Gemi ve Gemi Teknolojisi

Gemi

Ad: Istanbul_Bogaz03.jpg
Gösterim: 856
Boyut: 35.9 KB

Gemi, su üstünde dengede durabilen, manevra kabiliyeti bulunan (makina,yelken,kürek yardımı, vs.) belli bir büyüklüğe sahip olan ulaşım aracına denir. tekne. Deniz, göl ya da akarsu üstünde yol alan, buharlı, akaryakıtlı ya da yelkenli türleri olan büyük taşıtlardır.

İlk olarak M.Ö. 4000 yıllarında Eski Mısırlılar'ın uzun kamışlı tekneler yapması ilk geminin örneğini oluşturmuştur. Fenikeliler kurdukları ticaret kolonileri aracılığıyla bütün Akdeniz’e yayılmışlardı. Koloniler arasında ulaşım ve ticaret, gemiler aracılığıyla sağlanıyordu. 700-1000 yılları arasında Vikingler uzun tekneler yapmışlardır. 1500'lü yıllardan itibaren kalyon adı verilen tekneler yapılmıştır. 19. yüzyılda yelkenlerin yerini buhar gemileri almaya başlamıştır. Bunlar halen kullanılmaktadır. Çeşitli gemi çeşitleri bulunmaktadır. Tanker, konteyner, cevher, LASH, kurtarma, buzkıran, fabrika, frigorifik ve savaş vb. başlıca gemi çeşitlerindendir.

Son yıllarda yelkenli türleri tamamen ortadan kaybolan gemilerin, nükleer enerjiyle çalışanları yapılmıştır. İlk geminin ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Yalnızca İ.Ö. 3000 yılında Girit'te, esas olarak kürekle, yardımcı olarak da yelkenle hareket eden gemilerin yapıldığı saptanmıştır. Geçmişte Vikinglerin "drakar" ve "snekar" kürekli gemileri, Kristof Kolomb'un "karavela"sı ve 19. yüzyılın yelkenli "klipper"i gemi yapımında ve türlerinde bilinen çeşitli aşamalardır. 1821'de buhar makinesinin sağladığı güçle ilk demir tekne olan "Aaron Manby" yapılmış ve onu çabucak 27.000 tona kadar fırlayan büyük ve hızlı demir tekneler izlemiştir. 1870'lerden sonra ticaret filolarındaki gemi sayısı hızla artmış; gemiler işlevlerine göre özellikler kazanmaya başlamış, yük ve yolcu gemileri arasındaki ayrım çok kesinleşmiş ve savaş gemileriyle zırhlıların yapımına geçilmiştir.

19. yüzyılın sonunda ilk denizaltılar, I. Dünya Savaşı'ndan sonra da uçak gemileri ortaya çıkmıştır. Gemi yapım tekniği ve motor güçlerinin son yıllarda yaratmış oldukları büyük olanaklardan dolayı boyları 300 m.yi, ağırlıkları 500.000 tonu bulan tekneler (tankerler) yapılmıştır. Geminin birinci derecede önem taşıyan parçası gövdesidir. Gövde, kıçtan başa (baş tarafa pruva denir) kadar uzanan bir omurga ve bu omurgadan iki yana dik olarak birer kaburga gibi yükselen postalardan oluşur. Geminin gövdesini birbirine paralel birkaç düzlük ayırır. Bunlara güverte ya da geminin katları denir. Bir gemi, nitelikleri, boyutları bakımından dörde ayrılır: Çizgisel nitelikler, ağırlık nitelikleri, hacim nitelikleri ve oranlar. Uzunluk, iki dikey arasındaki açıklıktır ve gemi tam yüklüyken dümenin üzerine düşürülen bir dikey ve kıç üzerine düşürülen bir dikeyle hesaplanır. Arşimet ilkesinden hareketle, boş geminin su yüzünde kalan parçasının dolu gemideki parçasından farkı, geminin tonilatosunu verir. Geminin hacmi, 2.832 m3e eşit bir birimle brüt ve net olarak birincisinde bütün içi, ikincisinde yalnızca yük ve yolcu taşıyan boşlukların hacmi olarak hesaplanır.

Gemilerin manevra yetenekleri, hızları, harekete dayanıklılıkları hep boyut oranlarına bağımlıdır. Boy ile en arasındaki oranlar yük gemilerinde 6 ve 9, yolcu gemilerinde 9 ve 11, savaş gemilerinde ise 5 ve 6 gibi çeşitli değişiklikler gösterir. Gemiler, kullanım amaçları arasındaki ayrımlardan dolayı savaş ve ticaret gemileri olmak üzere ikiye; ticaret gemileri de kendi aralarında yolcu, karma ticaret ve yük gemileri olmak üzere üçe ayrılırlar. Bu tiplerin dışında özel kullanım alanları olan buzkıranlar, balina avcı gemileri gibi tipler de vardır. Bu gemilerin seyirleri, kullandıkları flama ve özel işaretler ve uymak zorunda oldukları temel kurallar, uluslararası yasalarla düzenlenmiştir. Türkiye'de gemi yapımıyla uğraşan birinci derecedeki kuruluşlar, Marmara Bölgesi'nde toplanmıştır. İzmir ve Van'da ikinci dereceden kamu kuruluşları bulunmaktadır. Bunlar üç grupta toplanabilir: Deniz Kuvvetleri'ne, Denizcilik Bankası'na ve özel sektöre ait tersaneler.

Ad: Kopruden-Gecen-Gemi-Resimleri-1.jpg
Gösterim: 1313
Boyut: 59.3 KB

Vikipedi
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

MsXLabs Üye Girişi