Amilcar Cabral

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Amilcar Lopes Cabral (12 Eylül 1924 – 20 Ocak 1973) Afrikalı ziraat mühendisi, yazar, marksist ve yurtsever siyasetçi. Cabral, Gine Bissau ve Cape Verde Adalarındaki bağımsızlık hareketinin önderlerindendir. 1973 yılında Portekizli ajanlarca suikast sonucu öldürülmüş, ölümünden kısa bir süre sonra da Gine-Bissau tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmiştir.

Gençliği

12 Eylül 1924 günü Portekiz Ginesi’nde Bafata’da doğar. Kardeşi olan Luis Cabral daha sonra Gine-Bissau devlet başkanı olacaktır. Amilcar Lizbon’da eğitim alacaktır. Portekiz o sırada Gine’de egemen olan sömürgeci devlettir. Porekiz’in başkentinde ziraat mühendisliği okuyan Cabral ünivesitede öğrenciler arasında Afrika milliyetçiliğini örgütlemeye çalışır. 1950’li yıllarda ülkesine dönen Cabral kıtadaki bağımsızlık hareketleriyle ilgilenmeye başlar. Gine ve Cape Verde’nin Bağımsızlığı için Afrika Partisini (PAIGC) kurar. Ayrıca Portekiz’de tanıştığı ve arkadaşlık ettiği ve gelecekte Angola Cumhurbaşkanı olacak olan Agostinho Neto ile birlikte Angola’nın bağımsızlığı üzerine çalışmalar yapar.

Bağımsızlık Savaşı

1962 yılıyla beraber Cabral önderliğinde PAIGC Gine’deki Portekiz sömürge yönetimine karşı silahlı gerilla mücadelesi başlatır. Savaşın amacı Portekiz Gine’si ve Cape Verde’nin bağımsızlığıdır. Savaş ilerledikçe PAIGC bazı bölgelerin denetimini eline geçirecek ve Cabral buralarda hüküm sürecektir. Bağımsızlık savaşı başlamadan önce bile Cabral savaşçılarının eğitimi için komşu Gana’da Kwame Nkrumah’ın izniyle eğitim kampları açacaktır. Cabral burada verdiği eğitimlerde yetişen gerilla komutanlarından yerel kabileleri kendi saflarına çekmeleri gerektiğinden bahsedecektir. Kendisi ziraat mühendisi olduğundan askerlerinin gıda ihtiyacının ve yerel halk ile kaynaşma zorunluluğunun bilincindedir. Askerleri aracılığıyla yerel halka daha iyi tarımsal ürün etme yollarını öğreten Cabral toprakların verimliliğini artıracak ve bu sayede askerleri de doyacaktır. Askerler boş zamanlarında köylülerle birlikte tarlalarda çalışacak ve hasadın kaldırılmasına yardım edeceklerdir. Ayrıca Cabral ve PAIGC özellikle köylülerin ürünlerini koloni yönetiminin verdiği fiyatın üstünde satabildiği bir trampa pazarı oluşturur. Bu pazarda köylünün ihtiyacı olan işlenmiş ürünler koloni yönetimin sattığı fiyatın altında olur. Savaş sırasında Cabral, SSCB ve İsveç’den alınan yardımlar sayesinde gezici bir hastane oluşturacak, burada yaralı askerlerinin yanı sıra yerel halkın hastalıklarına ücretsiz bakılacaktır. Gezici olan hastane ve pazar gibi uygulamalar önce sabit olsa da Portekiz Ordusunun saldırılarından sonra gezici olmasına karar verilmiştir. 1972 yılında Cabral bağımsızlık kararı için bir Halk Meclisi oluşturma girişimlerine başlayacak ancak Portekiz ajanlarının da yardımıyla yerel bir düşmanı tarafından öldürülecektir. 20 Ocak 1973 tarihinde Conakry’de öldürülen Cabral’ın yerine kardeşi Luis Cabral geçecek ve bağımsızlığın kazanılmasından sonra Cumhurbaşkanı olacaktır.
Anısı

Cabral’ın anısına Cape Verde Havaalanına onun adı verilecek ve yine onun ismiyle anılan bir futbol turnuvası düzenlenecektir.
Hakkında yazılan eserler

Bienen, Henry. State and Revolution: The Work of Amilcar Cabral, Journal of Modern African Studies, 15 (4): 555–568 (1977).
Chabal, Patrick. Amilcar Cabral: Revolutionary Leadership and People's War, Cambridge University Press, 1983. ISBN 0-521-24944-9.
Chailand, Gérard. Armed Struggle in Africa: With the Guerrillas in "Portuguese" Guinea, New York: Monthly Review Press, 1969. ISBN 0-85345-106-0.
Dhada, Mustafah. Warriors at Work, Colorado University Press, 1993.
McCollester, Charles. The Political Thought of Amilcar Cabral, Monthly Review, 24: 10–21 (March 1973).

Hakkında çekilen film

Cabral’ın siyasi kimliği ve Gine-Bissau’nun bağımsızlık sürecini anlatan Chris Marker filmi Sans Soleil seyredilebilir.

CABRAL, Amilcar (1921 Bafata Portekiz Ginesi-1973 Conakry), Gineli siyaset adamı. Tarım mühendisi olarak Lizbon Üniversitesi'ni bitirdi. 1956'da Portekiz Ginesi ve Cabo Verde Adaları'nın bağımsızlığı için gizli Afrika Partisi'ni (GCBAP) kurdu. 1961'de, partinin siyasî eylemini silâhlı mücadeleye dönüştürdü. 1972'de Cezayir'de yaptığı bir konuşmada, ülkesinde bir devlet konseyi kurulacağını açıkladı, ancak 20 Ocak 1973'te öldürüldü.

Vikipedi-Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi&MsXLabs

MsXLabs Üye Girişi