Kaynak
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
İki maddeyi ısı, basınç ya da her ikisini birden ve kimi zaman bir katkı maddesi kullanarak birleştirme tekniği. Daha çok metallere, özellikle demir ve çeliğe uygulanır. Otomobil ve gemi sanayiinde yaygın biçimde kullanılır. Perçin ya da cıvatayla bağlama tekniğinden çok daha iyi sonuç verir. Delik açmak gerekmediğinden, kaynakla birleştirme, malzemenin mukavemetini de azaltmaz. Basınç uygulanarak yapılan kaynağa en iyi örnek demirci kaynağıdır. Isıtılan demir parçaları üst üste getirilerek çekiçlenir. Bu teknik günümüzde hamlaçlarla ya da elektrik akımıyla ısıtılan metallerin hidrolik şahmerdanlarla dövülmesi ya da hidrolik preslerle sıkıştırılması yoluyla uygulanır. Basınçlı kaynağa bir başka örnek de, bakır elektrotlar arasında malzemenin sıkıştırılmasıyla yapılan punta (nokta) kaynağıdır. Çubuk elektrotlar yerine dairesel elektrotlar kullanarak basınçlı dikiş kaynağı da yapılabilir. Örneğin, sacdan yapılan kalorifer radyatörlerinin dilimleri tek tek preste kesildikten sonra bu tür bir kaynak yöntemiyle birleştirilir. Bir başka basınç kaynağı da friksiyon (sürtünme) kaynağıdır. Zıt yönlerde döndürülürken uçlarından birbirine bastırılan iki metal parça, sürtünmeden doğan ısı etkisiyle ısınarak belli bir sıcaklıkta birleşir. Ergitme yöntemiyle yapılan kaynaklarda genellikle ısı kaynağı olarak elektrik arkı ya da hamlaç kullanılır. Elektrik ile birleştirilecek metaller arasında bir elektrik arkı oluşturulur. Arkın sıcaklığıyla metaller ergime noktasına dek ısınır, elektrot da ergiyerek aradaki boşluğu doldurur. Karbon elektrotlar kullanıldığında ayrıca bir dolgu metali de kullanmak gerekir. Bazı metaller çok aktif olduğundan kaynak sırasında oksitlenmenin önüne geçmek gerekir. Bu nedenle kaynak işlemi aktif olmayan bir gaz ortamda yapılır. Gaz altı kaynağı adı verilen bu işlem için çoğunlukla argon ya da helyum gibi bir soy gaz adı verilen bu işlem için çoğunlukla argon ya da helyum gibi bir soy gaz kullanılır. Söz konusu gaz, kaynak bölgesine, elektrodu saracak biçimde bir memeden püskürtülür. Bu işlem sırasında genellikle tungsten elektrot kullanılır. Gaz altı kaynağı, alüminyum ve magnezyum gibi hafif metallerin ve alaşımlarının kaynatılmasında da uygundur. Hamlaçlarla yapılan kaynaklar da, gaz kaynağı adıyla anılır. Bu işlem için genellikle asetilen kullanıldığından asetilen kaynağı da denir. Bu teknikte, hamlacın verdiği yüksek sıcaklığın metali ergitmesinden yararlanılır ve ayrıca dolgu metali kullanılır. Titan ve zirkonyum gibi son derece duyarlı metaller için elektron dikiş kaynağı adı verilen gelişmiş bir teknik uygulanır. Hızlandırılmış elektron demeti, metal üzerine yöneltilerek küçük nokta kaynakları elde edilir. Özellikle küçük parçaların kaynatılmasında uygulanır. Ancak vakumda yapılması gerektiğinden, çok pahalı bir yöntemdir.
Kaynak (II)
Yeraltındaki suların yeryüzüne doğal olarak çıktığı yer. Köy yerleşmelerinin çoğunda ve kimi kentlerde kaynak sularından yararlanılır. Kaynaklar, çok çeşitli ve farklı özellikle bulunurlar. Çoğunlukla içlerinde erimiş durumda türlü maddeler bulunur. Bu bakımdan kaynaklar; tatlı su kaynağı, tuzlu sular, kireçli sular ve madensuları adlarını alırlar. Soğuk su kaynaklarına pınar, sıcak su kaynaklarına ılıca adı verilir.
