Deng Xiaoping (Deng Şiaoping)

Deng Xiaoping

Deng Xiaoping (Dınğ Şiavpinğ, Çince: 邓小平 / 鄧小平 pinyin: Dèng Xiǎopíng; Wade-Giles: Teng Hsiao-p'ing,
Doğum: 22 Ağustos 1904
Ölüm: 19 Şubat 1997

Çinli reformist devlet adamı, politikacı. 1978 - 1992 yıllarında Çin Halk Cumhuriyeti'nin de facto devlet başkanıydı.

Çin Halk Cumhuriyeti'nde Mao Zedong'tan sonra iktidarı alan ve aralarında Mao'nun karısının da bulunduğu "dörtlü çete" olarak bilinen grubu tasfiye ederek, 1978 yılında Çin Komünist Partisi'nin başına geçen Deng, Mao'nun tersine önceliği ideoloji yerine ekonomiye verdi. Ülkeye daha fazla yabancı yatırımcı çekmek ve Çin ekonomisini geliştirmek için kapıları açtı. Çin'de yaşanan köklü değişimler, Jimmy Carter, Richard Nixon, Kraliçe II. Elizabeth gibi isimlerin desteğiyle yayıldı. Tepkilere aldırmadan reformlarını sürdüren Deng'e karşı, Çin Komünist Partisi'nin yönetimi altındaki hükümetin siyasi yozlaşma içinde olduğunu ve baskıcı bir tutum takındığını düşünenler, 1989 Tiananmen Meydanı Olayları'nda gelişen katliamla birlikte Xiaoping'in de sonunu hazırladı. Bir dönem Time dergisi'nde yılın adamı seçilen, Çin'in her yanı heykelleri ve billboard'larıyla donatıldı.

Hayatı

Fransa ve SSCB

1904'te Siçuan (sì chuān) eyaleti Kuanan (guǎng ān) ilinde zengin bir Hakka ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Doğum adı Deng Şianşeng 鄧先聖 (dèng xiānshèng) ve çocukluğunda Deng Şişian 鄧希賢 (dèng xīxián) adını da kullanmıştır. 16 yaşındayken "Çalış ve Oku (勤工俭学 / La mouvement Travail-Etudes)" programı çerçevesinde eğitim görmek için 80 arkadaşıyla birlikte 27 Ağustos 1920'da Şangay'dan hareket ederek Fransa'ya gitmiştir.

Fransa'da Paris'ten uzak bir yer olan Bayeux'daki kamu ortaokuluna kaydolmuş ancak 6 ay kadar okuduktan sonra okulu bırakıp Le Creusot'daki Schneider fabrikası, Châlette-sur-Loing'daki Hutchinson lastik farbikası ("Teng Hi Hien" adıyla kaydedilmiş) gibi fabrikalarda işçi, lokantada hizmetçisi ve temizlikçi olarak çalışmıştır. Böylece para biriktirdikten sonra Ekim 1922'de Châtillon'deki komu ortaokuluna başlamış ancak 3 ay sonra Billancourt'daki Renault otomobil fabrikasında çalışmaya başlamıştır.

Ad: Deng02.jpg
Gösterim: 376
Boyut: 37.5 KB

Deng (en üstte sağdan üçüncü), Çalışan öğrenciler derneğinin kadrolarıyla)

Ad: Deng_xxixian.jpg
Gösterim: 321
Boyut: 16.1 KB

"Teng Hi Hien" (lastik fabrikasının kayıdı)

Ad: Deng_Xiaoping_TIME.jpg
Gösterim: 249
Boyut: 18.0 KB

1 Ocak 1979 tarihli Time dergisinin kapağında, "yılın adamı"

Vikipedi

MsXLabs Üye Girişi