Çavuşkuşu ve hüthüt adıyla da tanınan ibibik (Upupa epops), başındaki gösterişli tepeliği ve siyah-beyaz nakışlı kanatlarıyla çok güzel bir kuştur. Yaklaşık 28-30 cm uzunluğundaki bu kuşların dişisi ile erkeği birbirine çok benzer. Her ikisinin de tepeliği vardır ve tüylerinin rengi kanat nakışlarına varıncaya kadar aynıdır. Uçları kara lekeli uzun kahverengi tüylerden oluşan tepeliklerini sık sık yelpaze gibi açıp kaparlar. Kanatlarını, kuyruklarını ve sırtlarının arka bölümünü süsleyen göz alıcı siyah-beyaz şeritlerin dışında gövdelerinin her yanı açık kızıl kahverengi sık tüylerle kaplıdır. İbibiklerin, "hüthüt" sesiyle yinelenen yumuşak ve hoş bir ötüşü vardır.
Avrupa, Asya ve Afrika'nın hemen her yanına dağılmış olan ibibik daha çok uçmayan böceklerle ve küçük omurgasız hayvanlarla beslenir. Aşağıya doğru kıvrık olan ince uzun gagasıyla toprağı eşeleyerek bulduğu böcekleri, örümcekleri, solucanları, hatta küçük kertenkeleleri bile yer. Yuva yapmak için pek fazla çalı çırpı aramaya kalkışmadan, genellikle ağaç kovuklarına, duvarların ya da taş yığınlarının arasındaki oyuklara yerleşir. Dişi ibibik boz yeşil renkli yumurtalarının üzerinde kuluçkaya yattıktan sonra 18 gün boyunca yuvadan hiç ayrılmaz ve erkeğin getirdiği yiyeceklerle beslenir. İbibiklerin ilginç savunma yöntemleri vardır. Yuvaya saldıracak hayvanları uzaklaştırmak için dişi ibibik ile yavruları kuyrukso-kumlarındaki bir salgıbezinden pis bir koku salgılarlar. Ayrıca, atmaca gibi yırtıcı bir kuşun saldırısına uğrayan ibibik bir yandan kanatlarını ve kuyruğunu açarak siyah-beyaz çizgilerini gösterirken bir yandan da başını yukarıya kaldırıp gagasını havaya dikerek düşmanını ürkütmeye çalışır. Bu bayağı ibibikten başka, Afrika'da yaşayan ve ayrı bir familyadan olan birkaç kuş türüne de ormanibibiği denir. Ötüşü nedeniyle Yerliler'in "kakelaar" diye adlandırdıkları bu kuşların tepeliği yoktur, üstelik ağaçkakanlar gibi ağaçlara tırmanırlar; ama gagaları ibibiklerinki gibi ince uzun ve kıvrıktır.
MsxLabs & TemelBritannica
