Para Politikası Araçları
Merkez bankaları, üstlendikleri görevleri yerine getirebilmek için bazı araçlara sahiptir. Para politikası araçları olarak adlandırılan bu araçlardan bazıları genel bir nitelik taşırken, bazıları ülkeye özgü özellikler gösterebilen araçlardır. Merkez bankası nın parasal kontrol fonksiyonunu yerine getirebilmek için kullanabileceği genel araçlar arasında açık piyasa işlemleri, reeskont oranları ve zorunlu rezerv oranları yer almaktadır.
Para Politikasının Diğer Araçları
• Farklılaştırılmış İskonto Oranları,
• Banka Kredilerinin Miktar, Vade ve Faiz Oranları Açısından Kontrolü,
• Bankalar ve Diğer Finansal Aracılara Belli Bir Miktar Devlet Tahvili Satın Alma Zorunluluğu Getirilmesi,
• İthalat İçin Depozito Zorunluluğu,
• Finansal Kurumların Menkul Kıymet Portföylerinin Yeniden Düzenlenmesi,
• Tüketici Kredilerinin Kontrolü,
• Merkez Bankasının Telkin ve Tavsiyeleri.
Para Politikasının Amaçları
Birçok iktisatçıya ve iktisat politikası kararlarını oluşturan kişi ve kuruma göre para politikası, ülke vatandaşlarının ekonomik refahlarını arttırmayı amaçlar. Bilindiği gibi, ekonomik refahı değerlendirmek için çok sayıda yol vardır. Genel anlamıyla, ülke vatandaşlarının kullandığı mal ve hizmetlerin miktarı ve niteliği refah düzeyini belirleyen unsurlar olarak değerlendirilir.
Eğer ekonomi etkin biçimde çalışırsa ekonomik birimler, ellerindeki kıt kaynakları en yüksek yararı elde edecek şekilde tahsis ederler. Buna göre, ekonomik refah, sermaye ve işgücünün etkin şekilde kullanımı sonucu gerçekleşecek istikrarlı bir ekonomik büyümeyi gerektirmektedir.
Öte yandan, istikrarlı ekonomik koşullar (konjonktür dalgalanmalarının minimum boyutlarda kalması, faiz oranlarının istikrarlı bir seyir izlemesi ve finansal piyasaların istikrarlı biçimde çalışması gibi) ekonomik refahın diğer koşulları arasında yer alır. Bu nedenle para politikasının 6 adet amacından söz etmek mümkündür:
• Fiyat istikrarı,
• Yüksek istihdam,
• İktisadi büyüme,
• Finansal piyasalarda istikrar,
• Faiz oranlarında istikrar,
• Döviz kurunda istikrar.
Kaynak:İktisat Bilimi Ders Notları (Akademik Çalışmalar)
