Aşar vergisinin kaldırılması hangi Atatürk ilkesine girer?

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

AŞAR VERGİSİNIN KALDIRILMASI ATATURKUN HANGI İLKELERİNE GİRER?NEDEN? .....

Aşar (öşür) vergisinin kaldırılması, Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sınra ekonomik alanda yapılan devrimlerden biridir. Aynı zamanda köylülerin sömürülmesini de engelleyip Atatürk'ün "Köylü Milletin Efendisidir" sözünün hayata geçmesidir. Bu anlamda da sosyal açıdan da önemi vardır.

Alttaki bilgilendirmeyi okuyun.

Aşar (öşür) vergisi; Osmanlı döneminde köylülerden, ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranda alınan vergi. Osmanlı Devleti’nin temel gelir kalemini oluşturup, çıkan mahsülden onda birini vergi olarak devlete vermektir. Eğer arazi para ile sulanıyorsa yirmide biri verilir. Arazi mahsülleri, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler gibi mahsüllerdir.
Arapça olan öşür sözcüğünün anlamı onda birdir (1/10). Öşürün çoğulu âşardır. Hububat çeşitlerinden, bağ, bahçe, bostan, meyve ağaçlarından ve otlaklardan aynî, nakdî ve maktû olmak üzere üç şekilde uygulanmıştır. Ziraî ürünlerin çeşidine, yetiştirilme usullerine, ziraî toprakların verimliliği ve mahalli özellikler göz önünde bulundurularak 1/3 ile 1/20 arasında değişen oranlarda öşür alındığı görülmektedir. Eğer arazi, para ile sulanıyorsa bu oran yirmide bir (% 5) olurdu.
% 10 olan bu vergi, 1800'lerde artmış ve %30'ları bulmuştur. Ayrıca, bu verginin, ürün çeşidine ve/veya bölgelere göre farklı oranlarda alındığı, yer yer, zaman zaman % 50'lere vardığı görülmüştür.
Vergi alınan mahsuller olarak, buğday, arpa, pirinç, darı, karpuz, hıyar, patlıcan, yonca, zeytin, susam, bal, şeker kamışı ve meyveler sayılabilir.

Türkiye Cumhuriyet’inin 1923-1929 dönemi, ekonomi politikasına damgasını vuran İzmir İktisat Kongresi'nin oy birliği ile alınmış kararlarından biri de 1925'te aşarın kaldırılmasıdır. Aşar; şer'î bir vergi olmanın yanında, Osmanlı Devleti’nde mülkiyet düzeninin miri (başı), arazi rejiminin bir sonucudur. Aşar; Osmanlı mülkiyet rejimini temsil eden zamanın en önemli vergilerindendir. Aşar; mülkiyeti devlete ait olan toprakların kullanımı karşılığında alınan bir tür kira gibi düşünülebilir. Aşar; bütçenin gelir kaleminde önemli bir yer tutmaktaydı. Fakat İzmir İktisat Kongresi'yle liberal bir ekonomi tasarlandığı ve liberalizmin temeli özel mülkiyete dayandığından, Aşarın varlığı bir çelişki haline gelmiştir. Yani Cumhuriyet idaresi, Sultan’ın mülkünün sahiplik sıfatını halka intikal ettirince, aşarın alınmasının mantığı da sona ermiştir.
Öte yandan aşarın kaldırılmasında güdülen ekonomik amaç kanun gerekçesinde şöyle açıklanmaktadır:
"Bu yasa tasarısında izlenen amaç; tarım ürünlerinin safi hasılatının vergiye tabi tutulması ilkesine ve aşarın serbest tarımı kısıtlayan ilkelerinin ortadan kaldırılması ile halkın gereksinmelerini baskı altına almayacak bir şekilde tahsiline yönelik olmasıdır.

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi