Hanlıklar - Canoğulları Hanlığı

Canoğulları
Vikipedi, özgür ansiklopedi

1598-1785 yılları arasında bugünkü Özbekistan ve Türkmenistan topraklarına yayılan Özbek Hanlığı'nı yöneten hanedan.
Hanedanın adını aldığı Can Han Cengiz Han'ın oğullarından Cuci'nin soyundandır. Türkçe'de Canoğulları olarak adlandırılan sülale, Arapça ve Farsça'da Canîler olarak bilinir.
Canoğulları, Şeybaniler'den ele geçirdikleri hanlığın başkentini selefleri gibi Buhara yaptılar. Esasen Hanlık 30 Temmuz 1598'de Meşhed'i, 12 Ağustos 1598'de de Herat'ı Safevi Devleti'ne kaybetmişti.
1602 yılında Baki Han bizzat Safevi Şahı I. Abbas'ın bulunduğu İran ordusunu büyük bir bozguna uğratarak Safevi ilerleyişini durdurmuştur.
1644 yılında Nezir Han taht konusunda oğlu Abdülaziz ile ihtilaf yaşamış ve Osmanlı Devleti'nin o dönemdeki padişahı İbrahim (1640-48) hakem seçilmiş ve padişahın hükmü ile saltanat 1645'te Abdülaziz'e geçmiştir.
Canoğulları'nın bir süre sonra kudretlerini yitirmeleriyle Hanlık 1700 yılında Fergana ve 1752'de Güney Türkistan'ı kaybetmiş ve toprakları epey daralmıştır. Hatta Nadir Şah Özbek başkenti Buhara'yı da 22 Eylül 1740-20 Haziran 1747 arasında İran işgalinde tutmuş, Canoğulları her ne kadar başkentlerini istirdad ettilerse de, eski güçlerine hiçbir zaman ulaşamamışlar ve yerlerini Mangıtlar hanedanına bırakmışlardır.

Canoğulları hanları sırasıyla şunlardır:

Baki (1598-1605)
Veli (1605-1611)
İmam Kulı (1611-1642)
Nezir (1642-1645)
Abdülaziz (1645-1680)
Sübhan Kulı (1680-1702)
Abdullah (1702-1711)
Ebulfeyz (1711-1747)
Abdülmümin (1747-1751)
Abdullah II (1751-1753)
Abdurrahim (1753-1758) (Mangıt)
Ebulgazi (1758-1785)

MsXLabs Üye Girişi