Thomas Hobbes Kimdir? – Hobbes Felsefesi
Hobbes, Descartes’in sistemine karşı çıkmakla birlikte ondan etkilenmiştir. Uzun süre Paris’te yaşamış ve matematiğe olan ilgisi artmıştır. Geliştirdiği sistem materyalist ve naturalist bir renk taşır. Bu sistem içinde asıl amacı devlet idealini temellendirmek olmuştur. Ona göre herşey doğal nedenlere bağlıdır. Doğal nedenler canlılarda, cansızlarda, devletlerde, insanlarda kısaca herşeyde aynıdır. Hatta Tanrı bile maddi olan bir doğal nedendir. İnsanlardaki istenç özgürlüğü ve maddi olmayan ruh gibi kavarmlar birer önyargıdır. Bu önyargıların sebebi ise hayatımızdaki olayları matematikdeki gibi açık olarak kavrayamayışımızdır. Bilimin ödevi de bu olayları matematik bir temele dayanarak duygulardan arındırmak ve aydınlatmaktır.
Felsefe ise geometrik yapılar gibi hesaplara ve birbirini tamamlayan geometrik şemalara bağlı olmalıdır. Amacı da pratikdeki olayları önceden görebilme olmalıdır. Felsefenin konusu ise cisimlerdir. Cisimler ikiye ayrılır, devlet gibi yapma cisimler ve doğal cisimler. Sonuçta felsefe de doğa ve devlet felsefesi olarak ikiye ayrılmış oluyor.
Çalışmasında tümel kavramların doğrular bakımından bir anlamı yoktur. Bütün bilgimiz de nesnelerin duyu organlarımızda bıraktığı etkiden kaynaklanır. Bu etkiler nesnenin kendisinden farklıdır ve bilim de bu etkilerin nedenlerini bulmak için vardır. İnsan için herşey bilinçte olup biter ve bu olup bitme cisimseldir. Yani tüm algılarımız subjektiftir ancak bunların bilincimizdeki etkileri maddi ve cisimseldir.
Hobbes’un devlet felsefesi öğretisinin en etkin yönüdür. Ona göre devlet bir cisimdir. Ancak devlet yapmadır, gerçek olan devlet içindeki insanlardır. Herşey zorunlu doğal nedenlere bağlıdır ve devlet de böyle bir nedenden ortaya çıkmıştır. Bu nedenin temeli insanın varlığını koruma güdüsüdür. İnsan bunu yaparken doğadan mümkün olduğunca çok yararlanmaya çalışır, ama herkes bunu yapmaya kalkarsa insan insanın düşmanı durumuna düşer ki bu varlığı koruma güdüsüne aykırıdır. Bu durumda genel bir güveni sağlayacak bir ortam gereklidir. İşte devlet insanlar arasında yapılan bir tür sözleşme ile kurulmuş ve genel güveni sağlamış olur. Devlet durumundaki hak, hukuk ve iyi kavramları doğa durumundakinden farklıdır. Doğa durumunda insan için haklı ve iyi olan yaşamını devam ettirmesini sağlayacak herşeydir. Ancak devlet durumunda haklı ve iyi olan genel güveni sağlayacak herşeydir. Bu durumda devlet mutlak güçlü konumda olmak zorundadır. Devlete bireye kendi istenci yönünde bir hak tanımaya kalkıştığı anda bir hiç olur. Devlet ya tam egemendir yada bir hiç’tir. Bu duruma en çok uyan yönetim biçimi ise monarşidir. Hobbes’un burada gözettiği nokta pek çok istençin yerine tek bir istencin olmasıdır. Bu tek istenç seçilmiş bir parlamentonun çoğunluğun istenci de olabilir.
Hobbes yaşadığı yıllarda İngiltere çok karmaşık durumdaydı ve o bu durumdan etkilenerek güçlü bir devlet öğretisi geliştirmeye çalışmıştır.
