Kastamonu
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Karadeniz Bölgesi'nin batı bölümünde il ve bu ilin merkezi olan kent. Kuzeyde Karadeniz, kuzeydoğuda Sinop, güneydoğuda Çorum, güneyde Çankırı ve batıda Zonguldak illeriyle sınırlanır.
Karadeniz kıyılarından ilin iç kısımlarına doğru, doğu-batı yönünde uzanan dağ sıralarıyla bu sıralar arasında kalan ve yine genellikle aynı yönde uzanan vadi olukları ve ova düzlükleri yer şekillerinin ana çizgilerini oluşturur. Dağ sıralarının en kuzeyde ve Karadeniz'e en yakın olanı, Kuzey Anadolu kıyı dağlarının batı devamıdır; Küre ya da İsfendiyar Dağları adını taşır. En yüksek yeri Yaralıgöz Doruğu'dur (2.019 m.). İlin güney sınırında, Devrez Vadisi'nin kuzeyinde uzanan Ilgazlar daha yüksektir. Bu iki dağ sırası arasında, yine engebeli bir bölge yer alır. Ancak burada vadi olukları, yer yer geniş ova düzlükleri, belli bir uzantı yönü olmayan dağlarla birbirine karışarak yöreye dalgalı, engebeli bir görünüm sağlar. İl merkezi Kastamonu da bu yörede bulunur.
İldeki başlıca akarsular; Kocaçay (Devrekâni Suyu), Gökırmak, Araç Çayı ve Devrez Çayı'dır. Kuzeydoğuda, Çatalzeytin'in biraz doğusundan, batıda Kurucaşile'ye dek uzanan Karadeniz kıyıları, bütün Karadeniz'in en düz, en yüksek ve hemen hemen sürekli yalıyarlarla kesilmiş bölümüdür. Kuzey rüzgârlarına tümüyle açık bulunan bu kıyılarda, özellikle Kerempe Burnu dolaylarında kış fırtınaları etkili olur ve deniz ulaşımını güçleştirir. Kıyıda, Karadeniz'in kendine özgü iklim koşulları görülür: Kışlar daha ılık, yazlar serin, yıllık yağış tutarları 1.000 mm. nin üstündedir. Ancak kıyıdan içe girildikçe, özellikle kuzey ve güneydeki dağ sıraları arasında kalan yörelerde bu iklim koşulları değişir ve yerini az çok karasal bir iklime bırakır. Örneğin Kastamonu'da en soğuk ay ortalaması -1,1°C'ye iner, yıllık yağışlar da, kıyıdaki değerlerin yarısına düşer.
Kastamonu ili, Türkiye'nin orman bakımından zengin yörelerinden biridir. Orman örtüsünün en yoğun, en sürekli olduğu yöre de İsfendiyar Dağları bölgesidir. Kastamonu, son 50 yıl içinde, nüfusu en az artan illerimiz arasında yer alır. Bu olayda, Kastamonu ilinin iç göçlere en büyük ölçüde katılan illerimizden biri olmasının rolü büyüktür. Bugün yalnız İstanbul'da, il merkezi Kastamonu'da yaşayan insan kadar Kastamonu doğumlu nüfus yaşamaktadır. Nüfusun gösterdiği başka bir özellikle de, kırsal nüfusun genel nüfusun büyük bölümünü toplamasıdır.
Kastamonu ili, Karadeniz'in doğu bölümünde yer alan illere göre endüstride daha ileri durumdadır. Küçük kentlerdeki bazı geleneksel el sanatları dışında (örneğin Tosya'da tela üretimi gibi), endüstri kuruluşlarının çoğu kamu kesiminde toplanır (pirinç yetişen yerlerdeki çeltik fabrikaları dışında; şeker fabrikası, süt mamulleri fabrikası, Cide Kereste ve Parke Fabrikası, Küre Bakırlı Pirit İşletmesi gibi).
Kastamonu İli'nin ekonomisi tarıma dayanır. İlde tarıma elverişli alanlar oldukça sınırlı olmakla birlikte, Devrez Çayı ve Gökırmak vadilerinde sulu tarım yapılır. En çok şeker pancarı, buğday, patates, mısır ve meyve yetiştirilir. Hayvancılık da ilin ekonomisinde önemli yer tutar. Sanayisi de tarıma dayanan Kastamonu'da Et ve Balık Kurumu Kastamonu Kombinası, Süt Endüstrisi Kurumu'nun Kastamonu Süt ve Mamulleri İşletmesi ve bir şeker fabrikası bulunur. İl merkezi, Karadeniz kıyısındaki iskelesi İnebolu'ya 90 km.lik bir yolla bağlıdır. İlin, Marmara Bölgesi, özellikle İstanbul ile olan ticarî bağlantısı daha çok karayolu ulaşımıyla sağlanır. Doğudan Gökırmak ve Devrez oluklarını izleyerek gelen başlıca karayolları, Kastamonu'dan ve başlıca ilçeleri Tosya, Araç, Taşköprü'den geçerek batıya uzanır ve il sınırı dışında, Safranbolu'da bir yandan Zonguldak'a iner, öte yandan da Karabük üzerinden Gerede'ye ulaşarak Ankara-İstanbul ana şosesine bağlanır. İl topraklarının orta yerinde bulunan Kastamonu kenti, Karaçomak ya da Kastamonu Deresi adı verilen bir akarsuyun iki yanında ve hemen yakınındaki tepelerin eteğinde kurulmuştur. Son düzenleyen perlina; 22 Ağustos 2017 11:11
