Adıyaman MsXLabs.org &Temel Britannica Tarih Adıyaman Anadolu'nun en eski yerleşme yerlerinden biridir. İlde yapılan çeşitli kazılarda İÖ 3000 yıllarına uzanan kalıntılar bulunmuştur. Tarihöncesi insanların toplu halde yaşadıkları büyük mağaralarda, o çağlardan kalma sütunlara, balkonlara, bölmelere ve su kuyularına rastlanır. Adıyaman'a ilişkin yazılı belgeler Hititler'le başlar. İÖ 1650-1340 yılları arasında Hititler'in egemen olduğu bölgede daha sonra Mitanni, Urartu, Asur, Med, Pers ve Roma uygarlıkları kurulmuştur. Bu yöre ortaçağ sonlarına kadar Mezopotamya, Suriye ve Anadolu arasında, ticaret yollarının geçtiği önemli bir merkez olmuştur. Bölgede İÖ 69 - İS 72 yılları arasında egemen olan Kommagene Krallığı, batı ve doğu kültürlerinin iç içe geçtiği bir uygarlıktı.
Kâhta ilçesinin kuzeyindeki Nemrut Dağı'nda, Kommagene Krallığı'ndan kalma ışık tanrısı heykeli. Kommagene Krallığı'nın dinsel merkezi olan Nemrut Da-ğı'ndaki kalıntılarda bu özellik görülür. Bölgede Roma döneminden kalan yapılar arasında ünlü Cendere Köprüsü günümüze kadar ulaşabilmiştir. Arap ve Bizans devletleri arasında sınır kenti olan Adıyaman bölgesini, Malazgirt Savaşı'nı izleyen yıllarda Selçuklular ele geçirdi. Haçlı Seferleri sonrasında Artuklular, Eyyubiler ve Dulkadiroğulları'nın etkisine giren bölge, 1517'de, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında Osmanlı Devleti'ne bağlandı. Bugünkü Adıyaman ili 1954'te oluşturuldu. Ekonomi
Nemrut Dağı, Adıyaman yöresinde egemenlik kurmuş olan Kommagene Krallığı'nın en ünlü tapınma merkezlerinden biriydi. Taştan yapılmış tanrı ve yarıtanrı başları bu tapınağın kalıntılarıdır.
Nüfusun yüzde 88'inin geçim kaynağı tarımsal üretim ve hayvancılıktır. Buğday, arpa, pirinç gibi tahıllar, tütün, pamuk, şekerpancarı gibi sanayi bitkileri, nohut, kırmızı mercimek gibi baklagiller yetiştirilir. Üzüm, elma, armut, incir gibi meyveler ve antepfıstığı ilin başlıca ürünleridir. Besni ilçesinde 25 çeşit üzüm yetiştirilir ve bu üzümlerden yurt çapında tanınan güzel kokulu pekmezler yapılır. Göl-başı'nda üretilen şekerpancarı da Malatya Şeker Fabrikası'nda işlenir. İlin en önemli sanayi kuruluşu çimento fabrikasıdır. Bunun yanı sıra Sümerbank'ın pamuklu dokuma, Türkiye Süt Endüstrisi Kurumu'nun peynir ve tereyağı fabrikaları, Türkiye Et ve Balık Kurumu'nun soğuk hava depoları vardır. Adıyaman'da petrol, krom ve bakır madenleri bulunur. 1958'den bu yana il merkezi yakınındaki Toybelen'de petrol çıkarılmaktadır. Türkiye Petrolleri'nin 38 petrol kuyusundan günde ortalama 1.500 varil petrol elde edilir. 1988'de Adıyaman kenti yakınlarında açılan bir kuyudan da petrol çıkmıştır. Toplum ve Kültür Tarihöncesinden bu yana çeşitli uygarlıkların yerleşim yeri olan Adıyaman bölgesi zengin bir kültür birikimine sahiptir. Adıyaman, Selçuklular zamanında Anadolu'ya gelen Türkmen topluluklarının yerleştiği bölgelerden biridir. Hayvancılıkla geçinen aşiretler yaz mevsiminde sürüleriyle birlikte yaylalara çıkarak, keçi kılından dokunmuş, sıcağı ve soğuğu geçirmeyen "karaçadır"larda yaşarlar. Adıyaman'ın özellikle kırsal yörelerinde şalvar ve başa takılan poşu erkek giyiminin özelliğidir. Kadınlar ise gümüş takılarla süslü başlık giyerler. Yörenin, sevda konularını işleyen uzun havaları ünlüdür. Adıyaman ilinde, halıcılık ve bakırcılık başta olmak üzere çeşitli el sanatları gelişmiştir. El tezgâhlarında yünden dokudukları rengârenk halı ve kilimlerde genellikle kendi yaptıkları kökboyaları kullanırlar. Türkmenler arasında göçebe yaşantısı için gerekli araç ve gereçlerin yapımına yönelik ağaç oymacılığı da önemli el sanatlarındandır. Yörenin dantel ve oyaları, atkı, poşu, eldiven, çorap gibi el örgüsü giysileri ünlüdür. İl Merkezi: Adıyaman Adıyaman kenti, kuzeydeki dağların eteklerinden sonra başlayan düzlüklerde kuruludur. Emeviler zamanında, 8. yüzyılda kurulan kente, Emevi komutanı Mansur İbn Cavana tarafından bir kale yaptırılmıştır. Bizans saldırılarına karşı yapılan bu üç kapılı kale daha sonra Abbasi Halifesi Harun Reşid döneminde onarılmışsa da bugün yıkıntı halindedir. Kente 5 km uzaklıktaki Pirin köyü mağaraları eski Perre uygarlığından kalmadır. Bu mağaralar Roma döneminde mezar olarak kullanılmıştır. 1982'de açılan Adıyaman Mü-zesi'nde kazı buluntuları, Roma ve Selçuklu paraları, süs eşyaları sergilenmektedir. Kentin nüfusu 71.644'tür (1985). Kaynak: MsXLabs.org &Temel Britannica