Afyonkarahisar'ın ilçeleri

Başmakçı - Afyonkarahisar
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bilgiler

İlçe nüfusu: 10.737
Şehir nüfusu: 5.531
Köy ve belde nüfusu: 5.206
Nüfus itibariyle: 2011
Nüfus Kaynak: TÜİK
Yüzölçümü: 365 km²
Rakım: 4521 metre
Koordinatlar 37°53′50″N, 30°00′42″E

Genel bilgiler

Ülke: Türkiye
Coğrafi Bölge: Ege
İl: Afyonkarahisar
Posta kodu: 03450
Alan kodu: 0272
Plaka: 03
Kaymakam: Serdar ARSLANTAŞ
Belediye başkanı: Halil ÖZCAN

Başmakçı, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir.Dinar'ın il olması için virilen kanun tekliflerinde Dinar'a bağlanması planlanmıştır.

Tarihi
Başmakçı'nın bilinen geçmişi M.Ö. 1750-1200 yıllarında hüküm süren Hititliler zamanına kadar gitmektedir. Hititlilerden sonra Dinar'ı (Apemeia) belli bir süre başkent olarak kabul eden Frigyalıların elinde kalmıştır. Frigyalılardan sonra Lidyalılar bu bölgeye sahip oldular. M.Ö. 6. asırda Perslerin, M.S. 4. asırda Makedonya Krallığı'nın eline geçen bölge Selvkosların daha sonra da Bergama Krallığı'na onlardan sonra Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla birlikte Başmakçı Bizans toprağı olmuştur.
1071 yılında Selçuklu Sultanı Alp Arslan'ın Malazgirt Savaşı'nda Bizanslıları yenmesiyle birlikte Anadolu’nun kapıları sonuna kadar Oğuz boylarına açılmıştır. Bunun sonucu olarak Türk boyları Anadolu’nun çeşitli bölgelerine dağıldılar ve oraları yurt edindiler.Osmanlı İmparatorluğu ilk yıllarında Başmakçı yı başkent olarak kabul etmiştir.Hatta Büyük Osmanlı İmparatorluğunun kurucusu Osman bey in de başmakcılı olduguna dair soylentiler vardır.
İlk yıllarında nufusu mılyonlarla ifade edilen bu belde, amerikan ve japon katliamları sonrasında 75 bine kadar gerilemiştir. hatta bi ara nufus 2 kişiye kadar(bi erkek bir kadın olmak üzere) kalmıştır.
Sarıkeçili Aşiretine bağlı Başmakçı cemaatı Azarbeycan'ın güneyinden Anadolu’ya girdiler. Göç yolu üzerinde ilk durakları Adana, Tarsus bölgesi olmuştur. Bir kısmı Tarsus ilçesinde kaldılar, halen Başmakçı adı ile anılan bir köy kurdular. Yola devam eden cemaat mensuplarının bir kısmı kuzeye, diğer bir kısmı da batı yönüne doğru yollarına devam ettiler. Kuzeye gidenler Çorum civarına, Batı yönüne giden grup ise şu anda bulunduğumuz topraklara yerleştiler. Bundan böyle bu yerleşim yerinin adı Başmakçı olarak anılmaya başlandı.
Başmakçı ahalisinin bu bölgeye gelişleri (1100-1200) yıllarında olduğu anlaşılıyor. Bu iddiaya destek olarak Başmakçı’nın Manevi koruyucusu Abdulkadir Geylani Hazretlerinin talebesi olan Abdurrahman Sultan’ın yaşadığı dönemin 1100-1200 yıllarında olduğudur.
Anadolu Selçuklularının dağılmasından sonra Germiyan oğulları beyliği hakimiyetine geçmiştir. 1276 yılında Germiyan oğulları Beyliğine bağlı bir köy (karye) olarak kayıtlarda yer almaktadır. 1378 yılında Germiyan Beyi Şah Çelebi kızını Osmanlı Hükümdarı Yıldırım Beyazıt’a verince Başmakçı'nın da içinde bulunduğu bölge çeyiz olarak verilmiştir. Artık Başmakçı Osmanlı toprağı olmuştur.
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivindeki Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait tapu tahrir defterinde 47 haneli bir köy (karye) olarak görünmektedir. Yine 845 tarihli tamettuat (vergi) defterine göre Dazkırı kazasına bağlı büyük bir köy olarak kayıtlara geçmiştir.
Başmakçı tarih içerisinde Hüdavendigar (Bursa) vilayeti Sahipkarahisar (Afyon) ve Kütahya sancaklarına bağlanmıştır.
Başmakçı 24 Ağustos 1892 saat 16.00 sıralarında meydana gelen büyük bir deprem ile sarsılmıştır. Bu deprem sırasında 110 ev tamamen 191 ev ise oturulamaz durumda ağır hasar görmüştür. Mevsimin yaz olması ve ahalinin tamamının harman yerinde olmasından dolayı ölüm olayı yaşanmamıştır. Bu depremden sonra Başmakçı, padişahın emri üzerine yeniden imar edilmiştir.
Başmakçı, düşman işgali görmemiştir. Ancak Çanakkale ve Kurtuluş savaşında çok sayıda şehit ve gazi vermişir.
1945 yılında tam teşekkül Bucak teşkilatı, 1952 yılında Belediye kurulmuş olup, 1959 yılında Dinar'a bağlı iken, bu tarihte ilçe olan Dazkırı'ya bağlanmıştır. 19 Haziran 1987 tarihinde ise 3392 sayılı kanun ile ilçe haline dönüşmüştür. Tek beldesi Yaka'dır. Ancak Adresi Dayalı Nüfus Tespit Çalışmalarına göre nüfusu 2000'in altına düşen belde belediyelerinin kapatılacak olması sebebiyle Yaka Belde Belediyesinin (Nüfusu 912) kapatılması gündemdedir.

Ekonomisi
İlçenin en önemli geçim kaynağı büyükbaş süt hayvancılığı ile yumurta tavukçuluğu ve gülyağı üreticiliğidir. Türkiye yumurta piyasasının belirlendiği yer olarak her zaman adını duyurmuş ve duyurmaktadır. 6.000'in üzerinde kültür ırkı süt ineği ile önemli sayılabilecek miktarda süt üretilmektedir. Ayrıca Gül çiçeğinden Gülyağı üretimi yapılmakta olup, yağın dış ülkelere ihracı ile ilçeye önemli derecede gelir sağlanmaktadır.
Afyonkarahisarın ilçeleri arasında kooperatifler ilçesi olarak adlandırılır. Üretici,girişimci yaptığı en küçük uğraşıyı kooperatif kurarak devam ettirmektedir.

Nüfus
İlçenin nüfusu son olarak yapılan Adrese Dayalı Nüfus Tespit Çalışmalarına göre toplam 11.329'dur. Nüfusun 5899'u ilçe merkezinde geri kalanı ise kasaba ve köylerinde yaşamaktadır. İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 1 belde, 13 köy ve 8 mahalleden oluşmaktadır.

MsXLabs Üye Girişi