Evren Kenan
(17 Temmuz 1917; Alaşehir, Manisa - 9 Mayıs 2015; Ankara)
Türkiye Cumhuriyeti'nin yedinci cumhurbaşkanı olan Kenan Evren, Manisa'nın Alaşehir ilçesinde doğdu. İlk ve ortaöğrenimden sonra KaraHarp Okulu'nu 1938'de bitirdi. 1940'ta Topçu Okulu'nu bitirip topçu subayı olarak orduya katıldı. 1946'da girdiği Kara Harp Akademisi' ni de 1949'da bitirerek kurmay yüzbaşı oldu. Bir süre genelkurmayda ve 1. Ordu'nun çeşitli kurum ve birimlerinde görev aldı. 1958-59 yıllarında 9. Kore Türk Tugayı'nda kurmay başkanlığı yaptı.
1964'te tuğgeneral olan Kenan Evren, 1967'de tümgeneralliğe, 1970'te korgeneralliğe, 1974'te de orgeneralliğe yükseltildi. 1976-77 yılları arasında Ege Ordu Komutanlığı ve 1977-78 yıllarında Kara Kuvvetleri Komutanlığı görevinde bulunduktan sonra 6 Mart 1978'de genelkurmay başkanı oldu.
Kenan Evren bu görevi yürütürken Aralık 1979'da öbür kuvvet komutanlarıyla birlikte, cumhurbaşkanına bir uyarı mektubu göndererek, iki büyük siyasal parti olan Adalet Partisi ile Cumhuriyet Halk Partisi'nin işbirliği yapmasını ve ülkeyi birlikte yönetmesini önerdi. Önerilerden sonuç alınmadığı, ülkenin içinde bulunduğu bunalımdan kurtulması gerektiği gerekçesiyle ordu, Kenan Evren'in başkanlığında ve emir komuta zinciri içinde yapılan bir harekât ile 12 Eylül 1980'de ülke yönetimine el koydu. Meclis kapatddı; bütün yasama ve yürütme görevlerini beş orgeneralden oluşan Milli Güvenlik Konseyi üstlendi. Kenan Ev-ren'in başkanlığını yaptığı konsey, televizyon ve radyoda yayımladığı bildirilerde ülkenin iç ve dış düşmanlarca iç savaş eşiğine getirildiğini, devlet organlarının çalışamaz durumda olduğunu, siyasal partilerin kısır çekişmeler içinde kaldığını belirtti. Milli Güvenlik Konseyi bütün yurtta sıkıyönetim ilan etti. Siyasi partilerin yöneticilerini gözetim altına aldı. Feshedilen hükümetin yerine emekli oramiral Bülend Ulusu başkanlığında yeni bir hükümet kuruldu. Kenan Evren yurt gezilerine çıkarak yaptıkları askeri harekâtın amaçlarını açıkladı.
1981'de Milli Güvenlik Konseyi'nce seçilen üyelerle Danışma Meclisi açıldı. Danışma Meclisi bir anayasa taslağı hazırladı. 1982'de kabul edilen anayasanın geçici birinci maddesi ile Kenan Evren yedi yıl için cumhurbaşkanı seçilmiş oldu.
Yeni anayasa ile cumhurbaşkanının görev ve yetkileri de genişletiliyordu. Bu yetkiler arasında Devlet Denetleme Kurulu, kısaca YÖK diye adlandırılan Yüksek Öğretim Kurumu, Anayasa Mahkemesi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Yargıtay üyeleri ile cumhuriyet başsavcısını seçmek de vardı. Ayrıca seçimlerin yenilenmesine karar vermek, yasa hükmünde kararname çıkarmak, sıkıyönetim ve olağanüstü hal ilan etmek gibi yetkilere de sahip oldu.
1983'te Genelkurmay Başkanlığı görevinden emekliye ayrılan Kenan Evren cumhurbaşkanı olarak görevini sürdürmektedir.
Msxlabs & Temel Britannica
