Rogier van der Weyden

VAN DER WEYDEN (Rogier) ya da ROGİER DE LA PASTURE, güney hollandalı ressam (Tournai 1399/1400 ?- Brüksel 1464). Bir bıçakçının oğluydu; Brüksel'e yerleşti ve 1435'te bu kentin resmi ressamı oldu. Büyük ölçüde yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan brükselli adsız ressam Flömallelı* Usta'nın üslubundan etkilendi. Kimi uzmanlar Flömallelı Usta' ya mal edilen yapıtların bir bölümünün genç Rogier’nin elinden çıktığını ileri sürmüşlerdir. Bugün bu sav genellikle bırakılmıştır. Van der VVeyden, kısa zamanda ün yaptı ve önemli kişilerden siparişler aldı. 1450’de, bir kutsal yıl dolayısıyla İtalya'ya gitti. O dönemin İtalyan resminin bazı yanlarından etkilenmiş olduğu kesin gözükmektedir.
Yapıtlarının listesinin çıkarılması (yapıtlarında ne imza, ne tarih vardır) güç ve tartışmalı olmuştur. Bununla birlikte, Louvain okçuları için yapılmış olan Çarmıhtan indirilip (Prado, Madrid) adlı büyük panonun onun elinden çıktığı herkesçe kabul edilir. Kendine özgü patetik anlayışı bu tabloda dikkat çekecek biçimde belirgindir. Isa'nın çilesi, Meryem üçkanatlısı'nda (Granada krallık capellası ve New York Metropolitan Museum; Berlin-Dahlem’de aynı adlı başka bir yapıtı bulunmaktadır) ve El Escorial'daki büyük Çarmıha geriliş tablosunda benzer biçimde vurgulanmıştır. N. Rolin için yapılmış büyük Son Yargı, zarifliğiyle, sanatçının bir başka eğilimini yansıtır Pıerre Bladelin'in Nativitas'ı. Vaftizd Yahya sunakarkalığı (her ikisi de Berlin'de) ve Müneccimlerin tapınması üçkanatlısı'nda (Münih pinakoteki), ilk yapıtlardaki patetik vurguyu bir yana bırakarak, çok daha gelişmiş bir üsluba ulaşır. Anılmaya değer öbür yapıtları şunlardır: Tournai piskoposu Jean Chevrot için yapılmış olan ve ikonografi açısından büyük değer taşıyan Yedi dinsel işlem sunakar- kalığı (Anvers Güzel sanatlar müzesi); belden yukarı figürlere yer veren, Alpler’in kuzeyinde yapılmış ilk resim sayılan Braque üçkanatlısı (Louvre). Öte yandan, bir bağışçı figürü ile Meryem ile Çocuk İsa' yı, aynı ikikanatlıda büst olarak gösterme düşüncesini Rogier'in ortaya attığı ya da geliştirdiği sanılır (belirgin bir plastik nitelik taşıyan, Laurent Froimont'un ikikanat- lısı: Meryem Caen müzesi'nde, bağışçının portresi ise Brüksel Güzel sanatlar müzesi’ndedir; daha geç bir tarihte gerçekleştirildiğini ortaya koyan çizgisel bir üslubu yansıtan Aziz Philippos ikikanatlısı: San Marino [ABD] ve Anvers). Bundan başka Meryem'in saçlarını tarayan aziz Luka (birçok örneği vardır; bunlardan biri Boston'dadır) konusunu ele alan bir tabloyla, Anvers, Brüksel, New York ve Washington’da bulunan çeşitli portre çalışmaları da ona mal edilir Van der VVeyden, sanatı ve yapıtlarıyla, yaşadığı dönemin sanatçıları ve özellikle Almanya'da kendisinden sonra gelen ressamları derinden etkilemiştir.