Volkanlar - Eldfell

Eldfell
Vikipedi, özgür ansiklopedi

O günden bugüne Eldfell

Püskürmelerden sonra lavların temizlendiği bir sokak

Yanardağ patlamalarından sonra ortaya çıkan püskürüklerin iç yapısı birkaç yıl boyunca ısı iletkenliğine bağlı olarak yüzlerce derece sıcaklıkta kalabilirler. Bu bağlamda, Eldfell'in püskürmesinin ardından bazı biliminsanları ada üzerinde biriken ve yavaş yavaş soğumakta olan lavlardan jeotermal enerji elde edebilmek için araştırmalar başlatmışlardır. Çalışmalar ilerleyince ilk deneme sistemi kurulmuş ve 1974 yılında bu sisteme ilk ev bağlanmıştır. Bu evi çevredeki diğer evler ile adanın hastanesi izlemiştir. İşe yaradığı görülen yöntemden daha fazla istifade edebilmek amacıyla 1979 yılında daha büyük ölçekte 4 enerji tesisini daha inşa edilmiştir. Kurulan her bir tesis çevresindeki 100 metrekarelik bir alana enerji sağlamıştır. 15 yıl boyunca adadaki hemen her eve sıcak su sağlamaya başlayan bu tesislerden yaklaşık 40 megawatt'lık (MW) elektrik enerjisi de elde edilebilmiştir.

Günümüzde Helgafell (solda) ve Eldfell (sağda). 1973 yılında Eldfell'in güneyinde oluşan hat açıkça görülüyor.

Patlamayla birlikte yüzeye çıkan katı püskürükler felaketten sonra adanın küçük havaalanının pistini genişletmek için kullanılmış ve yine bu püskürüklerle denize doğru 200 yeni evin inşa edilebileceği büyüklükte bir alan doldurulmuştur. Yanardağın harekete geçmesiyle adanın dışına tahliye edilen ada sakinlerinin yarısı 1974'ün ortalarına kadar evlerine geri döndüler. 1975 yılının mart ayındaysa adanın eski nüfusunun yaklaşık %80'i adayaydı. Patlama ve yangınlarla büyük hasara uğramış olan adanın yeniden imarı, tüm İzlandalılardan satış vergileri aracılığıyla toplanan paralar, büyük ölçüde Danimarka'nın katkıda bulunduğu 2.1 milyon dolarlık uluslararası yardım paraları, gönüllü kuruluşların destekleri ve Amerika Birleşik Devletleri'nin önemli parasal yardımlarıyla gerçekleştirilmiştir. Adanın limanı kısa sürede eski önemini yeniden kazanmış olup, ada bugün hâlâ İzlanda'nın en önemli balıkçılık merkezidir.
Yüzeye çıkan malzemelerle, püskürmelerin sonunda Eldfell'in en yüksek noktası 220 metreye erişmiştir. O günden beri tepenin yüksekliği, iç çökmeler, toprak kaymaları ve püskürüklerin sıkışmasının yanı sıra rüzgâr erozyonu nedeniyle de 18 ila 20 metre kadar azalmıştır. Adalılar tümüyle çorak olan tepenin sırtlarını, erozyonun tepeyi daha da aşındırarak küçültmesini önlemek amacıyla çimlendirmişlerdir. Eldfell bugün, adadaki öbür yanardağ Helgafell gibi hemen hemen tümüyle yeşillenmiştir. Tepenin kuzey sırtına dinsel amaçlı olarak püskürmelerin durmasını ve ada halkının kurtulmasına adanmış küçük bir anıt dikilmiştir.
Heimaey'de, Eldfell ile ilgili yaşanan kayda değer en son jeolojik hareketlilik 17 Haziran 2000 tarihinde meydana gelen Richter Ölçeği'ne göre 6.2 büyüklüğündeki bir yer sarsıntısıdır. 1896 yılından bu yana güney İzlanda'da kaydedilen en büyük sarsıntı olan bu depremde adaya anakaradan telefon ve elektrik sağlayan hatlar da zarar görmüştür.

Kasabanın limanı. Siyah alanlar patlamanın olduğu dönemde oluşmuştur.

MsXLabs Üye Girişi