Karadağ
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
(Sırpça Crna Gora). Eski Yugoslavya'da federal cumhuriyet; yüzölçümü 13.812 km2; nüfusu 615.035 (1996). Merkezi Podgorica. Başlıca şehirleri Cetinje, Niksiç. Adriyatik Denizi kıyısında ve güneyden Arnavutluk'la sınırlı Karadağ'ın yüzey şekilleri karstik engebelerden (Komovi'de 2.448 m.; Durmitor'da 2.522 m.) meydana gelir; Sırbistan'ın çorak ve yüksek yaylalarının uzantısı olan bu yükseltiler, Zeta, Moraca, İşkodra gölleri gibi verimli göl ovalar (polye) üzerinde yükselir. Ülke içinde kıta karakteri gösteren iklim kıyılarda yumuşaktır. Adriyatik kıyılarında temel gıda ürünleri tarımı ve koyun yetiştiriciliği, turunçgiller, zeytinlikler. Boksit (Podgorica, Niksiç), kurşun, çinko, (Sublija, Stijena). Murosevica Rijeka hidroelektrik santralı Podgorica metalürji sanayiine enerji sağlar; ağaç (ülke topraklarının % 34'ü) ve deri sanayii. XI. ve XII. yy'larda bağımsız bir bölge olan Karadağ, XIII. ve XIV. yy'larda Sırpların, XV. yy'da ise Venedik'in vasalı bir prenslikti. Sonraki yüzyıllarda, kıyı bölgesini Osmanlılara bırakma pahasına bağımsızlığını korumayı başardı. 1516'dan itibaren Piskopos Prens II. Danilo tarafından yönetildi; 1852'de prensliği lâikleştiren II. Danilo, Osmanlıları 1853 ve 1858'de iki kez yenilgiye uğrattı; bu yenilgiler ardından kesinleşen bağımsızlık Berlin Kongresi tarafından da onaylandı. I. Nicolas döneminde (1860-1918) Karadağ, Osmanlılardan alınan topraklarla sınırlarını büyük ölçüde genişlettikten sonra krallık oldu (1910). Birinci Dünya Savaşı'nda Avusturya'ya karşı Sırbistan ile ittifak yapan Karadağ, 1918'de, daha sonra Yugoslavya'ya dönüşecek olanSırp Hırvat ve Slovenler Krallığı'na katıldı. İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalyanlar ülkeyi işgal ederek kendi denetimleri altında bağımsız Karadağ kurma girişiminde bulundular. Ülke, 1945'te Yugoslavya'yı oluşturan altı federal cumhuriyetten biri oldu. Yugoslavya federasyonunun 1991'deki parçalanışından sonra Sırbistan, ülkeyi kendi yönetimi altındaki yeni Devlet'in içinde tutma gayreti güderken Karadağ, federal devlet konumunu korumayı amaçlayan bir siyaset izledi.