Johann Gottlieb Fichte
Doğum: 1762, Rammenau/Saksonya
Ölüm: 1814, Berlin
Alman filozofu.
Bir köy papazının yanında büyüdü. Jena ve Leipzig'de dinbilim okudu. Genç yaşında Kant'a bağlandı. Fransız Devrimi'nden etkilendi. Jena'da felsefe profesörü oldu (1794). Almanya'nın önde gelen demokratlarından biri olarak tanındı. Tanrıtanımaz olduğu ileri sürülerek beş yıl sonra görevinden uzaklaştırıldı. Başka kentlerde dersler verdi. 1806'da Napoléon birliklerinin eline düşmemek için yurt dışına kaçtı. 1811'de Berlin Üniversitesi rektörü oldu. Fransız yayılmasına karşı ulusçu görüşler ortaya koydu.
Kant'tan büyük ölçüde etkilenmiş olan Fichte'nin felsefesi mutlak idealizm (ülkücülük) diye nitelendirilebilir. Onun felsefesinde tek gerçeklik "ben"dir. Özünde sonsuz olan bu "ben", "bendeğil"le sınırlandırılmıştır. Buna göre doğa "ben" için bir engeldir, böyle olmakla da "ben"in bir ilerleme içinde kendini gerçekleştirmesinin koşuludur. Buna göre Fichte özgürlüğü verilmiş bir şey olarak değil de, bir etkinlik olarak, yasaklanacak bir şey olarak düşünür. "Özgür olmak bir şeydir, özgürleşmek her şeydir" der. Başlıca yapıtları: "Über den Begriff der Wissenschaftslehre" (Bilim Öğretisi Kavramı Üzerine, 1794), "Reden an die Deutsche Nation" (Alman Ulusuna Söylevler, 1808).
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
