağlamıştı. Bunun sonucudur ki bir süre sonra Bulgarlar, Sırplar ve Yunanlılar Osmanlılar aleyhine birleşeceklerdir. Uzak Doğu’da 1905’de Japonlara yenilen Rusya’nın yeniden dış politikasını Balkanlar’a çevirmesi ve Balkan devletleri arasında Osmanlı Devleti aleyhine bir ittifak oluşturma çabalarına girmesi, Balkan devletleri arasında kısa bir süre sonra bir ittifakın oluşmasını sağlamıştı.
Nitekim, Balkan devletleri arasındaki anlaşmaların ilki Bulgaristan’la Sırbistan arasında gerçekleşti. Makedonya’nın tamamını tek başına ele geçiremeyeceğini gören Bulgaristan, Sırbistan’la anlaşarak bu meseleyi çözmek istemişti. Rusya’nın da hem Bulgaristan’ı hem de Sırbistan’ı bir ittifak oluşturmaları konusunda tahrik etmesi ve yol göstermesi sonucunda; 13 Mart 1912’de yaptıkları bir antlaşmayla bu iki devlet, Osmanlı Devleti’ne karşı birlikte hareket etmeyi kararlaştırdılar. Bulgaristan, Yunanistan’la da 29 Mayıs 1912’de Bulgaristan-Yunanistan ittifak antlaşmasını imzaladı. Karadağ ise, anlaşmazlık içerisinde olduğu Sırbistan’a karşı Bulgaristan’ın desteğini almak ve Arnavutluk’u ele geçirmek amacıyla Ağustos l912’de Bulgaristan’la, 6 Ekim 1912’de de Sırbistan’la birer ittifak antlaşması imzaladı.
Görüldüğü gibi; Osmanlı Devleti’ne saldırarak Makedonya topraklarını ele geçirmek ve aralarında paylaşmak esası üzerine Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ arasında bir ittifak oluşmuştu. Balkan İttifakı’nın oluşmasında; Balkan devletlerini birleştirerek, Türkleri Avrupa’dan atmak ve Rus hakimiyetini Balkanlar’a yaymak isteyen Rusya’nın Panslavizm idealinin büyük rolü vardı.
Balkan devletleri, uzun zamandır çıkacak bir savaş için askerî hazırlıklarını tamamlamışlardı. 8 Ekim 1912’de Karadağ Osmanlı Devleti’ne savaş ilân etti. Diğer Balkan devletleri de 13 Ekim 1912’de Makedonya’ya özerklik verilerek yeni reformların yapılmasını öngören bir nota verdiler. Makedonya’nın paylaşılması ve iç işlerine müdahale olarak gördüğü bu notaya karşılık Osmanlı Devleti Balkan devletlerine savaş ilân etti.
Osmanlı Devleti Balkan Savaşı’na çok kötü şartlar altında girmiştir. Savaş ilânı üzerine İstanbul’da yapılan toplantıda, bir çok devlet adamı ve ordu kumandanı “Ordunun bir çok noksanı olduğunu askerin talim ve eğitimi ile teşkilat, teçhizat ve iaşenin yetersiz olduğunu, isyan ederler diye askerlere silahsız eğitim yaptırıldığını, bir çok askerin mekanizma ve tapa çevirmesini dahi bilmediğini” söylemişler ve savaştan kaçınılmasını ısrarla belirtmişlerdi. Buna rağmen; savaşı iktidara gelmek için bir fırsat olarak değerlendiren İttihatçı devlet adamları ve subaylar savaş yanlısı olmuşlardı.
Savaş öncesi Osmanlı yöneticileri, Rusya’nın Balkanlar’da bir savaş çıkmasına müsaade edilmeyeceği şeklindeki vaadine inanarak, Rumeli’de bulunan yetişmiş ve eğitimli olan 120 tabur askeri terhis etmek veya izne göndermek gibi inanılmaz bir hata ve gaflete düşmüşlerdi. Yine, savaş öncesi Sırbistan’ın Almanya’dan aldığı top ve ağır silahların bizim topraklarımızdan geçirilerek Sırbistan’a götürülmesine izin vermek suretiyle, kısa bir süre sonra bize karşı savaşa girecek olan Sırp ordusunun güçlenmesine imkan verilmişti. Ayrıca, düzenli savaş planlarımız bile yoktu. Savaşta ordunun kullanacağı silah, cephane ve diğer teçhizat zamanında ilgili yerlere sevkedilememişti.
Bütün bu olumsuzlukların yanında; ordu subayları arasında siyaset ve particilik başlamış, İttihatçı olan subaylar ile karşıtları arasında savaş öncesinden var olan çekişme ve sen ben davası had safhaya çıkmıştı.
Balkan Savaşı’nda Osmanlı Orduları iki cephede dört Balkan devletinin ordularıyla savaş yapmıştır. Bu cepheler “Doğu Cephesi” ve “Batı cephesi”dir. Doğu cephesinde Bulgarlarla, Batı cephesinde ise öncelikle Sırplarla savaşılmıştır.
Her yönden büyük sıkıntılar ve imkansızlıklar içerisinde savaşa başlayan Osmanlı orduları, özellikle cephede siyasî çekişme ve particilik kavgası yapan subayların savaşı ihmal etmelerinin de bir sonucu olarak, bütün cephelerde kısa zamanda bozguna uğradılar. Bulgar ordularını Babaeski-Lüleburgaz hattında durduramayan Doğu ordusu, Çatalca’ya kadar çekildi ve burada bir savunma hattı oluşturdu. Bulgar ordusu, Gelibolu Yarımadası hariç Edirne ve Trakya‘yı ele geçirdi. Komonava’da Sırp ordusuna yenilen Türk ordusu Batı cephesinde de bozguna uğradı. Özellikle Bulgarlar ve diğer Balkanlı devletlerin orduları, ele geçirdikleri şehirlerde, kasaba ve köylerde eşi benzeri görülmemiş vahşet, katliam ve barbarlık yaptılar. Edirne, Yanya ve İşkodra kaleleri kendilerini umutsuzca savundular. Diğer taraftan Yunanlılar ciddi bir direnme görmeden Selanik’i ve Ege Denizi’ndeki adaları ellerine geçirdiler.
Bu arada, savaş öncesi Osmanlı Devleti’ne isyan etmiş olan Arnavutlar 28 Kasım 1912’de bağımsızlıklarını ilân ettiler. Sırbistan’ın kısa sürede geniş bir alanı işgal ederek genişlemesi ve Adriyatik kıyılarına erişmesi İtalya ve Avusturya’yı endişeye sevketmiş; yine Bulgar ordularının Çatalca hattına kadar ilerlemeleri ve İstanbul’a oldukça yaklaşmaları üzerine İngiltere ve Fransa telaşlanmışlar ve İstanbul’a donanmalarını göndererek şehre asker çıkarmışlardır. Almanya da; savaşın yayılarak, bir dünya savaşı çıkmasına yol açabileceği endişesiyle tavır koymaya başladı. Rusya da, Bulgaristan’ın Meriç Nehrini geçerek İstanbul’a ve Boğazlara ulaşabileceğini düşünerek tedirgin olmakta ve gerekirse İstanbul’a donanmasını gönderebileceğini belirtmekteydi. Yine Rusya, Yunanistan’ın Ege’deki bir çok adayı ele geçirmesinden de tedirgin olmaktaydı.
İngiltere ve Fransa, savaşın bu boyutlara gelmesinden kendi menfaatleri açısından kaygı duyuyorlardı. Bu nedenle savaşa müdahale ederek Londra’da bir konferansın toplanmasını kararlaştırdılar. Zaten Osmanlı Devleti de Yunanistan dışındaki diğer Balkan devletleriyle ateşkes imzalamak zorunda kalmıştı.
Londra Konferansı’na İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya, Avusturya ve İtalya gibi büyük devletlerin yanı sıra, Balkan Savaşı’na katılan Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ devletleriyle Osmanlı Devleti katılmıştır.
Osmanlı Hükümeti’nin Ege Adaları ile Edirne’yi Balkanlı devletlere bırakmamak konusundaki tutumu nedeniyle Londra Konferansı uzamış; ancak yapılacak başka bir şey olmadığı için, Kamil Paşa başkanlığındaki Osmanlı Hükümeti, şartları kabul etmeyi kararlaştırdığı günlerde İstanbul’da “Bâb-ı Âli Baskını” diye anılacak olan ve hükümet değişikliğiyle sonuçlanan darbe olmuştur. İttihat ve Terakki Partisi’nin başta Enver Paşa olmak üzere bir grup subay, fedai takımı ve halktan oluşan taraftarları, Balkan Savaşı’ndaki başarısızlıktan mevcut hükümeti sorumlu tutmuş ve hükümet binasına yaptıkları bir baskınla Kamil Paşa Hükümeti’ni istifa ettirmişlerdir. Bâb-ı Âli Baskını olarak siyasî tarihimize geçen bu olayla İttihat ve Terakki Partisi, iktidarı tam anlamıyla ele geçirmiş ve kendi mutlak otorite ve hakimiyetlerini kurdukları İttihat ve Terakki Partisi Dönemi başlamıştır.
Mahmut Şevket Paşa başkanlığında kurulan yeni Osmanlı Hükümetinin, Edirne’yi düşmana bırakmamak amacıyla Londra Konferansı kararlarının kabul edilmeyeceğini muhatap taraflara bildirmesi üzerine cephelerde savaş tekrar başladı. Ancak, bu kez de Osmanlı orduları yenilmiş ve daha fazla toprak kaybına uğranılmıştı. Hatta sekiz ay boyunca Bulgar kuşatmasına dayanan Edirne bile düşman eline geçti. Bunun üzerine Osmanlı Hükümeti Londra Konferansı kararlarını kabul edeceğini bildirdi. 30 Mayıs l912’de Londra Antlaşması imzalandı ve cephelerde savaş sona erdi.
Bu antlaşmayla, Edirne dahil olmak üzere Midye-Enez hattının batısında kalan bütün Rumeli toprakları Bulgaristan’a verildi. Makedonya’nın diğer bölgeleri Yunanistan ve Sırbistan arasında paylaşılıyordu. Ege Adaları ve Arnavutluk’un geleceğine büyük devletler karar vereceklerdi. Balkan savaşı sonunda Osmanlı Devleti sadece Bulgaristan’la sınır komşusu oluyordu.
Osmanlı Devleti, bu büyük felaketin şokunu üzerinden uzun yıllar atamayacaktır. Bilhassa Edirne’nin kaybı ülkede büyük bir üzüntü yaratmıştır. Savaşın, devlet ve toplum hayatımızdaki acılarını sarmaya çalıştığımız günlerde Balkanlarda savaş yeniden başladı.

II. Balkan Savaşı
Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki bütün toprakları diyebileceğimiz kadar geniş bir araziyi kolaylıkla ele geçiren Balkan devletleri, bu kez ele geçirdikleri toprakların paylaşımı nedeniyle birbirleriyle anlaşmazlıklara düştüler. Aralarındaki ittifaklar dağıldı. Özellikle Londra Konferansı’nın Bulgaristan’a geniş bir arazi vermesi, savaşa katılan diğer Balkan devletlerinin tepkisine yol açtı. Büyük devletlerin arabulucu girişimleri, bu devletlerin aralarındaki anlaşmazlıkları ortadan kaldırmamıştı. Bunun üzerine Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ devletleri Bulgaristan’a karşı birleştiler ve savaşa girdiler. Ayrıca Bulgaristan’ın büyümesini menfaatlerine aykırı gören Romanya’da Bulgaristan’a savaş ilân ederek Balkanlar’da yeniden başlayan savaşa katıldı. Bir çok cephede savaşmak durumunda kalan Bulgar orduları Sırplara ve Yunanlılara yenildiler. Biz de bu durumdan istifade ederek, hiç olmazsa Edirne’yi tekrar alabilmek için Bulgaristan’a savaş ilân ederek İkinci Balkan savaşına katıldık.
Türk orduları, Edirne başta olmak üzere bazı şehir ve kasabaları ele geçirdi. Büyük devletlerin müdahalesi ve tepkisiyle karşılaşan Osmanlı Devleti ordularını daha ilerilere gönderememişti. Mevcut kazançları kafi görmek durumunda kalan Osmanlı Devleti Bulgaristan’la 29 Eylül 1913’de İstanbul Antlaşmasını yaparak ve savaşa son verdi. Bu antlaşmayla, Meriç’in iki devlet arasında sınır olmasını kabul ediyorduk. Edirne, Kırklareli ve Dimetoka Osmanlı Devleti’nde kalıyordu.
Osmanlı Devleti, 14 Kasım l913’te de Yunanistan’la Atina antlaşmasını imzaladı. Bu antlaşmayla, Girit üzerinde hak iddia etmekten vazgeçildiği gibi; Ege adaları konusunda Londra Antlaşması’nın hükümlerini kabul ediyorduk. Buna göre Taşoz, İmroz ve Meis Adaları bize veriliyor, diğer adalar ise Yunanlılara terk ediliyordu. Ayrıca Balkan Savaşı’nın başında geçici olarak İtalyanlara bıraktığımız On İki Ada’nın İtalya ‘ya verilmesini kabul ediyorduk
Bunun dışında; savaşın sonunda ortak sınırımız kalmayan Sırbistan, Karadağ ve Romanya ile yapılan ikili antlaşmalarla daha çok buralarda kalan Müslüman Türk halkının hak ve hukukunun korunması ve vakıflarla ilgili konular belirli esaslara bağlanmıştı.

Balkan Savaşları’nda Deniz Savaşları
Sultan Abdülaziz zamanında kudret itibarıyla dünyada ikinciliği alan bir donanmaya sahip olan Osmanlı Devleti, Sultan II. Abdülhamit’in, Avrupa’nın sanayi ve teknik alanda büyük ilerleme ve gelişme kaydettiği bir devirde bu donanmayı “yoketme” siyasetine tabii tutarak Haliç’te ve 1897 Türk-Yunan Savaşı’ndan sonra da Çanakkale’de çürütmüştü. Bu nedenle, Balkan Savaşı esnasında deniz savaşlarında bir varlık gösterememiş, burnumuzun dibindeki Ege Adaları’nın Yunanlılar tarafından ele geçirilmesine mani olamamıştık. Hatta Yunanlılar, Çanakkale Boğazı’nı ablukaya aldığından donanmamız savaş boyunca çoğu zaman Boğazlardan bile çıkamamıştı. Buna rağmen, zaman zaman Rauf Bey’in kumandanı olduğu “Hamidiye Kruvazörü” boğazlardan çıkarak Yunan savaş gemileriyle savaşmış ve büyük başarılar elde etmişti. Ancak, yukarıda da belirttiğimiz gibi, savaş boyunca denizlerdeki üstünlük Yunanistan’da olmuştu. Nitekim, Yunanlılar Balkan savaşı yıllarında Taşoz, Limni, Sakız, Midilli ve On İki ada hariç bütün adaları ele geçirmişlerdi.

Savaşın Sonuçları
Türk Milletinin yakın dönem siyasî tarihinde uğradığı en büyük felaketlerden birisi ve belki de en büyüğü Balkan Savaşları’dır. Özellikle Birinci Balkan Savaşı, siyasî, askerî, ekonomik ve toplumsal sonuçlarıyla etkilerini uzun yıllar, devletimizin ve milletimizin üzerinde taşıdığı bir felaket olmuştur. Bu savaşın sonuçlarını şöyle değerlendirebiliriz:
1. Balkan Savaşları sonucunda, artık Osmanlı Devleti’nin paylaşılması, büyük devletlerin üzerinde uzlaştıkları bir konu olmuştur. İngiltere ve Fransa zaman zaman uyguladıkları “Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünün korunması” politikasını Balkan Savaşı’yla birlikte terketmişlerdir.
2. Balkan Savaşı’nın sonunda Osmanlı Devleti’nin çok büyük bir toprak kaybı olmuş; Meriç’in doğusunda kalan Doğu Trakya’nın dışındaki bütün Rumeli topraklarımız elimizden çıkmıştır. Rumelide yüzlerce yıl elimizde ve idaremiz altında kalarak adeta Türkleşmiş olan bir çok şehir ve kasabalar kaybedilmiştir.
3. Savaşın en olumsuz sonuçlarından birisi de; savaş esnasında ve sonunda Bulgarlar başta olmak üzere Yunanlılar ve Sırpların zulmü ve katliamları karşısında can ve namuslarını korumak amacıyla Rumeli’den büyük göç dalgaları başlamıştı. Yüz binlerce Rumeli Türk’ü aç, perişan, büyük acılar ve yokluklar içerisinde Trakya’ya ve Anadolu’ya gelmişti. Bunların ekonomik ve malî sıkıntılarını karşılamak, yaralarını sarmak, Osmanlı Devleti’nin zaten sınırlı olan imkânlarını tamamen tüketmiştir.
4. Balkan Savaşı’yla birlikte Osmanlı Devleti Avrupa diplomasisinde yalnızlığa terkedilmiştir. Bunu, toprak bütünlüğü açısından oldukça tehlikeli gören yöneticiler I. Dünya Savaşı öncesi Avrupa’da oluşan “bloklaşmalara” katılmak isteyeceklerdir.
5. Balkan Savaşı ile Ege Denizi’ndeki stratejik adaların tamamına yakını Yunanlılar tarafından ele geçirilmiş ve Ege Denizindeki hakimiyetimiz kaybolmuştur.
6. Balkan Savaşı’nın başında geçici olarak İtalya’ya terk ettiğimiz On İki Ada’lar, savaştaki yenilgimiz üzerine İtalyanlar tarafından bize verilmemiş ve bu adaları İtalya kendi topraklarına kattığını açıklamıştır.

Kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!

Cevapla

The Unique

Kayıtlı Üye

22 Haziran 2010 Mesaj #4

Kayıtlı Üye

OSMANLILARDAN
BAĞIMSIZLIKLARINI ALAN DEVLETLER:

Osmanlılardan bağımsızlıklarını Fransız ihtilali ile alan devletler şunlardır
(Milliyetçilik akımının etkisi)

1804 - 1812de ilk ayaklananlar -> Sırplar
1829 - Edirne Antlaşmasıyla ilk bağımsızlığını alanlar -> Yunanlılar
1878 - Berlin Antlaşmasıyla -> Sırp Karadağ ve Romanya.
1908 - II. Meşrutiyet'in ilan edildiği tarihte -> Bulgaristan.
1912 - I. Balkan savaşıyla -> Arnavutluk

I. ve II. dünya savaşlarıyla --> Araplar bağımsız olmuştur.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Bir bildiğim varsa hiç bir şey bilmediğimdir. (:

Cevapla

Safi

SMD MiSiM

23 Şubat 2016 Mesaj #5

SMD MiSiM

Osmanlı Devletinin Parçalanma Dönemi

Osmanlı Devleti, Dağılma Devri'nde yoğun olarak Avrupalı devletlerle mücadele etmiştir. Rusya, İngiltere ve Fransa'ya karşı denge politikası uygulayan Osmanlı, bu sayede ömrünü uzatmıştır.

DAĞILMA DÖNEMİ SİYASİ İLİŞKİLER

1. 1806–1812 OSMANLI RUS VE 1807 OSMANLI İNGİLİZ SAVAŞI
Nedenleri
a. Rusya'nın Balkanlar'da Osmanlılar aleyhine propaganda yapması, Mora ve Ege adalarındaki Rumları kışkırtması.
b. Osmanlı'nın Fransa'nın isteği ile Rus taraftarı olan Eflak ve Boğdan Beylerini görevden alması.
c. İngiltere’nin bu olayda Rusya'yı desteklemesi.
d. Rusya'nın Yedi Ada üzerindeki işgalini sürdürmek istemesi.
Rusya, Osmanlı topraklarını işgale başlarken, Osmanlı-Fransız yakınlaşmasını çıkarlarına aykırı bulan İngiltere, Osmanlıdan bir takım isteklerde bulunmuş, bunların reddedilmesi üzerine Rusya'nın safında savaşa girmiştir.
Savaş sırasında Fransa ikiyüzlü siyaset izlemiş, Osmanlılar aleyhine Ruslarla Tilsit ve Erfurt görüşmesini yapmıştır. Bu durum Osmanlı Devleti ile İngiltere’yi birbirine yaklaştırmış, iki devlet arasında Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalanmıştır. Buna göre Boğazların barış zamanı savaş gemilerine kapalı tutulması kabul edilmiştir.

Sonuçlar
a. Ruslarla yapılan savaşı Osmanlı Devleti kaybetti, iki devlet arasında 1812'de Bükreş Antlaşması imzalandı.
Buna göre;

Besarabya Rusya'ya verildi.
Eflak ve Boğdan Osmanlılara bırakıldı.
Sırbistan'a bazı imtiyazlar verildi.

Not: İlk kez bir azınlık milleti Osmanlı Devleti'nden ayrıcalık elde etmiştir.

2. OSMANLI DEVLETİNDE MİLLİYETÇİLİK HAREKETLERİ

A. SIRP İSYANI
Nedenleri
a. Rusya ve Avusturya'nın kışkırtmaları.
b. Osmanlı Avusturya savaşlarında Sırp topraklarının savaş alanı olması.
c. Yeniçerilerin halka iyi davranmamaları.
d. Ekonominin bozulmasıyla birlikte konan ağır vergiler.
e. Fransız ihtilali'nin milliyetçilik fikirleri

Sonuçları
a) ilk isyan 1804'te Kara Yorgi tarafından başlatıldı. 1812 Bükreş Antlaşması'yla bazı ayrıcalıklar verilerek bastırıldı.
b) ikinci isyan Miloş Obronoviç tarafından başlatıldı. Miloş Sırp prensi kabul edildi.
c) 1829 Edirne Antlaşması'yla Sırbistan özerk devlet haline geldi.
d) 1878 Berlin Antlaşması'yla Sırbistan'a bağımsızlık verildi.

B. YUNAN İSYANI
Nedenleri:
a) Fransız ihtilali'nin etkisi, Rusya'nın kışkırtmaları
b) Etnik-i Eterya'nın çalışmaları (Kuruluş:1814)
c) Batı'da Yunan kültürüne duyulan hayranlıktan dolayı Yunanlıların desteklenmesi.

Gelişmeler: Rumları baskı altında tutan Yanya Valisi Tepedenli - Ali Paşa'nın görevinden alınmasıyla Yunan isyanı başladı.
a) İlk ayaklanma 1820'de Eflâk’ta başlatıldı. Ancak bölge halkının desteklememesi yüzünden başarıya ulaşamadı.
b) ikinci isyan hareketi 1821'de Mora'da başladı. II. Mahmut, isyan bastırılamayınca Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'dan yardım istedi.
c) Kavalalı Mehmet Ali Paşa, bazı isteklerinin kabul edilmesi üzerine isyan bastırıldı. (Mora ve Girit valilikleri Mısır'a verilecektir.)
d) Mehmet Ali Paşa'nın Mora'da başarıya ulaşması Avrupa devletlerini endişelendirdi.
e) Mora ve Girit'in askeri açıdan güçlü M. Ali Paşa'nın eline geçmesini istemeyen İngiltere, Fransa ve Rusya Yunanistan'a bağımsızlık verilmesi için aralarında anlaştılar.
f) Avusturya milliyetçilik düşüncesinin yayılmasını istemediği için İngiltere, Fransa ve Rusya arasındaki ittifaka katılmadı.
g) Bölgede zayıf bir Yunan devletini tercih eden Avrupalı devletler, Osmanlı Devleti'ni Yunanistan'ın bağımsızlığını tanımaya mecbur etmek amacıyla Navarin'de Osmanlı ve Mısır donanmasını yaktılar. (1827)
h) Osmanlı Devleti donanmasının yakılmasından sorumlu üç devletten tazminat isteyince Osmanlı-Rus savaşı (1828–1829) başladı. Rusya bu savaşta ilk defa Doğu'da Erzurum'a Batı'da Edirne'ye kadar ilerledi. Osmanlı Savaşı kaybetti. 1829'da Edirne Antlaşması imzalandı.
Buna göre;

Yunanistan'a bağımsızlık verildi, (ilk bağımsız olar azınlık)
Sırbistan'a özerklik, Eflak ve Boğdan'a ayrıcalık tanındı.
Rus ticaret gemileri Boğazlardan geçebilecekti

Sonuçlar:

Milliyetçilik hareketleri ilk kez bağımsızlıkla sonuçlandı.
Mora'nın elden çıkması, Mehmet Ali Paşa'nın başka isteklerde bulunmasına bu da Mısır meselesinin ortaya çıkmasına neden oldu.
Fransa bu durumdan yararlanarak Cezayir'i işgal etti. (1830)

Not: Osmanlı Devleti bu olayla ilk kez kendi kuvvetleriyle ne azınlıklara ne de Rusya'ya karşı başarılı olamayacağını gördü.

3. MISIR VE BOĞAZLAR SORUNU
Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı
Sebepleri:
Mehmet Ali Paşa'nın, Rus savaşında Osmanlı Devleti'ne yardım göndermemesi ve Mora valiliği yerine Suriye valiliğini istemesi II. Mahmut'un bu isteği kabul etmemesi.

Olayın Gelişimi
a) Oğlu İbrahim Paşa komutasında ilerleyen Mısır ordusu Suriye'yi işgal etti. Torosları geçerek Adana ve Konya civarında Osmanlı ordularını yenilgiye uğrattı.
b) Osmanlı, bunun üzerine Fransa ve İngiltere’den yardım istedi, fakat istediği yardımı alamadı.
Fransa M. Ali Paşa'dan yana tavır almış, İngiltere ise bu olayı fazla önemsememiştir.
c) Bunun üzerine II. Mahmut Rusya'dan yardım istedi, isteği kabul edildi ve Rus donanması kısa sürede İstanbul Boğazı'na geldi.
d) Başlangıçta bir iç sorun olarak görülen M. Ali Paşa, isyanı Rusya'nın donanmasını Boğazlardan geçirmesi üzerine uluslararası sorun haline geldi.
e) Rusya'nın, Osmanlı Devleti üzerindeki denetiminin artmasından korkan İngiltere ve Fransa olaya müdahale etti. Rusların boğazlardan çekilmesini, Mısır'la Osmanlı Devleti arasında barış yapılmasını sağladılar. Kütahya Antlaşması (1833) yapıldı. Buna göre;
Mehmet Ali Paşa'ya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak Suriye valiliği.
Oğlu İbrahim Paşa'ya Cidde valiliği yanında Adana valiliği verilecekti.
f) İngiliz ve Fransızlara güvenemeyen II. Mahmut 1833'te Rusya ile Hünkâr İskelesi Antlaşması'nı imzaladı.
Buna göre;

Bir savaş sırasında iki devlet birbirine yardım edecektir.
Rusya'ya bir saldırı olursa Osmanlı Devleti Boğazları diğer devletlere kapatacaktır.

1.Bu antlaşma boğazlar sorununun doğmasına neden oldu.
2. 8 yıl sürecek olan bu antlaşmayla Rusya, Karadeniz'deki güvenliğini sağlamıştır.
3.Osmanlı Devleti'nin Boğazlar üzerinde egemenlik hakkını kullandığı son antlaşmadır. Bundan sonra boğazlar uluslararası bir statüye bağlanacak ve Osmanlı Boğazlar konusunda tek başına karar alamayacaktı.

Kütahya Antlaşmasından memnun olmayan taraflar yeniden savaşa başladı. Rusya'nın Hünkâr iskelesi Antlaşması gereğince boğazlardan geçmesinden çekinen İngiltere ve Fransa olaya müdahale ederek iki tarafı masaya oturttu.turkeyarena.net Avusturya, Rusya, Prusya, İngiltere ve Osmanlı Devleti delegelerinin Londra'da yaptıkları görüşme sonucu 1840 yılında Londra Mukavelenamesi imzalandı.

Buna göre;

Mısır valiliği babadan oğula geçmek kaydıyla Mehmet Ali Paşa'ya kalacak fakat Mısır, Osmanlı Devleti'ne bağlı kalacaktır.
Suriye ve Adana, Osmanlı'da kalacaktır.
Mısır, Osmanlı'ya vergi vermeye devam edecektir.
II. Londra Antlaşması ve Boğazlar Sorununun Çözümü
İngiltere, Rusya, Avusturya, Prusya, Fransa ve Osmanlının katıldığı konferansta Boğazların gelecekteki statüsüyle ilgili kararlar alındı.

1. Boğazlar Osmanlı egemenliğinde kalacaktır.
2. Barış zamanında Boğazlardan hiçbir savaş gemisi geçmeyecektir. (Böylece Boğazlar uluslararası bir statüye bağlandı)
Yorum:
Rusya'nın Hünkâr iskelesi Antlaşması'yla Boğazlar üzerinde sağladığı denetim sona ererken İngiltere, sömürgelerine giden yolu güvenlik altına almıştır.
Fransa, Rusya'yı bölgeye sokmamış, ancak yakın olduğu Mehmet Ali Paşa'yı da koruyamamıştır.
Rusya, Mehmet Ali Paşa'nın güçlenmesini engellemiş; ancak Boğazlar üzerinde sağladığı üstünlüğü yitirmiştir.

4. KIRIM SAVAŞI (1853–1856)
Sebepleri:
a) Yapılan ıslahatlarla Osmanlının güçlenmesinin Rusya'yı rahatsız etmesi.
b) 1848 ihtilallerinin etkisi ile ayaklanan ve Rusya ve Avusturya karşısında yenilen Macar mültecilerinin Osmanlıya sığınması, bütün baskılara rağmen mültecilerin geriye verilmemesi.
c) Rusya'nın 1841 Boğazlar Sözleşmesi'nin bağlayıcı hükümlerini değiştirerek boğazlara inmek istemesi.
d) 1848 ihtilalleri sonucu Avrupa’daki karışıklıklar.
e) Osmanlı Devleti'nin, güçlü bir Rusya istemeyen İngiliz ve Fransız elçileriyle anlaşarak Rusya'nın isteklerini reddetmesi.
İngiltere, Fransa ve Piyemonte Devletlerinin Savaşa Girmesi
Rusya, İngiltere’ye Osmanlı'yı paylaşmayı teklif ettiyse de reddedildi, isteklerini zorla gerçekleştirmek isteyen Rusya'nın Eflak ve Boğdan'ı işgal etmesi üzerine savaş başladı. Ruslar Sinop'ta bulunan Osmanlı donanmasını yaktılar. Kafkasya’ya saldırarak Kars'ı ele geçirdiler. Bunun üzerine İngiltere, Fransa, Piyemonte devletleri Osmanlı Devleti'yle anlaşarak Rusya'ya savaş açtılar. Rusya yenildi. Çar I. Nikola'nın ölümü ile yerine geçen Aleksandr barış istedi. 1856 Paris Antlaşması imzalandı.

Buna göre;

Osmanlı Devleti Avrupa Devletleri Konseyine kabul edilecek ve devletler genel hukukundan yararlanacaktır.
Osmanlının toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı Avrupa'nın ortak garantisi altına alınacaktır.

Not: Bu maddeyle Osmanlı Devleti topraklarını kendi gücüyle koruyamayacak durumda olduğunu kabul etmiş oldu.
Boğazların statüsü 1841 Londra Antlaşması’ndaki gibi kalacaktır.
Karadeniz tarafsız hale gelecek, hiç bir devlet burada donanma ve tersane bulundurmayacaktır.

Not:
1. Rusya'nın Karadeniz'de güç kazanması önlenerek Osmanlı Devleti korunmuştur.
2. Osmanlı Devleti de aynı şarta tabii olacağından yenik devlet durumuna düşmüştür.

Eflak ve Boğdan Avrupa'nın kefilliği altında muhtar (özerk) olacaktır.
Tuna Nehri'nde, ticaret gemileri serbestçe dolaşabilecek, bu dolaşımı antlaşmayı imzalayan devletlerin oluşturacağı bir komisyon belirleyecektir.

Bu iki madde Rusya'nın güçlenmesini engellemek amacıyla getirilmiştir.
1856 Islahat Fermanı'na göre yapılacak, Islahatlara hiç bir Avrupa devleti karışmayacaktır.

Not: Her ne kadar böyle söylenmiş ise de tam aksine Osmanlı Devleti'nin içişlerine daha fazla karışmışlardır
1. Osmanlı Devleti ilk kez Kırım Savaşı sırasında borç almıştır.
2. Avusturya ve Prusya Kırım Savaşı’na katılmadıkları halde Paris Konferansı'na katılmışlardır.
3. İtalya birliğini kurmaya çalışan Piyemonte büyük devletlerin desteğini almıştır.

5. BALKAN AYAKLANMALARI VE İSTANBUL KONFERANSI (1876)
Rusya 1856 yılında Kırım Savaşı’nı kaybettikten sonra Panislavizm Politikasına ağırlık vermeye başlamıştı.

Amaç:
Slav ırkından ve Ortodoks mezhebinden olan ulusları himayesi altına alarak Akdeniz’e çıkmak, Hint yolu üzerinde sömürgeler elde etmektir. Hedefine ulaşmak için Balkan milletlerini Osmanlı Devleti'ne karşı kışkırtmıştır.

Aşamalar:
a) Hersek'te başlayan isyan, Bulgaristan ve Sofya'ya kadar yayıldı.
b) Ayaklanma bastırılınca büyük devletler Osmanlıya muhtıra verdi.
c) Osmanlı Devleti bunu dikkate almadı ve isyanı teşvik eden Sırplara saldırdı.
d) İngiltere’nin araya girmesiyle sorunu çözmek için Rusya, Almanya, Fransa, İtalya ve Osmanlı'nın katıldığı İstanbul Konferansı (1876) toplandı.
e) Osmanlı Devleti büyük devletlerin kendi içişlerine karışmasını önlemek için l. Meşrutiyet’i ilan etti.
g) Bunu dikkate almayan Avrupa, Bosna Hersek'e özerklik verilmesini istedi. Osmanlılar bu istekleri reddedince Rusya Osmanlı Devleti'ne savaş açtı.

6. 1877–1878 OSMANLI RUS SAVAŞI (93 HARBİ)
Sebepleri:
a) Osmanlı Devleti'nin İstanbul Konferansı kararlarını kabul etmemesi.
b) 1870’de İtalya, 1871’de Almanya'nın birliğini kurarak Avrupa güçler dengesinde önemli değişiklikler meydana getirmesiyle Rusya'nın 1870’de Paris Antlaşması'nın Karadeniz’in tarafsızlığı ile ilgili maddesini tanımadığını ilan etmesi.
Ruslar Kafkaslar ve Balkanlardan saldırıya geçti.turkeyarena.net Doğu'da Ahmet Muhtar Paşa'nın gayretlerine rağmen Erzurum'a, Balkanlardan ise Gazi Osman Paşa'nın savunduğu Plevne'yi alıp Yeşilköy önlerine kadar ilerlediler. II. Abdülhamit barış istedi.

Ayestafanos Antlaşması (3 Mart 1878)
a) Sırbistan, Romanya ve Karadağ tam bağımsız olacaktır.
b) Bosna- Hersek’e özerklik verilecektir.
c) Kars, Ardahan, Batum ve Doğu Beyazıt Rusya’ya bırakılacaktır.
d) Karadeniz'den Ege'ye uzanan Balkanlar'ı ve Makedonya'yı içine alan büyük bir Bulgaristan kurulacaktır.
e) Girit ve Ermenistan'da Islahat yapılacaktır.
f) Osmanlı Ruslara savaş tazminatı ödeyecektir.

Önemi:
Rusya'nın güçlenmesini istemeyen İngiltere, Almanya ve Avusturya'nın itirazı üzerine antlaşma yürürlüğe girmemiş Ayestafanos'un yerine Berlin Antlaşması kabul edilmiştir.
Osmanlı Tarihinde imzaladığı halde yürürlüğe girmeyen ilk antlaşmadır.

Berlin Antlaşması (13 Temmuz 1878)
Alman Başkanı Bismark'ın başkanlığında Berlin Konferansı toplandı.
a) Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın bağımsızlığı aynen kabul edildi.
b) Bulgaristan üçe ayrıldı.
I. Bölge: Osmanlıya bağlı vergi veren bir Bulgar
II. Bölge: Valisi Avrupa devletleri tarafından seçilerek Osmanlıya bağlı kalacak Doğu Rumeli
III. Bölge: Islahat yapmak şartıyla Osmanlı'ya bırakılan Makedonya toprakları
c) Bosna-Hersek'in yönetimi Avusturya'ya bırakıldı.
d) Doğu Beyazıt Osmanlılara bırakıldı.
e) Teselya Yunanistan'a bırakılacak
f) Osmanlı Girit ve Ermenistan'da ıslahat yapacaktır. (İlk kez Ermeni Meselesi gündeme gelmiştir.)
g) Osmanlı savaş tazminatı ödeyecektir.

Antlaşmanın Önemi:
1. Osmanlı Devleti bu tarihten sonra hızla dağılmaya başladı.
2. Rusya ile Osmanlı Devleti arasında l. Dünya Savaşı'na kadar barış devri başladı.
3. İngiltere Osmanlı'yı korumaktan vazgeçip parçalama politikasına başladı.

BERLİN ANTLAŞMASI’NDAN SONRA OSMANLI DEVLETİ’NİN ELİNDEN ÇIKAN YERLER
1. Kıbrıs'ın İşgali (1878)
İngiltere Osmanlı Devleti'ni Rusya'ya karşı korumak bahanesiyle adayı işgal etti.
2. Tunus'un Elden Çıkışı (1881)
İngiltere karşısında Akdeniz’de güç kazanmak isteyen Fransa tarafından işgal edildi.
3. Doğu Rumeli Ayaklanması (1886)
Doğu Rumeli’de çıkan ayaklanma sonucunda Osmanlı Hıristiyan valiliği görevinden alarak bölgenin valiliğini Bulgar Prensliğine bağladı.
II. Meşrutiyetin ilanı sırasında Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.turkeyarena.net Böylece Doğu Rumeli de elden çıktı.
4. Girit Meselesi (1897)

Sebep:
Yunanistan’ın 1896’da Girit'te isyan çıkarıp burayı almak istemesi.
Gelişimi ve Sonuçları:
a) Osmanlı Ordusu Dömeke Meydan Muharebesi’nde Yunanlıları yenerek Atina’ya doğru ilerledi.
b) Rusya ve diğer Avrupa devletlerinin araya girmesiyle İstanbul’da bir konferans toplanarak barış yapıldı.
Buna göre;

Yunanlılar Girit’ten çekilecektir.
Osmanlı'ya tazminat ödenecektir.
Girit özerk hale getirilip Yunan krallık soyundan valilerce yönetilecektir.

Uyarı:
1. Girit'te daha önce Halepa Fermanı'yla ıslahat yapılmıştı.
2. Bu barış Girit'in elden çıkmasına zemin hazırladı. 1908 yılında II. Meşrutiyet olayları sonucunda Yunanlılar Girit'in kendilerine ait olduğunu ilan etti. II. Balkan Savaşı sonucunda imzalanan Londra Antlaşması'yla Girit Yunanistan’a verildi.
3. 1908’de Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti.
4. 1908’de Bosna - Hersek Avusturya tarafından ilhak edildi.

Bu dönem ıslahatlarının yapısal özelliği XVII ve XVIII. yüzyıldakilere göre farklıdır. XIX yüzyıl'da her alanda (askeri, idari, kültürel, sosyal ve ekonomik) ıslahat yapılmıştır.

II. MAHMUT DÖNEMİ ISLAHATLARI (1808-1839)
A Hükümet ve Yönetim Alanında Islahatlar:
Çok yönlü ıslahatlar ilk kez bu dönemde gerçekleşmiştir. II. Mahmut devlete batılı bir karakter vermeye çalışmış yaptığı ıslahatlarla Tanzimat döneminin hazırlayıcısı olmuştur.
1. Sened-i İttifak (1808) Ayanlarla Padişah arasında imzalanmıştır. Bu sözleşmeye göre;
Ayanlar devlet emirlerine ve yapılacak ıslahat hareketlerine itaat edeceklerdir. Buna karşılık bulundukları yerlerde devlet adına vergi ve asker toplayabileceklerdir.

Önemi
a. Bu senetle Padişah ayan denen derebeylerin varlığını elde etmiş oldukları hakları tanımış oluyordu. Bu durum devletin bazı derebeylerine söz geçiremeyecek kadar zayıfladığını kanıtladı.
b. Sened-i ittifak padişahın yetkilerini kısıtlayan ilk belgedir, bu açıdan İngiltere 1215'te kabul edilen Magna Carta'ya benzetilebilir.
2. Divan örgütü kaldırılarak yerine Bakanlar Kurulu getirildi.
3. Devlet memurları iç işleri ve dış işleri olarak ikiye ayrıldı.
4. Memurlar için rütbe ve nişan sistemi kabul edildi.
5. Devlet hizmetinde çalışanların öldükten sonra mallarına el konulması kuralı kaldırıldı. (Müsadere)
6. Tımar ve zeamet kaldırılarak, devlet memurları maaşa bağlandı.
7. Eski büyük iller bölünerek yenileri kuruldu. Başına devletten maaş alan valiler atandı.
8. Askeri işleri düzenlemek için Askeri Şurası, adalet işleri için Adliye Meclisi, bürokrasiyi düzenlemek içir Bab-ı Ali Şurası kuruldu. (Bugünkü Danıştay'ın ilk örneği)

B. Askeri Alanda Islahatlar
1. Alemdar Mustafa Paşa Sekban-ı Cedid adlı yeni bir ocak kurduysa da Yeniçeriler tarafından kendisiyle birlikte ortadan kaldırıldı.
2. II. Mahmut Eşkinci Ocağı'nı kurdu. Bu ocakta Yeniçerilerin tepkisini çekince Padişah halkı da arkasına alarak Yeniçeri Ocağı'nı kaldırdı. (1826) Yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusunu kurdu.

Not: Böylece devlet otoritesi tekrar kurulmuştur.
3. Askeri amaçlar için ilk kez nüfus sayımı yapıldı.

C. Eğitim Alanında Islahatlar
1. Harp Okulu
2. Tıp Okulu
3. Rüştiye ve Edebiye adıyla Orta dereceli okullar açıldı.
4. İlköğretim zorunlu hale getirildi.
5. Devlet memuru yetiştiren okullar açıldı. (Mekteb-i Maarif-i Adliye)
6. İlk defa Avrupa'ya öğrenci gönderildi.

Not: Medreselerin yanında yeni tarzda eğitim veren okullar açıldığı için toplumda kültür ikiliği doğmuştur.

D. Ekonomi Alanında Islahatlar
1. Bu alandaki ıslahatlar esaslı ve verimli olmadı. Ülke Batı mallarıyla dolmuştu. Paranın dışarıya akmasını önlemek için memur ve asker elbiselerinin yerli kumaşlardan yapılması istendi.
2. Batılı tüccarlarla rekabet edebilmesi için Türk tüccarlarına gümrük kolaylıkları sağlandı. Ancak batılı sanayi ile rekabet edemedi.
3. Çuha fabrikası kuruldu.
Not: Bu dönemde Mehmet Ali Paşa ayaklanması ile ilgili Batılı devletlerden destek sağlanabilmesi için ödünler verildi, İngiltere 'ye 1838'de Balta limanı Antlaşması ile önemli ticari ayrıcalıklar tanındı. Ülke açık pazar haline geldi.

E. Sosyal ve Kültürel Alanda Islahatlar
1. Takvim-i Vakayi gazetesi çıkarıldı, (ilk resmi gazete)
2. Posta ve karantina servisleri kuruldu.
3. ilk pasaport uygulaması getirildi.
4. Devlet memurlarına fes giyme zorunluluğu getirildi.
5. Müsadere usulü kaldırıldı.
6. Devlet dairelerine II. Mahmut'un resmi asıldı.
7. Ayanlarla mücadele edilerek devlet otoritesine bağlanmaları sağlandı.

TANZİMAT DÖNEMİ ISLAHATLARI (1839–1876)
II. Mahmut'un yerine geçen l. Abdülmecid döneminde batılı devletlerin desteğini kazanmak amacıyla reform programı 1839'da Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Parkı'nda kabul edilmiştir.

Fermanın Esasları

Müslüman ve Hıristiyan halkın can, mal, namus ve ırz güvenliğinin sağlanması
Vergilerin herkesin gelirine göre, düzenli bir şekilde alınması.
Askerlik işlerinin düzene konulması, askere alma ve bırakmanın sağlam esaslara bağlanması.
Mahkemelerin açık yapılması, hiç kimsenin haksız biçimde, yargılanmadan idam edilmemesi.
Herkesin mal ve mülküne sahip olması, bunu miras olarak bırakabilmesi (Müsadere usulünün kaldırılması).
Rüşvet ve iltizamın kalkması.

Fermanın Özellikleri

İlk defa bir Osmanlı Padişah’ı, sınırsız olan yetkilerinin üstünde bir kanun gücünü tanımış oldu.
Hukukta, müslim, gayri müslim eşitliği sağlanmıştır.
Askerlik ocak hizmeti şeklinden vatan hizmeti şekline dönüşmüştür.
Müsadere usulünün kaldırılması ile özel mülkiyete geçiş sağlanmıştır.
ilk defa Avrupa tarzında mahkemeler kurularak kanunlar yapılmıştır (Nizamiye mahkemeleri).
Osmanlılarda demokrasi ve anayasacılık hareketinin başlangıcı olmuştur.

Sonuç
Tazminat fermanı Müslümanlar tarafından tepkiyle karşılanmışken gayri müslim halk tarafından yeterli görülmemiştir. Islahatları çıkarlarına uygun bulmayan Rusya, Panslavist propagandalarını arttırarak azınlıkları Osmanlı Devlet'inden yeni haklar almaya itmiştir.

ISLAHAT FERMANI (1856)
Kırım Savaşı'nda İngiltere ve Fransa'dan yardım alan Osmanlı Devleti bu devletlerin kendi içişlerine karışmasını önlemek amacıyla 1856 yılında Islahat Fermanı adıyla yeni bir ferman ilan etmiştir. Tanzimat Fermanı'ndan farkı sadece azınlıklar için bazı haklar öngörmesidir.

Fermanın Esasları
1. Hıristiyan ve Musevileri küçük düşürücü sözlerin kullanılmaması.
2. Hıristiyanların da Türk ve Müslümanlar gibi devlet memuru olmaları, her çeşit eğitimi ve öğretim kurumlarına girmeleri.
3. İşkence dayak ve angaryanın kaldırılması.
4. Vergilerin herkesin gelirine göre alınması.
5. Hıristiyanlara tam bir inanç özgürlüğü tanınması, okul hastane ve kiliselerin onarımı, yeniden inşası.
6. Mahkemelerin açık olması herkesin kendi dinine göre yemin etmesi.
7. Askerlik için nakdi bedelin kabul edilmesi
8. Hıristiyanların il meclislerine üye olabilmeleri.
9. Azınlıkların da vergilerini vermek şartıyla mal ve mülk sahibi olmaları.
10. Gayri müslim halkın da şirket ve banka gibi ticari kurumlar kurabilmeleri.

Fermanın Özellikleri

Büyük devletler bu fermanı Osmanlı Devleti'nin içişlerine müdahale etmek için kullanmışlardır.
Ferman, Osmanlı Devleti içindeki Hıristiyanları Müslümanlarla eşit haklara kavuşturmayı esas almıştır.
Görünürdeki amaç bir Osmanlı toplumu meydana getirmektir. Ancak sadece Müslüman olmayanların ayrıcalıklarını genişletmiştir.
Müslümanlara yeni bir şey getirmediği gibi Gayri müslimler daha fazla haklara sahip olmuşlardır.
Osmanlı Devleti'nin hızla dağılmasında etkisi büyük olmuştur.

I. MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1876–1878) VE KANUN-I ESASİ (1876)
I. Meşrutiyetin Hazırlanması
Tanzimat döneminde Avrupa'yı yakından tanıyan pek çok Türk aydını yetişti. Avrupalıların yeni Osmanlılar adını verdikleri, meşrutiyet yanlısı aydınların başında Mithat Paşa, Namık Kemal, Ziya Paşa gibi kimseler vardı.
Yeni Osmanlılar, Osmanlı Devleti'nin toprak bütünlüğünü korumak, Batılı Devletlerin içişlerimize karışmasını önlemek, bağımsızlık hareketlerinin önüne geçebilmek için, katılımı ve denetimi sağlayacak bir parlamentonun kurulmasını tek çıkar yol olarak görmeye başladı. Abdülaziz tahttan indirilerek V.Murat getirildi.turkeyarena.net Ardından Meşrutiyet yönetimini kabul edeceğini vaat eden II. Abdülhamit Padişah yapıldı. II. Abdülhamit, Balkan bunalımının büyük devletlerle birlikte İstanbul’da görüşüldüğü konferans sırasında Kanun-i Esasi'yi ilan etti. Kanun-i Esasi, devletlerarasında beklenen etkiyi yapmadı.

I. Meşrutiyetin Getirdiği Yenilikler
1. Halk dolaylı da olsa ilk kez Padişah yanında yönetime katılma hakkı elde etti.
2. Meşrutiyet'in özünü anayasal ve temsili bir sisteme geçişi oluşturuyordu. Bu nedenle yönetimin demokratikleşmesi ve devletin hukuka bağlı hale gelmesi önemli bir aşama sayılırdı, ancak bu adım yeterli değildi. Çünkü son söz söyleme hakkı yine Padişaha aitti.
3. Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası ilan edildi. (Kanun-i Esasi)

Kanuni Esasi'nin Esasları

Yürütme görevi başkanlığı padişahta olmak üzere bakanlardan oluşan Bakanlar kuruluna aittir. (Vekiller heyeti)
Yasama yetkisi Ayan ve Mebusan Meclisine aittir.
Seçimler 4 yılda bir yapılır.
Ayan Meclisi üyeleri Padişah tarafından atanır.
Meclis-i açma kapama yetkisi padişaha aittir.

Meclis-i Mebusan'ın Kapatılması
II. Abdülhamit 1877-78 (93 harbi) Osmanlı-Rus Savaşı'nın çıkmasını gerekçe göstererek Meclis-i Mebusan'ı kapatmış Meclisin kapanmasının gerçek sebebi ise savaş sırasında azınlık millet vekilleriyle Müslüman milletvekillerinin bir arada çalışamayışı meclisin tıkanmasıdır.

kaynak

BEĞEN Paylaş Paylaş

SİLENTİUM EST AURUM

Cevapla

Safi

SMD MiSiM

24 Şubat 2016 Mesaj #6

SMD MiSiM

OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN ÇÖKÜŞ NEDENLERİ

İÇ NEDENLER
1 Başlangıçta devletin kuruluşunda itici bir güç olarak kullanılmış olan din faktörü yorum farklılığı nedeniyle daha sonraları yıkılışta önemli bir etkiye sahip olmuştur. Özellikle ULEMA adıyla ortaya çıkan din adamları sınıfı batıdaki Katolik kilisesi gibi hareket etmiştir. Bu durum devleti tüm alanlarda özellikle eğitim alanında bir yıkılışa götürmüştür.
2 Devleti yöneten kadrolar başlangıçta Türk kadrolardan oluşuyordu. Fatih’ten sonra devşirme sistemiyle kul adamlar kullanılmaya başlanınca milletle devlet arasında kopukluklar baş göstermiştir.
3 Başlangıçta olan gelir fazlalığı daha sonraki dönemde çeşitli nedenlerle azalınca ekonomi oldukça bozulmuştur. Ekonomi bozulunca toprak sistemi bozuldu. Nüfus artışı nedeniyle ve toprak düzeninin bozulmasıyla göçler başladı. Bu durum iç güvenliği oldukça olumsuz etkilemiştir.
4 Celali Ayaklanmaları, Anadolu insanı başlangıçta devletle hiçbir sorunu olmadığından rahat yaşıyordu. Ancak toprak düzeninin bozulması sonucu halk üzerine yüklenen vergiler artınca halk ya toprağı terk etmiş ya da çevredeki köylülerin birleşmesiyle ayaklanma yolunu seçmiştir. Bu durum Anadolu’nun kan gölü haline gelmesine neden oldu.
5 Sufi Ayaklanmaları, Devlet daha önce medreselerinde okuyan öğrencileri öğrenimleri bitince görevlendirebilirken öğrenci sayısının artışıyla her öğrenciye iş bulamaz hale gelince mezun olan öğrenciler köylülerle birleşerek ayaklanma çıkarmaya başladılar. Bu ayaklanmalara sufi ayaklanmaları denir.

DIŞ NEDENLER
1 Avrupa’da ortaçağın bitmesiyle önemli bir gelişme yaşandı. Rönesans ve Reformla Avrupa dünya uygarlığının yeni lokomotifi haline gelmiş ve teknoloji üretmeye başlamıştır. Doğudan getirilen barut, saat, kağıt, pusula, matbaa daha da geliştirilerek büyük bir gelişme gösterilmiştir.

DEVAMI : Osmanlı İmparatorluğu - Gerileme ve Çöküş Dönemi

BEĞEN Paylaş Paylaş

SİLENTİUM EST AURUM

Cevapla

Cevap Yaz